پس از اپیدمی کووید ۱۹ در دنیا و کشف تنها راه حل مقابله با آن یعنی واکسیناسیون، نکات مهمی باید قبل، حین و پس از دریافت واکسن در نظر گرفته شود که در این گزارش به آن اشاره می‌شود.
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: حدود ۲۳ میلیون نفر از ۶۰ میلیون جمعیتی که باید در ایران واکسینه شوند، واکسن دز اول و برخی دز دوم را هم دریافت کردند، اما هنوز راه زیادی تا رسیدن به شرایط مطلوب و پایان کرونا در ایران مانده و هنوز بخش زیادی از جمعیت که قشر جوان هستند واکسن دریافت نکردند و هنوز بسیاری از افراد نمی‌دانند که باید قبل، حین و بعد از دریافت واکسن چه کارهایی را انجام دهند.
اما قبل از همه اینها بهتر است بدانیم کسانی که قبلا به ویروس کرونا مبتلا شدند جزو اولویت‌های آخر تجویز واکسن محسوب می‌شوند و حداقل بعد از سه ماه یا ۹۰ روز می‌توانند واکسن را تزریق کنند و دانستن این نکته هم مهم است که معمولا در بهترین حالت ۲ تا ۳ هفته بعد از تزریق دز اول واکسن در بدن آنتی‌بادی تشکیل می‌شود و باید بازه زمانی ۲ تا ۳ هفته طی شود، بنابراین کسانی که دز اول واکسن را دریافت می کنند نباید نسبت به رعایت پروتکل های بهداشتی و رعایت فاصله اجتماعی بی تفاوت باشند.
پزشکان بارها تاکید کردند که این واکسن‌ها همه دو دزه هستند و فقط فواصل تزریق آن ها با هم فرق دارد ولی باید هر دو دز واکسن زده شود تا فرد به ایمنی در برابر ویروس برسد، به تعبیر دیگر با دز اول بعد ۲ هفته تنها ۵۰ درصد ایمنی ایجاد می‌شود و با دز دوم ایمنی ۹۰ درصد بعد از گذشت ۱ ماه از تزریق ایجاد می‌شود؛ با این حال وقتی فرد واکسن می‌زند ریسک ابتلاء در او خیلی کمتر از یک فرد عادی خواهد شد، چون در حال حاضر ویروس در جامعه در حال گردش است فردی که واکسن می‌زند باید پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کند و تا الان مطالعات نشان داده که واکسن ۹۰ درصد اثر داشته است که نمونه بارز آن که خبر خوشی هم برای ایرانی ها بود به صفر رسیدن آمار فوتی ها در استان سیستان و بلوچستان در دو روز گذشته است که مهمترین دلیل آن تسریع روند واکسیناسیون در این استان است.
بیشتر بخوانید: بعد از تزریق واکسن کرونا چه کنیم؟ چه چیزهایی بخوریم و چه چیزهایی نخوریم؟
شاید شما هم جزء آن دسته از افرادی باشید که خیلی از عوارض دریافت واکسن آگاه نباشید در ادامه این مطلب کمی درباره آن توضیح داده می شود و بعد به سراغ این می رویم که قبل و بعد دریافت واکسن چه کارهایی را باید یا نباید انجام دهیم.
تحقیقات نشان داده که واکسن ها یک سری عوارض موضعی دارندو در محل تزریق این عوارض ایجاد می‌شوند، مثل قرمزی و درد، علائم دیگر ممکن است از نوع سیستمیک باشند، مثل تب، استخوان درد و یا دردهای عضلانی که این علائم با فاصله زمانی کوتاهی بعد از تزریق واکسن ایجاد می‌شود، اما عوارض طولانی مدت واکسن هنوز دقیق اعلام نشده، شاید حدود ۶ الی ۱۰ سال طول بکشد تا مطمئن شویم که یک واکسن هیچ مشکلی ندارد، اما در رابطه با واکسن کرونا، الان در شرایط خاصی هستیم و نمی‌توانیم مدت زیادی را صبر کنیم تا ببینیم عوارض آن به چه شکل خواهد شد و در حال حاضر تنها به عوارض کوتاه مدت آن توجه می‌کنیم چون کنترل پاندمی کرونا اقدامی اورژانسی محسوب می‌شود تا از مرگ و میر بیشتر افراد جلوگیری شود.
در قدم اول برای دریافت واکسن یعنی قبل از اینکه به مرکزی مراجعه کنید بهتر است با مطالعه منابع درست مانند یونیسف و سازمان بهداشت جهانی اطلاعات مورد نیاز خود را به دست آورید و یا در نهایت با پزشک مشورت کنید و نکته مهم اینکه توصیه می شود که یک سری از افرادی که سابقه آلرژی شدید دارند حتما با مشورت پزشک متخصص واکسن کرونا دریافت کنند و از همه مهمتر اینکه اگر در حال حاضر کرونا یا علائم آن را دارید از دریافت واکسن کرونا خودداری کنید و نکته مهمتر شب قبل از واکسیناسیون، خوب بخوابید و به میزان کافی آب و مایعات بنوشید تا در روز واکسیناسیون حال خوبی داشته باشید.
اگر اقدام های قبل از دریافت واکسن را انجام داده اید و حالا نوبت دریافت واکسن تان هست بهتر است وقتی به هر یک از مراکز مراجعه می کنید فاصله اجتماعی را با افرادی که در مراکز هستند حفظ کنید و اصلا و تحت هیچ شرایطی ماسک خودتان را برندارید.
اگر شرایط پزشکی خاصی دارید، مثلاً باردار هستید یا نقص سیستم ایمنی دارید، به مسئولینی که در مرکز هستند حتما اطلاع بدهید و در آخر هم باید کارت واکسیناسیون دریافت کنید که در آن نوع واکسن کرونایی که به شما تزریق شده، تاریخ و محل واکسیناسیون در آن درج شود. این کارت را حتماً برای استفاده احتمالی در آینده نگهدارید.
بیشتر بخوانید:وضعیت کرونا قرمزتر، تخت کمتر، دارو کمیاب‌تر، کشته‌ها بیشتر!
طبق اصولی که برای دریافت کنندگان واکسن تعریف شده، افراد باید تا ۱۵ دقیقه در مرکزی که واکسن دریافت کردند بمانند تا اگر بدن آن‌ها واکنش سریعی نشان داد که البته به ندرت این اتفاق می‌افتد تیم پزشکی مستقر در محب به شما کمک کنند و این را هم بدانید که بروز برخی از عوارض که پیشتر هم درباره آن گفتیم طبیعی است و جای نگرانی ندارد در نهایت اینکه واکسن‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند تا بدون خطر ابتلا به بیماری، برای شما مصونیت ایجاد کنند، ولی داشتن علائم خفیف تا ملایم که خودبه‌خود در عرض چند روز برطرف می‌شوند، نیز امری عادی است.
حالا شاید بپرسید که چه عوارضی که باید گفت عوارضی مانند درد بازو در محل تزریق واکسن، تب خفیف، خستگی، سردرد، دردهای عضلانی یا مفصلی، لرز و حتی بیرون روی و اسهال ممکن است برای چند روز با شما همراه باشد اما اگر علائم بیشتر از چند روز ادامه پیدا کرد یا واکنش شدیدتری داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
پزشکان و متخصصان بیماری های عفونی تاکید می کنند که ایجاد مصونیت طول می‌کشد اما در واکسن های موجود این مدت متغییر است مثلا شما دو هفته پس از دریافت دز دوم واکسن فایزر-بیونتک یا واکسن مدرنا، ۱۵ روز بعد از دریافت دز دوم واکسن آسترازنکا، دو تا سه هفته بعد از دریافت دز دوم سینوفارم و دو هفته پس از دز اول واکسن جانسون به عنوان شخصی کاملاً واکسینه شده در نظر گرفته خواهید شد.
با این حال همه محققان معتقدند که همه این واکسن‌ها کارآیی بالایی در حفاظت افراد در برابر انواع جدی بیماری کرونا دارند اما هنوز هم در حال آموختن هستیم که آیا فرد واکسینه شده، بدون هیچ علائمی، می‌تواند همچنان ناقل ویروس باشد یا خیر. بنابراین ادامه دادن به رعایت نکات ایمنی و بهداشتی جهت حفاظت از خودتان و دیگران حائز اهمیت است یعنی همچنان ماسک بزنید، فاصله اجتماعی را رعایت کنید و در فضاهای شلوغ و پر جمعیت حضور نداشته باشید.
