یکی از عوامل تولید مستند «بانو قدس ایران» که به زودی به اکران عمومی می‌رسد، درباره جزئیات ساخت این اثر و نظر خانواده امام خمینی (ره) نسبت به آن توضیحاتی ارائه کرد.
دیدارنیوز ـ مستند «بانو قدس ایران» به کارگردانی مصطفی رزاق کریمی درباره همسر امام خمینی (ره) است. فیلم درباره بانویی است که زندگی سیاسی و شخصی‌اش زیر سایه حضور امام خمینی (ه) قرار نگرفت و او استقلال فردی خود را حفظ کرد. این فیلم که پیش‌تر در جشنواره سینما حقیقت رونمایی شده بود، به زودی نمایش داده می‌شود.
حمیدرضا علیخانی -ناظر کیفی - این پروژه درباره روند تولید این فیلم و اینکه ماجرای ساخت مستندی درباره همسر امام خمینی (ره) از کجا شروع شد؟ گفت: فروردین سال ۹۴ قرار بود برای بانو، همایش بزرگداشتی برگزار شود. این فیلم هم بخشی از آن مراسم بود. «عروج فیلم» پیشنهاد ساخت این فیلم را داده بود و حاج حسن آقای خمینی نظر‌هایی درباره این که فیلم چطور باشد، داشتند. آقای مصطفی رزاق کریمی از بین فیلمسازان مختلف که نامزد کارگردانی این پروژه بودند انتخاب شدند و آن مستند، از قالب یک مستند برای برنامه بزرگداشت خانم ثقفی خارج شد و تبدیل به یک فیلم درباره ایشان شد.
او درباره نگاه فرهنگی و هنری خانواده و میانه سید حسن خمینی با فیلم و سریال بیان کرد:حسن آقا شخصیت ویژه‌ای دارند. بیت امام خمینی (ره) خانواده‌ای اهل فرهنگ، مطالعه و دانش هستند. حسن آقا هم این طور هستند. قبل از انتخاب کارگردان «بانو قدس ایران» با کارگردان‌ها و اهالی سینما جلسه‌های مختلف داشتیم. حاج حسن آقا درباره آثار روز سینمای جهان صحبت می‌کردند که بعضی از آن فیلم‌ها را ما ندیده بودیم. نگاه ایشان به ساخت این فیلم، کاملا هنری و سینمایی بود.
وی درباره اینکه آیا جلسه‌ای هم با مصطفی رزاق کریمی داشتند؟ گفت:بله. البته حسن آقا به آقای رزاق کریمی گفتند شما فیلمنامه که آماده شد برای من بیاورید و آن را تصویری توضیح بدهید. من، آقای رزاق کریمی و بعضی دوستان در آن جلسه حضور داشتیم. جلسه در قم برگزار شد. حسن آقا آنجا واقعا گرفتار هستند، هم تدریس می‌کنند، هم جلسه‌های مختلف دارند. اما دو ساعت زمان صرف شد و آقای رزاق کریمی فیلمنامه را برای ایشان روایت کردند. حسن آقا نگاه حمایتی به این پروژه داشتند و توجه ایشان بود که اعضای خانواده را با این فیلم، همراه کرد. در نهایت هم پاییز سال ۹۵ فیلم تمام شد.
علیخانی درباره حساسیت تولید چنین پروژه‌هایی که اولین خطا به معنای آخرین اشتباه است و ممکن است نه تنها فیلم ناتمام بماند، بلکه دیگر نشود سراغ آن شخصیت رفت، اظهار کرد: ما از ابتدا به این موضوع واقف بودیم. آقای اصغریان مدیر عامل موسسه فرهنگی هنری «عروج» می‌دانستند که واقعا این پروژه، کار سترگ و دشواری است. درباره همسران آیات عظام و روحانیون تصویر وجود ندارد. با این که همسر امام خمینی (ره) در شرایط خاصی زندگی کردند و امام همواره همراه و مشوق ایشان بود. برای همین کل این پروژه، در نگاه اول یک کار غیرممکن بود. اگر فیلم، از دست می‌رفت، فقط یک مستند، ناتمام نمانده بود. مستندسازی درباره شخصیت‌های مهم تاریخ معاصر به ویژه خانواده روحانیون مشکل می‌شد. خوشبختانه آقای رزاق کریمی، بهترین گزینه برای ساخت این مستند بود. او خیلی زود، مورد اعتماد قرار گرفت و محرم خانواده شد و نسبت به این که فیلم، سلامت و درست باشد حساس بود.
وی با اشاره به نبود تصویری از بانو ثقفی و اینکه با وجود دشواری‌های تولید رزاق کریمی هوشمندانه عمل کرده است، گفت: او بسیار انتخاب درستی بود. «بانو قدس ایران» یک مستند شاعرانه است، در عین حال تصویر درستی از خانم ثقفی ارائه می‌دهد. جایگاه او را در خانواده بیان می‌کند و رابطه ایشان با همسر و فرزندانش را نشان می‌دهد. فیلم بدون این که حساسیتی ایجاد کند به یک شخصیت مهم تاریخ معاصر سیاسی و اجتماعی نزدیک می‌شود، این کار بسیار سختی بوده است.
وی درباره اینکه واکنش خانواده امام (ر ه) و به طور خاص سید حسن خمینی به فیلم چه بوده است توضیح داد: آنها قبل از اکران در جشنواره، فیلم را دیدند. مثل هر خانواده‌ای نظر‌ها مثبت و مختلف بود، اما در مجموع راضی بودند. حاج حسن آقا در آن جلسه آقای رزاق کریمی را مورد عنایت قرار دادند و تشکر کردند. همان طور که گفتم نگاه ایشان به سینما و هنر نگاهی عالمانه است وایشان به خوبی مقوله را می‌شناسند.
علیخانی درباره تاخیر در اکران «بانو قدس ایران» پس از چند سال از نمایش در جشنواره سینما حقیقت گفت: شاید قسمت نبود. کار‌هایی انجام دادیم، اما از شرایط راضی نبودیم. سال ۹۸ برای اکران برنامه ریزی داشتیم، اما شیوع ویروس کرونا اکران را به تاخیر انداخت. البته من خودم سابقه مستندسازی دارم و از این حوزه دور نیستم. مستند‌های سال‌های اخیر را هم دیده‌ام. «بانو قدس ایران» مستندی است که کهنه نمی‌شود. یک مستند پرتره خوش ساخت که اطلاعات تاریخی دست اول دارد و تماشاگر را تا انتها با خودش همراه می‌کند. این فیلم، پروژه دشواری برای همه ما بود. چیزی شبیه راه رفتن روی لبه تیغ. خوشبختانه، فرجام خوبی پیدا کرد و از آن استقبال شد.
او در پاسخ به اینکه خودش کدام فصل از مستند «بانو قدس ایران» را دوست دارد؟ گفت:من چندین بار فیلم را دیده و هر بار متاثر شده ام. دو شخصیت زن پرصلابت و مقتدر در این فیلم داریم که زندگی جالب و پر فراز و نشیبی دارند. همسر امام خمینی (ره) و همسر حاج آقا مصطفی. هر دو خانم، نمی‌خواستند همسر یک روحانی شوند، ولی هر دو عاشق همسرشان می‌شوند و روز‌های سختی را می‌گذرانند. «بانو قدس ایران» روایت عاشقانه و پراحساس این دلدادگی‌ها، هجران‌ها و سختی‌هاست. فیلم روحیه روحانیون و زندگی واقعی آنها را به شکلی واقعی به تصویر کشیده است. همان طور که بیشتر منتقدین ایرانی و حتی دبورا یانگ منتقد هالیوود ریپورتر فیلم را تحسین کرده، فکر می‌کنم «بانو قدس ایران» برای مخاطب خارجی هم جذاب باشد. برای این که درباره بانوانی است که کمتر درباره آنها، زندگی و نگاهشان به سیاست و فرهنگ چیزی گفته شده است.
