منکر مشکلات ساختاری و تاریخی آموزش و پرورش در ایران نیستیم ولی وقتی به عملکرد دولتها نگاه میکنیم باید اقدامات آنها در این حوزه مشخص و قابل دفاع باشد. متاسفانه نمره دولت روحانی در آموزش و پرورش مردودی است و حتی به قبولی شهریور هم نمیرسد. وقتی نگاه کلان در دولت هیچ توجهای به آموزش و پرورش ندارد از وزرا هم کاری بر نمیآید و وضعیت از این بهتر نمیشود.
دیدارنیوز – سمیه قرنی - به سایت president.ir مراجعه کنید. در بخش جستجوی سایت عبارت «آموزش و پرورش» را بنویسید. منتظر نتیجه باشید. نتیجهای که میبینید تعجببر انگیز است؟ شاید نباید خیلی تعجب کرد. نتیجهای که میبینید در طول این سالها وجود داشته است. رئیسجمهور کشورمان جناب دکتر روحانی از اول مهر سال گذشته تا اول مهر امسال به جز آئین بازگشایی مدارس هیچ اظهار نظر خاصی درباره این نهاد مهم و حیاتی در کشور نداشته و از سال گذشته که در مدرسهای زنگ را به صدا در آوردهاند تا به امسال که باز هم برای به صدا در آوردن زنگ به مدرسهای رفتهاند، تقریبا هیچ خبری وجود ندارد که در آن رئیسجمهور اظهار نظر خاصی درباره مدرسه و آموزش و پرورش و جامعه فرهنگیان داشته باشند.
این عدم توجه مختص اظهار نظر در پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری نیست. آنطور که از کارنامه دولت تدبیر و امید از سال ۹۲ تا امروز بر میآید آموزش و پرورش در اولویتهای اول دیده نمیشود که هیچ، در انتهای لیست اولویتهای دولت هم نشانههای کمرنگی از آن وجود دارد. وقتی عزم خاصی در نگاه کلان دولت درباره آموزش و پرورش وجود نداشته باشد معلوم است که وزرای آموزش و پرورش کار خاصی نمیتوانند انجام دهند. وقتی نگاه جدی به آموزش و پرورش وجود ندارد و وقتی به جز روزمرگی و گذران امور اتفاق دیگری در آموزش و پرورش نمیافتد، وجود چنین وزارتخانهای چه فایدهای دارد؟ بماند که این وزارتخانه در تامین حقالزحمه فرهنگیان و مسائل معیشتی آنها نیز در طول این سالها، اقدام بایستهای انجام نداده و در ابتداییترین امور خود نیز مانده است.
منکر مشکلات ساختاری و تاریخی آموزش و پرورش در ایران نیستیم ولی وقتی به عملکرد دولتها نگاه میکنیم باید اقدامات آنها در این حوزه مشخص باشد. به طور جد میتوان گفت نمره دولت حسن روحانی در آموزش و پرورش مردودی است و حتی به قبولی شهریور هم نمیرسد. وقتی نگاه کلان در دولت، توجه شایستهای به آموزش و پرورش نداشته باشد، از وزرا هم کاری بر نمیآید و وضعیت از این بهتر نمیشود.
همه چیز از مدرسه آغاز میشود
شاید لازم است در ابتدای سال تحصیلی نکاتی را به تمام مسئولان دولتی و در راس آنها شخص رئیسجمهور گوشزد کرد ولی این بار با حرفهای خودشان. روحانی در آئین بازگشایی مدارس امسال در اهمیت مدرسه گفته است: «اگر بدانیم همه چیز از مدرسه آغاز میشود یا بهطور دقیقتر همه چیز از خانه و مدرسه آغاز میشود، سخنی بهگزاف نگفتهایم». وقتی اینگونه از اهمیت مدرسه سخن میگوییم چگونه است که برای آن کاری نمیکنیم و فقط برای به صدا در آوردن زنگ به مدرسه میرویم.
روحانی در بخش دیگری از صحبتهایش میگوید: «برای شما دانشآموزان روز اول مهر ممکن است ایجاد شادی و نشاط کند که فردا همکلاسیها و معلم جدید خودتان را میشناسید و وارد کلاس درس میشوید یا ممکن است روز 31 شهریور برای شما روزی همراه با غم و اندوه باشد که دوباره مدرسه آغاز میشود. این دو حالت برای ما بسیار مهم است. همه معلمان، وزارت آموزش و پرورش، دولت، پدران، مادران، جامعه باید کاری کنیم که دانشآموز به استقبال اول مهر بشتابد. همانطور که برای شب عید همه خوشحال هستند و مدرسه تعطیل میشود و حدود ۱۰ تا ۱۵ روز در فضای آزاد هستید و خیلی باید بیشتر از آن خوشحال باشید که مدرسه آغاز میشود و کلاس جدید برای تعالی و پرورش و برای اینکه بتوانیم ایران را بهتر بسازیم آغاز میشود».
وقتی مقامات مسئول از مدرسه فراری هستند شاید این توقع که دانشآموزان نسبت به این محیط علاقه نشان بدهند، گزاف باشد. رئیسجمهور به پرسش مهر امسال که درباره مهارتآموزی در مدرسه است اشاره میکند و بر این نگاه بسیار درست که مدرسه باید محل مهارت آموزی باشد و در نهایت به کار و تولید ختم شود، تاکید دارد. این نکته یکی از دغدغههای جدی در نظام آموزشی ما است که مغفول مانده و باید به آن توجه جدی شود اما باید توجه کرد که آموزش و پرورش ما در ابتداییترین مسائل خود دست و پا میزند، دیگر مهارتآموزی که جای خود دارد.
برای نمونه مهارتهای اجتماعی و انجام فعالیت گروهی و زیست جمعی یکی از اصلیترین وظایف هر نظام آموزشی است که در ساختار آموزش و پرورش ما بخشی از این کار در چارچوب شوراهای دانشآموزی و در ادامه آن مجلس دانشآموزی شکل میگیرد. رئیسجمهور در طول این سالها حتی یک بار هم پا به مجلس دانشآموزی نگذاشته و حتی برای حفظ ظاهر ماجرا نیز کاری نکرده است. در دولت گذشته از این بستر در جهت منافع گوناگون استفاده میشد که در این دولت خبری از این مسائل هم نیست.
مشکلات کشور آن قدر پیچیده و گسترده شده است که شاید رئیسجمهور فکر میکند باید به سراغ مسائل دیگری برود و این نگاه اشتباه مدیریتی که آموزش و پرورش امری دیر بازده است و من در مدت زمان کوتاهی که در قدرت هستم بهتر است به سمت مسائل زود بازده بروم، دامن روحانی را هم گرفته است. اما همانطور که همگان اذعان دارند آموزش و پرورش از بخشهای حیاتی جامعه است و اگر از آن غافل شویم در زمانی کوتاه تاثیرات مخرب این کمتوجهی را خواهیم دید.
حدود ۱۴ میلیون دانشآموز در سطح کشور و بیش از یک میلیون کارکنان رسمی و پیمانی اعم از معلمان و مربیان و مدیران و کارمندان و ... به صورت مستقیم و ۸۰ میلیون ایرانی به صورت غیرمستقیم با این وزارتخانه ارتباط دارند. به عمل کار برآید به سخندانی و سخنرانی نیست. توقع زیادی است که شخص رئیسجمهور به جز آئین بازگشایی مدارس، وقت دیگری هم برای مدرسه و دانشآموزان در نظر بگیرد؟