مساله هویت ملی بویژه نزد جوانان یکی از دغدغه‌های سال‌های اخیر بوده است. امید جهانشاهی در یادداشت خود نگاه ایدیولوژیک به تاریخ را یکی از ریشه‌های تضعیف هویت ملی می‌داند.

رهبر انقلاب اسلامی در دیدار اعضای کنگره بزرگداشت شهدای آذربایجان شرقی تاکید کردند: نباید گذاشت جوشش خون شهیدان فرو بنشیند، زیرا شهیدان هویت ملت ایران هستند و ملت نباید هویت خود را فراموش کند.

مصداق بارز سهمِ تربیت در وضعیت های بحرانی، مردمی هستند که بدون فشار یا جهت دهی عوامل بیرونی، به طور خودکار در برابر گرانی و سوداگری بازار، واکنش معکوس دارد و به جای خالی کردن مارکت ها با اولین افزایش قیمت، دست نگه می دارد و نمی خرد. مصداق دیگر در رابطه با سهم تربیت در چالش های فراروی جامعه ایرانی، مردمی هستند که آمار «کشته های هموطن در تصادفات جاده ای» را می بیند و برای خرید ناایمن ترین خودرو هجوم نمی برد و بین «سود ناشی از افزایش قیمت چنین سرمایه گذاری» و «جلوگیری از مرگ هموطنانش»، دومی را برمی گزیند. اینجاست که نقش تربیت از دوره کودکی پیش می آید.