پی‌پی جوراب‌بلند، سرکشی و قدرت خارق‌العاده‌اش

دیدارنیوز ـ آسترید لیندگرن نویسنده سوئدی، یکی از مشهورترین نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان است که کتاب‌هایش به ۸۵ زبان ترجمه و در بیش از صد کشور منتشر شده‌اند. مشهورترین مخلوق او‏، یکی از محبوب‌ترین شخصیت‌های ادبیات کودک و نوجوان است که بارها دستمایه ساخت فیلم‌ها و سریال‌ها قرار گرفت. «پی‌پی جوراب‌بلند» (Pippi Longstocking) اما ظاهرا در اصل شخصیتی خیالی، ساخته و پرداخته ذهن کارین‏، دختر نویسنده بود. مادر برای سرگرم کردن دخترش، داستان‌هایی از این شخصیت خیالی برایش تعریف می‌کرد و بعدها این داستان‌ها را نوشت و به عنوان اولین کتابش به ناشر سپرد. انتشارات «بونیرش» این کتاب را قابل چاپ تشخیص نداد.

لیندگرن بعد از رد شدن داستانش از سوی ناشر‏، آن را برای شرکت در مسابقه ادبی که توسط موسسه رابن و شوگرن (Rabén & Sjögren) (موسسه‌ای نوپا در آن زمان) فرستاد و برنده جایزه اول شد. بعد از دریافت این جایزه، ناشری داستان‌ها را چاپ کرد و دیری نگذشت که دختر شلخته موقرمز با جوراب‌های خیلی بلندش‏، محبوب دل کودکان و بزرگسالان شد.

پی‌پی دختری 9 ساله است که تنها و مستقل‏ زندگی می‌کند‏‎؛ مادر پی‌پی پس از تولد او مرده و پدرش هم که ناخدای یک کشتی بود، در دریا غرق شده است. او زور بازویی خارق‌العاده دارد و مدام به کارهایی عجیب و غریب مشغول است. پی‌پی نظم‌پذیر نیست‏، باید و نبایدها را نمی‌پذیرد و هر قدر بچه‌ها دوستش دارند‏، آدم‌بزرگ‌ها چندان دل خوشی از او ندارند. پی‌پی در جواب اعتراض آدم‌بزرگ‌ها به کارهای عجیب و غریبش می‌گوید: «شما از بچه‌ای که مادرش تو آسمان‌هاست و پدرش پادشاه آدم‌خورهاست چه انتظاری دارید؟»

او با میمون کوچولویی به نام آقای نیلسون و یک اسب در خانه‌ای بزرگ زندگی می‌کند. او از زندگی تنها و نداشتن پدر و مادر گله‌ای ندارد: « چون می‌تواند تا هروقت دلش خواست بازی کند و کسی هم به او نمی‌گوید که باید بخوابد...» در همسایگی او خانواده‌ای با یک دختر و پسر هم‌سن و سال او زندگی می‌کنند که دوست‌ها و هم‌بازی‌های او هستند. این سه با یکدیگر ماجراهایی جذاب را از سر می‌گذرانند. یک روز دزد به خانه پی‌پی می‌زند‏، یک روز پی‌پی به مدرسه می‌رود‏، یک بار با هم به سیرک می‌روند‏، یک روز با یکدیگر به پیک‌نیک می‌روند، یک‌بار پلیس می‌خواهد او را به پرورشگاه ببرد و ماجراهایی از این دست.

پی‌پی‏، جسور است و دنیای بزرگسالان و قوانینشان را به چالش می‌کشد. او با شیوه‌های دیکتاتوری متداول، واقعیت‌های برساخته بزرگسالان و نظم و دستورهای خسته کننده در کشمکش است و شخصیتی بااعتمادبه‌نفس و نیرومند دارد.

لیندگرن ماجراهای پی‌پی جوراب‌بلند را در نیمه دوم دهه 40 میلادی و بعد از جنگ جهانی دوم نوشته است. او در سال ۱۹۵۸ برنده مدال هانس کریستین آندرسن، بزرگ‌ترین جایزه بین‌المللی در حوزه ادبیات کودک شد. همچنین در سال 1979، اولین نویسنده ادبیات کودک بود که جایزه صلح اتحادیه آلمانی کتاب را دریافت کرد. بعد از مرگ لیندگرن در 94 سالگی‏، دولت سوئد برای گرامیداشت یاد او «جایزه یادبود آسترید لیندگرن» را با مبلغ بیش از ۵ میلیون کرون سوئد بنیان گذاشت که بزرگترین جایزه نقدی جهان در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به حساب می‌آید. موسسه رابن و شوگرن هم جایزه‌ای ملی به نام او به راه انداختند که هر سال روز تولد او در ماه نوامبر به یکی از نویسندگان حوزه کودک و نوجوان سوئد اهدا می‌شود. از آثار مشهور دیگر این نویسنده در ایران، می‌توان به برادران شیردل یا دره‌ گل سرخ اشاره کرد. لیندگرن فیلم‌نامه‌ای هم بر اساس آن نوشت و فیلم برادران شیردل به کارگردانی اوله هِلبوم بر اساس آن ساخته شد.

پی‌پی جوراب‌بلند به صورت داستان‌های مستقل یا در چند داستان در قالب یک کتاب، توسط ناشران مختلف منتشر شده است. یکی از آن‌ها که مجموعه 11 داستان از ماجراهای این دختربچه خارق‌العاده است، با نام پی‌پی جوراب بلند و با ترجمه گلی امامی توسط انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است.