هنوز چند اتفاق قابل پیشبینی در فضای انتخاباتی رخ نداده و حالا برای عارض شدن این اتفاقات فقط چند ساعت باقی مانده است. اجماع اصولگرایان، حمایت خاتمی از همتی و رسیدن نظرسنجیهای دقیق میتواند مهمترین اخبار این ساعات سرنوشت باشد.
دیدارنیوز ـ سرویس سیاسی: تنها نیمی از آخرین روز تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است و انتخابات ۱۴۰۰ تنها چند ساعت فعال دیگر تا پیش از روز برگزاری را به خود خواهد دید.
اتفاقات و وقایعی طی این ساعات باقی مانده قابل انتظار است، اتفاقاتی که در ادامه روند وقایع انتخاباتی چند روز اخیر پیشبینی میشود.
اولین اتفاق قابل انتظار احتمالاً در میان جریان اصولگرایی رخ خواهد داد. آنچه مشخص است این است که کاندیدای اصلی جریان اصولگرایی و که در میان بلوکهای قدرت نظام نیز بر روی او اجماع شده است، ابراهیم رئیسی است. او حالا حمایت رسمی جامعه روحانیت مبارز را نیز دارد، تشکلی که سازنده شاکله اصلی نهاد مرجع داوری در انتخابات، یعنی شورای نگهبان است.
با این حال هنوز هیچ یک از چهار کاندیدای دیگر اصولگرای حاضر در صحنه انتخابات حاضر نشدهاند به نفع رئیسی کنار بروند. حتی علیرضا زاکانی که عبدالناصر همتی او را کاندیدای سوپر پوششی میخواند و روز گذشته نیز خبری مبنی بر استعفای او از عرصه انتخابات مطرح شد و سپس تکذیب شد نیز هنوز اقدام به استعفا نکرده است.
محسن رضایی البته کاندیدایی است که از ابتدای امر پیشبینیها گویای این بود که نیامده تا کنار بکشد و تجارب قبلی کاندیداتوری او نیز بر این پیشبینی صحه میگذارد. درباره سه کاندیدای دیگر اصولگرا، اما احتمال بسیار بالایی برای انصراف به نفع رئیسی دیده میشود و احتمالاً تا ساعات آینده اخباری در این زمینه منتشر خواهد شد.
اگر چه ساعتی پیش، ۲۱۰ نفر از نمایندههای مجلس از کاندیداهای اصولگرای حاضر در صحنه درخواست کردند تا به نفع رئیسی کنارهگیری کنند، با این حال آنچه این پیشبینی را نقض میکند و در آن انقلت ایجاد میکند، اطمینان اصولگرایان از ناتوانی همتی در جذب رأی نسبتاً بالا است و اطمینان از پیروزی قطعی جریان اصولگرایی و شاید در آن صورت و در شرایطی که بحث سهمخواهی نیز در میان کاندیداهای اصولگرا آنچنان جدی نباشد، سه کاندیدای نزدیک به جبهه پایداری، به خصوص سعید جلیلی در عرصه انتخابات باقی بمانند و زورآزمایی درون جناحی کنند. احتمال باقی ماندن سعید جلیلی در عرصه انتخابات با اظهارات اخیر مرتضی فیروزآبادی، رئیس ستاد جلیلی هم همخوان است. او گفته بود ما اصلاً فضای استعفا نداریم!
نکته قابل تأمل اینکه اکثریت نمایندههای مجلس در حالی ابتدا از رئیسی دعوت میکنند تا به عرصه انتخابات بیاید و بعد از رقبای او درخواست میکنند تا به نفع او کنارهگیری کنند که به هر حال این مجلس باید بر دولت احتمالی رئیسی نظارت کند.
در میان جریان اصلاحطلب، اما شرایط ۱۸۰ درجه تفاوت دارد. اگر کاندیداهای اصولگرا هنوز با هم ائتلاف نکردهاند، در جریان اصلاحطلبی حالا تنها یک کاندیدا حاضر است و دیگری، یعنی محسن مهرعلیزاده حاضر شد به نفع کاندیدای حاضر، یعنی عبدالناصر همتی از عرصه انتخابات کناره بگیرد.
تفاوت دیگر وضعیت جریان اصلاحطلب و جریان اصولگرا، در نظر عمومی بدنه این دو جریان است. همانطور که پیشتر گفتیم جریان اصولگرایی تماماً پشت سر رئیسی بسیج شدهاند، اما در میان اصلاحطلبان اجماعی وجود ندارد. نهاد اجماعساز اصلاحات در حالی که رئیس آن، یعنی بهزاد نبوی پیش از تشکیل جلسه تعیین کننده دو شب گذشته طی پیامی تصویری حمایت خود را از همتی اعلام کرده بود، با حمایت این نهاد از همتی موافقت نکرد. حامیان همتی برای تغییر نظر «ناسا» جلسه این نهاد را شب گذشته تجدید کردند، اما در رأیگیری مجدد هم حمایت جبهه اصلاحات از همتی رأی نیاورد، اما بنا بر این شد که احزاب و افراد به صلاحدید شخصی خود از این کاندیدا حمایت کنند در نتیجه ۱۵ حزب اصلاحطلب با تشکیل مجموعهای با نام جمهور به این اقدام مبادرت نمودند.
از سوی دیگر، موج حمایتهای از همتی نیز طی این روزهای پایانی مهلت ثبتنام به اوج خود رسیده است، اگرچه به وضوح فضای بین موافقان و مخالفان ورود به انتخابات در میان جریان اصلاحطلب خشن شده است.
در شرایطی که حالا در رأس حامیان همتی چهرههایی مانند مهدی کروبی و نیز عبدالکریم سروش قرار دارد و در سوی مقابل آنهایی که قصد مشارکت ندارند، میرحسین موسوی و سعید حجاریان را جلودار میبینند، سکوت فردی که نقش رهبری جریان اصلاحات را بر عهده دارد، یعنی سید محمد خاتمی موجب شده تا فضای بین موافقان و مخالفان تندتر شود آرای مردد سردرگم باقی مانند.
روز گذشته حزب کارگزاران با انتشار ویدئویی با عنوان «آقای خاتمی صدای ما میآید؟» و با استفاده از هشتگ # باتو و یادآوری گل خورده تیم ملی فوتبال ایران از ژاپن وقتی بازیکنان درگیر اعتراض به داور بودند، از سید محمد خاتمی درخواست کردند تا از همتی حمایت کند.
روزنامه شرق در شماره امروز خود نوشته است: «با توجه به تصمیم نهایی نهاد اجماعساز به نظر میرسد که سیدمحمد خاتمی نیز نظری جز آنچه دوشنبهشب مقرر شد، نداشته باشد و شاید دیگر برخی نباید منتظر پیام خاتمی باشند؛ زیرا از یک سو خاتمی شخصیتی جمعپذیر دارد و معمولاً سعی میکند از تصمیم جمعی حمایت کند و ثانیاً با خواندن بیانیه اخیر مجمع روحانیون مبارز میتوان دریافت که نظر رئیس این مجموعه سیاسی نیز همانی است که در بیانیه آمده است.»
با این حال تصور اینکه سید محمد خاتمی بدون موضعگیری فضای انتخابات را به پایان برساند راحت نیست و یکی از پیشبینیها برای ساعات آینده، انتشار پیام سید محمد خاتمی است، احتمالاً باز هم «تَکرار»، این بار در حمایت از عبدالناصر همتی.
یکی از اصلیترین حواشی جلسه «ناسا» ارائه نتایج یک نظرسنجی بود که براساس آن همتی احتمال پیروزی داشت. حامیان همتی قصد داشتند تا با این نظرسنجی آرای مردد «ناسا» را به خود جلب کنند. نظرسنجی مذکور، اما ابتدایی و پر ایراد بود و تنها از نظرات مربوط به دوازده شهر ایران را بررسی کرده بود.
چند ساعت بعد از انتشار خبر حمایت مهدی کروبی از عبدالناصر همتی، محمدتقی کروبی، فرزند ارشد او که در خارج ایران زندگی میکند، در گفتوگویی در کلاب هاوس مدعی شد این نظرسنجی را به پدرش نشان دادهاند و اینگونه پیام حمایت او را گرفتهاند حال آنکه تقی کروبی معتقد بود این نظرسنجی دقیق نیست. در همان اتاق مجازی، عباس عبدی نیز به این نظرسنجی واکنش نشان داد و مدعی شد با تجربه سالها فعالیت در حوزه افکارسنجی، مطمئن است این نظرسنجی در واقع نظرسازی است و فردی در خانه این اعداد را در کنار هم قرار داده است.
در این میان، مورد وثوقترین نظرسنجی در میان مخاطبان فضای سیاسی، نظرسنجی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، یا همان ایسپا است. بر اساس موج یازدهم نظرسنجی مرکز افکارسنجی ایسپا که پس از انجام مناظره سوم انتخاباتی برگزار شده است، میزان مشارکت در انتخابات ۴۲ درصد پیشبینی شده و ابراهیم رئیسی نیز با اخذ حدود ۶۰ درصد آرا در مقابل عبدالناصر همتی با کسب تنها ۳ درصد آرا، پیروز انتخابات است. با این حال سرعت فعلوانفعالات سیاسی و اجتماعی در کشور ما بسیار زیاد است و احتمالاً انتشار موج جدید نظرسنجی ایسپا، شاید نشان از ایجاد تغییری در نصبت آرا بدهد و اگر این تغییر چشمگیر باشد، میتواند آرای مردد بیشتری را مجاب به شرکت در انتخابات و رأی به همتی کند و اگر روند تغییر کمشتاب و اندک باشد، میتواند بسیاری از مرددانی که بنا داشتند با شک و شبهه پای صندوق رأی بروند را از این تصمیم منصرف کند.
در نتیجه آخرین پیشبینی، انتشار نتایج نظرسنجیهای معتبر و ایجاد تغییراتی در صورتبندی انتخاباتی ۱۴۰۰ است.