پول‌های بلوکه شده ایران در عراق و افزوده شدن روزانه بر رقم این طلب ها، ماه‌هاست که تبدیل به مساله جدی تجارت خارجی با این همسایه دیرینه شده است.
دیدارنیوز ـ بررسی‌ها نشان می‌دهد عمده طلب ایران از عراق مربوط به صادرات گاز است که همچنان ادامه دارد و هر روز بر میزان طلب ایران می‌افزاید.
عراق یکی از اصلی‌ترین بازار‌ها هدف محصولات و تولیدات ایرانی محسوب می‌شود و ردپای بسیاری از کالا‌های ایرانی را به راحتی می‌توان در بازار‌های این کشور مشاهده کرد.
در سال‌های گذشته و تحت تاثیر تحریم‌های ظالمانه؛ عراق نتوانسته طلب ایران را بپردازد و این مساله سبب نارضایتی طرف ایرانی شده است.
برای اطلاع از کم و کیف تجارت میان ایران و عراق، میزان طلب‌های دلاری و یورویی، میزان صادرات بخش خصوصی و همچنین مساله مهم قاچاق کالا میان ایران و عراق به صورت آنلاین با سید حمید حسینی، دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در کافه خبر به گفتگو نشستیم.
بر اساس اعلام بانک مرکزی طلب ایران از عراق برابر با ۵ میلیارد دلار است
سید حمید حسینی درباره آخرین وضعیت منابع مالی بلوکه شده ایران در عراق گفت: در ۲-۳ ماه گذشته در مورد منابع بلوکه شده ایران رایزنی‌هایی با عراق صورت گرفته و هم فشار‌ها در این زمینه بر این کشور افزایش یافته تا نسبت به پرداخت بدهی‌های برق و گاز به ایران اقدام کند.
وی افزود: خوشبختانه بخشی از بدهی بابت برق را به صورت دیناری پرداخت کرد در این زمینه و بر مبنای یک فرمول به توافق رسیده ایم که بر اساس آن از محل طلب شرکت گاز از عراق خرید کالا انجام دهیم که تاکنون کار جدی در این زمینه انجام نشده است.
وی عنوان کرد: سالانه حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون دلار برق به عراق صادر می‌کنیم و به نظر می‌رسد سال گذشته حدود ۲ میلیارد گاز به این کشور صادر شده و باید گفت از قبل نیز طلب‌هایی از عراق داشته ایم و بانک مرکزی برای همه این موارد عدد ۵ میلیارد دلار را اعلام کرده است.
حسینی ادامه داد: باید توجه داشت عمده طلب ایران بابت صادرات گاز به عراق است و هر روز نیز گاز در حال صادرات به این کشور است و به طور روزانه بر طلب صادرات برق و گاز نیز افزوده می‌شود.
وی درباره میزان دریافت طلب دیناری از عراق گفت: بر اساس اعلام وزارت نیرو به جز طلب دو ماهه اخیر، بقیه طلب صادرات برق یعنی ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون دلار به صورت دینا از عراق دریافت شده است.
وی توضیح داد: وزارت نیرو و شرکت مپنا در عراق دارای پروژه است و به دینار برای انجام کار‌ها نیاز دارد بنابراین دریافت طلب به صورت دینار برای این وزارتخانه دارای توجیه اقتصادی است، زیرا وزارت نیرو می‌تواند این دینار را به عنوان بدهی به شرکت مپنا بدهد و در ایران با این شرکت حساب و کتاب کند.
عمده صادرات ایران با عراق توسط بخش خصوصی انجام می‌شود
دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق عنوان کرد:، اما در مقابل، شرکت گاز نه پروژه‌ای در عراق دارد و نه علاقه‌ای به گرفتن دینار دارد، زیرا ارزش دینار عراق نیزبه طور مرتب در حال کاهش است بنابراین شرکت گاز ترجیح می‌دهد پول و طلبش به شکل یورو در بانک‌های عراق باقی بماند تا اینکه مجبور به تبدیل به دینار شود.
وی خاطرنشان کرد: فرمولی برای دریافت طلب‌های ایران به شکل خرید کالا در نظر گرفته شده که بر اساس این دستورالعمل شرکت ایرانی کالا‌های مورد نظر خود را از عراق خریداری کرده و زمانی که کالا وارد آب‌های ایران شود ۹۰ درصد و در زمان تخلیه بار ۱۰ درصد باقی مانده از پول‌های ایران در بانک عراق آزاد خواهد شد.
وی توضیح داد: دولت برای خرید ۸ قلم کالا با عراق توافق کرده که شامل کالا‌هایی مانند روغن، شکر، برنج، کنجاله سویا، ذرت، دارو، گندم و جو است.
دبیرکل اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق بیان کرد: شرکت‌های عراقی نگران تحریم هستند و قیمت‌هایی که تعیین کرده اند از آنچه مد نظر ایران بوده بالاتر است و این نرخ‌ها مورد تایید بازرگانی دولتی ما نیست علت این قیمت‌ها را باید در این مساله دانشت که شرکت‌های عراقی در این زمینه سابقه چندانی در بازار‌های جهانی ندارند.
حسینی ادامه داد: شرکت‌های عراقی هراس دارند به علت همکاری با ایران در آینده وارد لیست تحریم‌ها شوند در حالی که آمریکائی‌ها به شرکت‌های عراقی در این زمینه معافیت داده‌اند، اما شرکت‌های خوب عراقی کمتر حاضر به تجارت با ایران می‌شوند.
وی اظهار کرد: این مساله وقتی حل می‌شود که از نشست‌های وین اخبار خوبی به گوش برسد و به اعتقاد بنده وقتی مسائل و مشکلات در وین حل شود به حتم یکی از نخستین مواردی که می‌توانیم به پول‌های بلوکه شده دست یابیم؛ کشور عراق است و بلافاصله می‌توانیم نسبت به این کار اقدام کنیم.
وی درباره صادرات ایران به عراق توضیح داد: عمده صادرات ایران با عراق توسط بخش خصوصی انجام می‌شود و خوشبختانه بخش خصوصی مشکلی در زمینه نظام پرداخت با این کشور ندارد.
حسینی تاکید کرد: میزان صادرات به عراق در سال ۱۴۰۰ روند بسیار خوبی دارد و از سال گذشته بهتر شده است.
وی بیان کرد: سال گذشته حدود ۴.۵ میلیون تن کالا به عراق صادر کردیم که ارزش صادرات این کالا‌ها برابر با ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بود البته از نظر ارزشی صادرات با عراق کاهش داشته، زیرا سال ۹۸ میزان صادرات به عراق برابر با رقم ۹ میلیارد دلار بود، اما از نظر حجمی و وزنی صادرات ایران به عراق در سال ۹۹ افزایش یافت.
ارزش کالا‌های قاچاق شده به عراق شاید معادل ۴۰ درصد از کالا‌های صادراتی از مبادی رسمی است
وی گفت: دلیل اصلی این مساله آن است که ارزش کالا‌های صادراتی را کاهش دادیم و همچنین شیوع کرونا موجب کاهش ارزش کالا‌ها شد و به دلیل ممنوعیت‌هایی که ایران اعمال کرد سبب شد تا در مجموع ارزش کالا‌های صادراتی به عراق کاهش یابد.
وی خاطرنشان کرد: نباید فراموش کرد که ۵ ماه مرز‌های عربی عراق به روی ما بسته بود و تردد‌ها نیز روان نبود؛ باید توجه داشت هنگامی که تجارت یک کشور بر مبنای اعتماد، پول سپاری و روابط باشد در زمانی که روابط و رفت و آمد‌ها به سختی انجام شود به حتم شاهد اثرگذاری این موارد بر تجارت خواهیم بود. این مساله بر تجارت ما نیز اثر گذاشت و سبب شد تا نوع کالا‌های صادراتی ما به عراق نسبت به سال‌های گذشته فرق کنند و کالا‌هایی به عراق صادر شود که ارزش کمتری داشتند.
وی افزود: سال ۹۸ عمده صادرات ما شامل مصالح ساختمانی بود در حالی که در سال ۹۹ بسیاری از پروژه‌های ایران در عراق متوقف شد.
وی اظهار کرد: در سه زمینه صادرات ایران حرف نخست را در بازار عراق می‌زند؛ ۱-بحث انرژی که شامل برق، گاز، بنزین، گازوئیل و محصولات نفتی و فرآورده‌های پتروشیمی می‌شود؛
۲- انواع مواد غذایی شامل تره بار، میوه، محصولات کشاورزی؛
۳-مصالح ساختمانی که انواع مصالح در حال صادرات به عراق است.
پس از این موارد، صادرات لوازم خانگی، کالا‌های صنعتی، ماشین آلات، وسایل بهداشتی را داریم.
ایران با قاچاق لوازم الکترونیک و خانگی از عراق روبروست/ طلب‌های برق و گاز ایران چقدر است؟
وی عنوان کرد: در سال گذشته قاچاق کالا به مرز‌های عراق به شدت افزایش یافته و یکی از علت‌هایی که صادرات ما از نظر عددی نشان دهنده کاهش است را باید در قاچاق گسترده کالا به عراق دانست.
وی ادامه داد: باید توجه داشت ممنوعیت‌هایی فراوانی چه از طرف ما و چه از طرف عراق وضع شده و این مساله سبب شد تا قاچاق کالا به عراق افزایش یابد.
حسینی گفت: ارزش کالا‌های قاچاق شده به عراق شاید معادل ۴۰ درصد از کالا‌های صادراتی به ارزش ۷ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار باشد. صادرات مرغ اکنون ممنوع است، اما به صورت قاچاق به عراق فرستاده می‌شود. صادرات تخم مرغ آزاد است، اما باید تعرفه و عوارض پرداخت شود به همین دلیل شاهد قاچاق تخم مرغ به عراق هستیم.
وی ادامه داد: صادرات اقلام و وسایل بهداشتی مانند ماسک، گان، دستکش ممنوع است، اما کالا‌های تولیدی ایران در این بخش به وفور در بازار عراق پیدا می‌شود و یا قاچاق گوسفند از مرز‌های مشترک و روستا‌هایی که بین این دو کشور وجود دارد به شدت رایج است.
وی تاکید کرد: قاچاق کالا‌ها به عراق متاسفانه رقم بالایی محسوب می‌شود و رقیب جدی کالا‌های صادراتی است.
وی درباره قاچاق معکوس از عراق به ایران توضیح داد: سالانه ۲ تا ۳ میلیارد دلار لوازم خانگی به داخل کشور وارد می‌شود و می‌توان گفت در کنار آن شاهد قاچاق اقلام الکترونیک، وسایل آرایشی و بهداشتی عمدتا بهصورت کوله‌بری و قاچاق وارد ایران می‌شود.
