نگاه تلویزیون به زنان از پشت شیشه تار (وعده‌هایی که همچنان در حد حرف باقی می‌مانند)

دیدارنیوز ـ زنان و مردان ورزشكار كشورمان در رشته‌هاي تيمي و انفرادي مختلفي شركت كرده‌اند و تا امروز نيز افتخارات مهمي كسب شده است.

با اين حال، در توجه به حوزه ورزش زنان و افتخاراتي كه اين روزها در حال رقم خوردن است، آن‌گونه كه بايد از سوي تلويزيون اقدامي نشده، اگرچه نسبت به دوره هاي قبلي بازي‌ها، سهم بيشتري به نمايش ورزش زنان كشورمان داده شده است. توجه به زنان در برنامه‌هاي تحليلي اين بازي‌ها نسبت به قبل بيشتر شده اما هنوز با نقطه‌اي كه بتواند توقع عمومي شهروندان را فراهم كند، فاصله زيادي وجود دارد.

اين روزها نيز در فضاي مجازي، صحبت‌هاي بسياري درباره رويكرد تلويزيون به زنان و افتخارآفريني آن‌ها در بازي‌هاي آسيايي مطرح مي‌شود كه همچنان حجم انتقادها نسبت به توجه به موضوعات زنان در تلويزيون زياد است.

عده‌اي از پخش نشدن بازي‌هاي گروه‌هاي زنان كشورمان گله مي كنند و گروهي نيز بر موسيقي‌هاي پخش شده بر تصاوير افتخارات زنان ورزشكار خرده مي‌گيرند. اما از سويي پخش برخي رقابت هاي انفرادي زنان در رشته هاي رزمي يا پوشش كامل جشن و شادي هاي آنان از سوي تلويزيون نيز توجه مخاطبان را در پي داشته و به‌نظر مي‌رسد اصلاحات بيشتري در توجه به ورزش زنان در تلويزيون صورت گيرد. مدتی قبل از آغاز این رقابت ها فریبا محمدیان، معاون امور بانوان وزارت ورزش و جوانان از پخش تمامی مسابقات زنان ایران در بازی های آسیایی جاکارتا از سیمای جمهوری ‏اسلامی خبر داده بود. صحبت‌های او موقعی منتشر شد که واکنش‌های منفی نسبت به پخش نشدن مسابقات و حضور زنان ایرانی در دیدار فینال جام ملت های فوتسال بانوان آسیا بین ایران و ژاپن بسیار زیاد شده بود. فریبا محمدیان در صحبت‌هایش با اشاره به نشست‌های کارشناسی با مدیران صدا و سیما گفته بود: ‏امیدوارم که با حمایت خانم ابتکار، معاون محترم امور زنان و خانواده ریاست جمهور، نمایندگان محترم مجلس و سایر مسئولان، امکان ‏پخش مسابقات بانوان از صداوسیما فراهم شود.‏ او در ادامه صحبت‌هایش ديدن نمایش ورزش بانوان ایرانی در صداوسیما را حق طبیعی نیمی از جامعه دانست و گفت:افراد جامعه بايد بیننده موفقیت‌های فرزندان و هموطنان خود از ‏مسیر رسانه ملی باشند؛ امیدوارم مذاکرات و رایزنی‌ها با مدیران صداوسیما ثمر بخش باشد و علاوه بر ترویج ورزش بانوان، ‏امکان بهره‌مندی از امتیازات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن برای ورزش بانوان فراهم شود.‏ مهم‌ترین رویداد پیش‌رو، بازی‌های آسیایی و پاراآسیایی جاکارتاست که مسئولان صداوسیما اعلام کرده اند امتیاز ‏پخش تمامی رقابت‌ها را خریداری کرده‌اند و مشکلی برای پخش مسابقات 107 بانوی شرکت کننده ایران وجود ندارد.‏

کامل دلپسند، جامعه شناس و استاد دانشگاه درباره اینکه چرا مسابقات زنان آن‌طور كه بايد از رسانه ملی پخش نمي‌شود، به «قانون» مي گويد: «حقیقت این است که نظام ارزشی ما که در حکومت وجود دارد نظامی مبتنی بر ارزش های دینی است که خطوط خاصی را برای خودش دنبال می‌کند. اما وقتی که ما به صدا و سیما می‌گوییم رسانه ملی، یعنی رسانه‌ای که باید تمام طیف های فکری را که مردم در آن حضور دارند، دنبال کند. این در حالی است که صدا و سیما در مباحثی مانند ورزش زنان به شیوه دیگری عمل می‌کند». این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه نبود رسانه ملی آزاد می تواند تبعات منفی در جامعه داشته باشد، گفت:« در جامعه ای که رسانه آزاد وجود نداشته باشد، تولیدات آن‌ها هم همراه با بعدهای سیاسی و جریان زاست. وقتی درباره رسانه جمهوری اسلامی ایران صحبت می کنیم، متناسب با ارزش‌های جمهوری اسلامی است و نمی‌توان خارج از آن صحبت دیگری کرد که در حکومت هم وجود دارد. اینکه می‌گویند پوشش زنان حریف در مسابقات طوری است که نمی توان مسابقات زنان را در تلویزیون جمهوری اسلامی پخش کرد نیز بیشتر شبیه به توجیه است». دلپسند با بیان اینکه دو مرجع در ایران برای پخش مسابقات زنان از تلویزیون ایران تصمیم‌گیری می کنند، گفت:« یکی مراجع دینی و دیگری سیاست‌گذارانی است که مردم به امیدی به آن‌ها رای داده اند». وی افزود:«ما هنوز نتوانسته‌ایم یک گزارشگر زن فوتبال داشته باشیم. به هرحال زنان نیمی از جامعه هستند و اگر صدای‌شان شنیده نشود و انرژی‌شان برای دیده شدن نیز ناکام بماند و از طریق رسانه های ملی دیده نشود از طریق رسانه‌های دیگر دیده می شوند». او از واکنش‌های منفی مردم و موضع‌گیری‌های منفی‌شان علیه صدا و سیما در این رابطه نیز گفت:« در شبکه های اجتماعی همین پخش نکردن مسابقات زنان موردی می شود که صدا‌وسیما را بکوبانند چون به هر دلیلی نتوانسته مسابقات زنان را پوشش دهد. متاسفانه دولت و وزارت ورزش و جوانان که با وعده گشایش در مسائل مربوط به زنان از مردم رای گرفتند حتی در همین مورد اندک هم نتوانسته اند فضا را باز کنند».

هنوز چند روز از آغاز رقابت های جاکارتا نمی گذرد اما صحبت های ضد و نقیض معاون ورزش زنان وزارت ورزش و جوانان نشان داد که دوباره حرف هایی مبتنی بر عدم واقعیت از سوی مرجعی که هیچ قدرتی در پخش شدن یا نشدن مسابقات زنان در صدا و سیما ندارد، مطرح شده است. در همین رابطه «نگار انسان» فعال حوزه ورزش زنان در گفت و گو با «قانون» با اشاره به اینکه تاکنون هیچ یک از تصاویر مربوط به رقابت‌های زنان در مسابقات جاکارتا به طور کامل از صدا و سیما پخش نشده است، مشکل اصلی پخش مسابقات زنان در صدا و سیما را مربوط به پوشش حریفان زنان ایرانی در رقابت‌ها می‌داند و می گوید:«اگر پوشش زنان طرف‌های شرکت‌کننده موجه باشد، صدا و سیما ممکن است مسابقه را پخش‌کند.تنها دلیلی که مسابقات کاراته را پخش کردند، همین بود.موضوعی که بسیاری از ورزشکاران نیز نسبت به آن واکنش های بسیار زیادی را نشان دادند. اگر حریف پوشش مناسبي نداشته باشد، آن مسابقه را پخش نمی‌کنند. مسابقات تکواندو را در تلویزیون پخش می‌کنند و آن هم به خاطر این است که پوشش آن‌ها کامل است». او با بیان اینکه مسابقات کبدی زنان ایرانی از صدا و سیما پخش نشد، ادامه داد:« همان طور که دیدید بازی کبدی هم در صدا و سیما پخش نشد و تنها در آخر مسابقه بخشی از شادی اعضای تیم را بعد از مسابقه پخش کردند. فعالان زنان در حوزه ورزش نیز نسبت به این موضوع واکنش‌های منفی زیادی را نشان دادند. چون قبل از مسابقات معاون ورزش زنان وزارت ورزش و جوانان گفته بود که تمام بازی‌های زنان در مسابقات آسیایی جاکارتا از تلویزیون پخش می شود. در حالی که چنین اتفاق نیفتاد. این صحبت‌های بی نتیجه وقتی در حد حرف زدن باقی می‌ماند، نتیجه بسیار بدی را هم روی بازیکن های تیم ملی بانوان کشور و هم فعالان زنان در این زمینه می گذارد. وقتی مسئولی به هر دلیلی چنین صحبتی می‌کند و قول می دهد، باید بداند که تا وقتی قدرتش را ندارد، نباید حرفی بزند. این دروغی است که بارها از زبان مسئولانی که قدرتی ندارند، گفته می‌شود و تنها تبعات منفی آن باقی می ماند».