دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی راد: سر و صدای تنش میان تهران و واشنگتن گوش خاورمیانه را کر کرده است. در آستانه سالگرد ترور شهید قاسم سلیمانی توسط آمریکا در عراق منطقه شاهد رفتار‌های متناقض و البته پر تنش ایران و آمریکا بود. اسرائیل هم در این میان آتش‌بیار معرکه شده و از هر سو صدای ناقوس جنگ به گوش می‌رسد.
در پی حمله راکتی به سفارت آمریکا در بغداد، دونالد ترامپ، رییس جمهوری ایالات متحده به ایران هشدار داده بود و چند روز بعد از این حملات که واشنگتن ایران را مقصر آن‌ها می‌داند؛ دو بمب افکن بی- ۵۲ آمریکایی که قابلیت حمل سلاح هسته‌ای دارند، روی خلیج فارس پرواز کردند و سپس به آمریکا برگشتند. خبرگزاری‌های رویترز و آسوشیتدپرس به نقل از مقام‌های آمریکایی هدف از این کار را کاستن از تنش در منطقه عنوان کرده اند. بعد از آن هم نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد با ارسال نامه‌ای به دبیرکل و شورای امنیت این سازمان پرواز بمب‌افکن‌های آمریکایی بر خلیج فارس را ماجراجویی خوانده و به آن اعتراض کرده است. مقام‌های آمریکایی هم در روز‌های اخیر به رسانه‌ها در این کشور گفته بودند که به اطلاعاتی درباره آمادگی ایران برای حمله نظامیان آمریکایی در خاورمیانه دست پیدا کرده اند. بنا به گزارش سی‌ان‌ان یک افسر آمریکایی که از آخرین تحولات نظامی اطلاعات دست اول دارد جمعه ۱۲ دی (اول ژانویه) گفته است که نیرو‌های دریایی ایران در خلیج فارس بر آمادگی عملیاتی خود افزوده‌اند.
ایران هم بر افزایش تنش‌ها و اقدامات تحریک آمیز از سوی آمریکا تاکید دارد. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در توئیتر خود نوشت: «دونالد ترامپ و همراهانش به جای مبارزه با کرونا در آمریکا، میلیارد‌ها دلار را برای به پرواز درآوردن بمب افکن‌های بی -۵۲ و اعزام ناو به منطقه ما به باد می‌دهند. اطلاعات به دست آمده از عراق حاکی از توطئه‌ای برای ساختن بهانه‌ای برای جنگ است».
در پی این حوادث وزارت دفاع آمریکا ناوهواپیمابر نیمیتز و ناوگروه همراه آن را از خاورمیانه خارج می‌کند. در شرف این خروج به گزارش المیادین، واشنگتن از طریق قطر پیامی به تهران فرستاد و اعلام کرد قصد حمله به ایران را ندارد و ناو هواپیمابر را برای تایید این پیام از منطقه خارج کرد.
این روزها و شب‌ها در وحشت جنگ سپری می‌شود و به خصوص در چند شب گذشته بیم بروز یک درگیری نظامی بین ایران و آمریکا در عراق بسیار جدی بوده است. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا سعی دارد در روز‌های پایانی در کاخ سفید شرایط را برای جو بایدن در خاورمیانه سخت‌تر بکند و امید بایدن به احیای برجام را نابود کند. با این حال باید بررسی کرد که این سطح از تنش فقط برای سخت‌تر کردن کار بایدن در خاورمیانه است؟ چه دلایلی پشت این افزایش ناگهانی تنش‌ها وجود دارد.
نگرانی از تحرکات طرف مقابل
به نظر مهمترین دلیل برای افزایش شدید تنش‌ها می‌تواند نگرانی متقابل ایران و آمریکا از تحرکات احتمالی طرف مقابل باشد. آمریکا که نگران اقدام انتقامی ایران در سالگرد شهادت سردار سلیمانی است، تحرکات خود را افزایش داده است. این تحرکات متقابلا ایران را نگران کرده است و ایران هم بر دامنه آمادگی نظامی و امنیتی خود افزوده است. این روند متقابل افزایش آمادگی و تحریک طرف مقابل می‌تواند عاملی اصلی شرایط فعلی باشد.
نگرانی از تحرکات طرف مقابل باعث شده است که دو طرف به شدت خود را در منطقه تجهیز کنند و آماده باش کامل باشند. با این روند با اولین حرکت ممکن است که دو کشور وارد درگیری نظامی شوند. البته به نظر نمی‌رسد دو کشور با شرایط جهانی با کرونا و وضعیت اقتصادی به وجود آمده خیلی مایل به این اتفاق باشند. همانطور که در جلسه ترامپ با مشاورانش برای حمله به پایگاه‌های هسته‌ای ایران، آن‌ها با این موضوع مخالفت کردند. چون شروع جنگ واشنگتن با تهران عواقب جبران ناپذیری برای دو کشور دارد.
موش دوانی اسرائیل
از زمانی که مشخص شد که حامی بزرگ اسرائیل یعنی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ با شکست روبرو شده، اسرائیل تحرکات خود را در منطقه افزایش داده است. جو بایدن، رئیس جمهوری آتی آمریکا بار‌ها از بازگشت به برجام در کارزار‌های انتخاباتی صحبت کرده در حالی که اسرائیل از روز نخست مذاکرات برجام با این موضوع مخالف بود. حالا با ورود جو بایدن به کاخ سفید ممکن است، بار دیگر ایران با واشنگتن بر سر میز مذاکره بنشیند و همین امر اسرائیل را نگران کرده است. ترور شهید محسن فخری زاده و تحرکات دیگر اسرائیل در منطقه بر ضد ایران از همین منظر قابل بررسی است.
در روز‌های گذشته برخی از رسانه‌های عربستان و اسرائیل از این احتمال سخن گفتند که دولت ترامپ قصد دارد در مهلتی که باقی است و تا پیش از به قدرت رسیدن جو بایدن در ۲۰ ژانویه، به یک اقدام هدفمند نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران دست بزند. سفر مخفیانه بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل به عربستان و حضور پمپئو در منطقه و حتی سفر داماد ترامپ به خاورمیانه نشان از یک توطئه بزرگ دارد و باید ردپای اسرائیل را هم در تنش‌های این روز‌های بین واشنگتن و تهران دنبال کرد. توئیت دیشب محمد جواد ظریف خطاب به دونالد ترامپ و هشدار دادن به او در مورد توطئه اسرائیل برای به جنگ کشیدن ایران و آمریکا موید این تحلیل است. به نظر اسرائیلی‌ها می‌خواهند در آخرین روزها حضور ترامپ شرارتی بزرگ را در خاورمیانه رقم بزنند.
جنگ روانی بین ایران و آمریکا؛ با چه هدفی؟
علت آخری که می‌توان برای بالا گرفتن تنش‌ها در منطقه در نظر گرفت، یک جنگ روانی و رسانه‌ای گسترده است. ممکن است این جنگ روانی برای ساکت کردن مخالفان مذاکره در هر دو کشور سازمان داده شده باشد. یا آن که برای افزایش تنش روانی و سیاسی و جلوگیری از آغاز مذاکره طراحی شده باشد. حدس زدن اهداف جنگ روانی معمولا بسیار دشوار است با این حال بعید نیست که طرفین و حتی کشورهای ثالث برای رسیدن به اهداف خود این روش را هم تعقیب کنند.
در هر حال این شب‌ها و روزها با تنش و اضطراب بسیاری در ایران و عراق و کل حوزه خلیج فارس می‌گذرد. سیاستمداران و دیپلمات‌ها و نظامیان و اهالی رسانه هر لحظه در اضطراب شنیدن اخبار بدند و روشن نیست که آیا حضور بایدن در کاخ سفید به این روزها و شب‌های وحشت پایان می‌دهد با نه....
