دیدارنیوز ـ
سرویس جهان: از همسایه شرقی ما، افغانستان که سال‌ها با بحران داخلی و خارجی دست به گریبان است خبر‌های خوبی مبنی بر توافق برای تشکیل دولتی واحد به گوش می‌رسد. افغانستان در این سال‌ها که از یک‌سو مورد هجمه قدرت‌های شرق و غرب بوده و از سوی دیگر با درگیری‌های داخلی، بنیادگرایی اسلامی، فساد گسترده و بحران مهاجرت دست به گریبان بوده، در تمنای رسیدن به ثبات و آرامش است. در این میان، دیروز ۲۳ اردیبهشت ماه خبرگزاری روسی اسپوتنیک به نقل از یک مقام آگاه در کابل از توافق میان مدعیان ریاست جمهوری، اشرف غنی و عبدالله عبدالله خبر داد. مدعیانی که پس از انتخابات پرفراز و نشیب ریاست جمهوری در افغانستان، جداگانه و به صورت مستقل در ۱۹ اسفندماه سوگند ریاست جمهوری خوردند و مشروعیت دیگری را انکار کردند. این در حالی است که افزایش قدرت طالبان در این کشور و شدت عملیات‌های آنان و همچنین ناکارآمدی سیستم فرومانده و نیم‌بند فعلی برای حل شیوع ویروس کرونا به نگرانی‌ها در مورد سرنوشت سیاسی افغانستان دامن زده است. افغانستان که پس از انتخابات در شهریورماه سال گذشته زیرفشار‌های داخلی و بین‌المللی برای انتخاب دولت بوده، چشم انتظار تشکیل یک دولت متحد ملی است.
از کاخ ریاست جمهوری چه خبر؟
روز گذشته برخی از خبرگزاری‌ها خبر از پذیرش ریاست جمهوری اشرف غنی از سوی عبدالله عبدالله، مدیر سابق دولت اجرایی افغانستان دادند. بنا بر اطلاعاتی که منابع این خبرگزاری از آن اطلاع داده‌اند نقش عبدالله عبدالله به روشنی در آینده سیاسی افغانستان ذکر نشده است و تنها اشاره به حضور این فرد قدرتمند در روند صلح شده، اما با این وجود به نظر می‌رسد اشرف غنی، وزرای کابینه را با عبدالله عبدالله تقسیم کرده است. گرچه تا زمان نگارش این گزارش، این خبر از سوی کابل تایید نشده است و از میان کشورهای خارجی نیز تنها خبرگزاری رسمی چین به نقل از سخنگوی وزارت خارجه این کشور نسبت به فرایند تشکیل دولت واحد ابراز امیدواری کرده است، اما این توافقی است که افغانستان دیر یا زود باید به آن تن دهد.
درست یک روز قبل از انتشار این توافق، دیده‌بان صحت افغانستان (IWA) از طولانی شدن مذاکرات برای تشکیل کابینه متحد ابراز نگرانی کرده بود و از طرفین خواسته بود که هرچه سریعتر به توافق دست یابند. سید اکرم افضلی مدیر این سازمان در گفتگو با "افغانستان تایم" گفته بود که با وجود حمایت‌های فراوانِ سازمان ملل، به دلیل فساد و مسئولیت‌گریزی حکومت، افغانستان اساسا فاقد دولت است و در تشکیل آن شکست خورده است. این سازمان از سوی دیگر در تقاضانامه‌ای به سازمان ملل از این ارگان خواسته بود که تمام تلاش خود را برای محفوظ نگه داشتن سیستم قضایی این کشور از توافقات سیاسی انجام دهد.
دعوا بر سر رای
در حین برگزاری انتخابات پیچیده ریاست جمهوری که آمار مشارکت پایینی نیز داشت، اختلاف بر سر آرا میان دو رقیب قدیمی بالا گرفت و هر یک دیگری را به تخلف و تقلب در انتخابات متهم کرد تا آنجا که در آبان ماه، عبدالله عبدالله اعلام کرد که انتخابات آلوده به تقلب را نمی‌پذیرد و خواستار توقف بازشمارش آرا توسط کمیسیون مستقل انتخابات شد. وی که پیش از این نیز در دور قبلی از غنی شکست خورده، مدعی تخلف گسترده در انتخابات شده بود که در نهایت با اجرایی کردن طرح ایالات متحده برای تشکیل دولت وحدت ملی، به حیات خود در ساختار سیاسی افغانستان ادامه داد. در اسفندماه نیز، اشرف غنی که از سوی جامعه جهانی به عنوان رئیس جمهور افغانستان مورد شناسایی قرار گرفته بود در حکمی اعلام کرد که دستورات صادره از سوی ریاست اجرایی به رهبری عبدالله عبدالله فاقد اعتبار قانونی است. این حکم در حالی به امضای غنی رسید که دو روز پیش از آن عبدالله عبدالله با حضور فرمانده نیرو‌های آمریکایی در افغانستان در قصر سپیدار مراسم تحلیف خود را به عنوان رئیس جمهور برگزار کرده بود. در نتیجه در صورت صحت خبر توافق میان این دو رهبر سیاسی که به گفته خبرگزاری‌ها تا روز‌های آینده رسمی می‌شود، می‌توان به تشکیل دولت بعد از قریب به هفت ماه پس از انتخابات امیدوار بود.
طالبان و آمریکا
در حالی‌که افغانستان درگیر بحران فروماندگی دولت است، آمار حملات انجام شده توسط بنیادگرایان و گروه طالبان نشان از تشدید ناآرامی‌ها در این کشور می‌دهد. در نبود دولتی کارآمد، ایالات متحده بر آن بود که با گروه طالبان توافقی برای کاهش تنش‌ها در این کشور و علیه نیرو‌های ناتو و همچنین تبادل اسرا میان دولت افغانستان و طالبان دست یابد. در نتیجه این مذاکرات، توافق کوتاه و نیم‌بندی میان طالبان و آمریکا در قطر انجام شد. توافقی که از منظر بسیاری از تحلیل‌گران از ابتدا شکسته خورده بود چرا که به این گروه تروریستی مشروعیت داده شده بود و طالبان نیز بعد از پایان مهلت یک هفته‌ای کاهش خشونت‌ها، بر حملات خود افزود. در متن این توافق همچنین، افغانستان از سوی طالبان با عنوان "عمارت اسلامی" نام برده شده بود که خشم سیاستمداران این کشور را برانگیخت، اما نبود ساختاری سیستماتیک سبب بی‌اثر شدن تصمیمات و اقدامات دولت مرکزی شده است. با وجود آنکه قریب به دو ماه از توافق میان طالبان و ایالات متحده می‌گذرد، کم اثر بودن آن بیش از پیش واضح شده است. در نهایت برای مردم افغان که این روز‌ها کشورشان با روند افزایش مبتلایان و قربانیان به کووید ۱۹ روبروست و از سوی دیگر فرزندان خود را در تخاصمات داخلی از دست می‌دهد، فارغ از آنکه اشرف غنی و عبدالله عبدالله چگونه به موافقت نامه‌ای برای تشکیل دولت ملی دست می‌یابند، ضرورت این صلح برای آنان، همچون نان شب، حیاتی است.
