ویدئو/ حاتم قادری: ویژگی بارز حکومت‌گران ایران در صد سال گذشته واقعیت گریزی است

دیدارنیوز ـ حاتم قادری استاد علوم سیاسی در گفتگوی تفصیلی با دیدارنیوز به واقعیت گریزی حاکمان در ایران اشاره کرد و گفت: این اتفاقی که بعد از سرنگونی صدام و شکل‌گیری داعش و حضور گسترده ایران در عراق و سوریه رخ داد به عقیده من به برخی توهمات دامن زد که ما در حال تبدیل شدن به یک قدرت جهانی هستیم، منطقه را در بر می‌گیریم، کشورهای عربی از ما متأثر می‌شوند و در نهایت در آستانه ایجاد تحول و تمدنی جهانی بر اساس نوعی از ولایت فقیه ایرانی هستیم. در حالی که این یک توهم است. ما در عراق و سوریه هزینه می‌کنیم چون به جای انتخاب راه‌های دیپلماتیک، راه‌های نظامی پرهزینه را بر می‌گزینیم که از توان نظامی و اقتصادی ما خارج است. این را هم اضافه کنم که حاکمیت، یک حاکمیت یکدست نیست. بخش کوچکی از حاکمیت می‌خواهد منافع خود را حفظ کند و فکر می‌کند منافعش چه به شکل اقتصادی و چه سیاسی در گرو پیوندهای گشوده‌تر با جهان است، اما حقیقت این است حضور این طیف، چقدر پررنگ و اثر گذار است و به چه میزان می‌توان در برابر آن هسته سختی که من روی آن تأکید می‌کنم، ایفای نقش کند. یکی از ویژگی‌های بارز حکومت‌گران ایران در صد سال گذشته، واقعیت گریزی آنهاست. اینها معمولاً کمترین ارتباط را با واقعیت دارند، منظور این نیست که واقعیات به گوش‌شان نمی‌رسد، مساله این است که دولتمردان ما وضعیت ذهنی و تمایلات خاصی دارند که واقعیات را در کانال‌های ذهنی خود به گونه دیگر و متفاوت با آنچه هست تفسیر می‌کنند؛ یعنی جمهوری اسلامی حاضر نیست بپذیرد با عملکردش مردم را از دین دورتر کرده است. در این ارتباط آنها تنها یک عده اندکی از مردم که شعارهای دینی؛ چه به تصنع و چه واقعی سر می‌دهند را می‌بینند. واقعیت گریزی حکومت‌گران بسیار مهم است، رضاشاه و محمدرضاشاه هم داشتند و در جمهوری اسلامی هم شاهدش هستیم. زمانی می‌توان از واقعیت گریزی پرهیز کرد که گردش آزادانه اطلاعات وجود داشته و فضای اندیشه به دور از گزمه و سرکوب، انتقادی باشد. در چنین فضایی، این امید هست که بسته‌ترین گوش‌ها هم باز شود؛ ولی وقتی فضای آزاد گردش اطلاعات مسدود شود، طبیعی است که هر داده‌ای به شما برسد به گونه‌ای تفسیر می‌شود که با واقعیت هیچ گونه سنخیتی ندارد. شما وضعیت انتخابات را ببینید؛ آقایان این انتخابات بدون مشارکت را به نوعی سرود فتح تبدیل کردند. یا در ماجرای ترور سردار سلیمانی، بحث انتقام در بوق و کرنا کردند و  اما عملکرد موشک‌هایی که زدند امری جدی نبود. همین عملکرد اما به سرود فتح تبدیل شد. به همین ترتیب حوادث آبان ۹۸ و سایر وقایع، البته بخشی از هیات حاکمه دوست دارند به واقعیت‌ها نزدیک‌تر شوند؛ در شرایط کنونی اگر این بخش کوچک بتواند هیأت حاکمه را متقاعد کنند، ممکن است سوسوی امیدی وجود داشته باشد.