دیدارنیوز ـ رسول شکوهی: هر انتخاباتی که در هر جای دنیا برگزار شود گروههای مختلفی که اغلب در چهارچوب احزاب فعالیت میکنند خود را در معرض رای عمومی میگذارند و برای اینکه بتوانند رای کسب کنند راهکارهای مختلفی را در پیش میگیرند. برندینگ سیاسی یکی از رشتههایی است که در دانشگاههای معتبر دنیا تدریس میشود و تشکیل یک کمپین انتخاباتی یک امر کاملا تخصصی محسوب شده و گروههای سیاسی و احزاب به سراغ افرادی میروند که در این زمینه تخصص دارند و آنها هستند که برای افراد یا احزاب، برنامه تبلیغاتی مختص انتخابات را برنامه ریزی میکنند.
مثلا در انتخابات سال آینده آمریکا احزاب دموکرات و جمهوری خواه طی یک برنامه تعریف شده، کمپین انتخاباتی خود را مشخص میکنند. ساخت پوستر و کلیپهای تبلیغاتی و طراحی شعار کمپین و نوشتن متن سخنرانیها و دیدارهای مختلف از دل یک گروه حرفهای بیرون میآید که کاندیدای مورد نظر را حمایت میکنند. در انتخابات مجالس نیز این قاعده وجود دارد.
در ایران اما شاید بتوان گفت که فقط در سطح انتخابات ریاست جمهوری، کمی تا قسمتی این وضعیت وجود دارد و کاندیداهای ریاست جمهوری با مشورت با صاحب نظران این حوزه برای انتخابات آماده میشوند. هر چند در این زمینه نیز موارد عجیبی دیده شده است. در انتخابات سال ۹۶ وقتی ابراهیم رئیسی با امیرحسین مقصودلو (تتلو) دیدار کرد برخی این پرسش را مطرح کردند که مگر تیم مشاوران رئیسی، شناخت کافی نسبت به این خواننده زیرزمینی نداشتند که این دیدار را تدارک دیدند.
در انتخابات مجلس، اما هر بار با پدیدههای عجیبی روبرو میشویم. در حوزههای انتخاباتی کوچکتر از قدیم همواره خبرهایی مبنی بر پرداخت پول برای خرید رای شنیده میشود. حتی مجالس مختلفی که در آن پذیرایی مفصلی وجود دارد نیز تدارک دیده میشود تا با این روش، جذب رای صورت بگیرد. هر ساله نیز با پدیدههای تازهای روبرو میشویم. چند موردی که در این انتخابات آنها را دیدیم را با هم مرور کنیم.
نیره اخوان و حسن کامران از جمله چهرههای سیاسی استان اصفهان که از قدیم نیز سابقه نمایندگی در مجلس را دارند ویدئو کلیپی منتشر کردند که در آن با یک ریتم شاد، گروه سرودی مشغول خواندن برای آنها بودند. در گذشته نیز محمدباقر قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری این کار را کرده بود. هنوز البته مشخص نیست که این آهنگها از ستاد آنها بیرون آمده یا نه، ولی این اقدام نیز که گروهی با آوای لالای لای برای یک نماینده اصولگرا بخوانند در نوع خود عجیب بود.
اما ماجرا در این حد نیست. حتی دیده شده که خود کاندیداها نیز دست به میکروفون شده اند و برای مردمی که دور آنها جمع شده اند خوانده اند. معمولا یک فضای شاد که در سطح عمومی شاید کمتر دیده شود در دوره انتخابات بیشتر است و این بار توسط خود کاندیداها این کار صورت گرفته است.
برخی هم البته شاید توانایی خواندن و اجرا نداشتند و از همراهان خود خواسته اند که این وظیفه خطیر! را برعهده بگیرند. این فرد در میان جمع مینشیند و اطرافیان به گرم کردن مجلس میپردازند.
در اتفاقی عجیب و تازه، کاندیداهای مجلس روی یکی از مسائل تابو در کشور دست گذاشته اند. مسالهای که پرداختن به آن در رسانهها و حتی آموزش و پرورش؛ آن هم از جنبه آموزشی نیز با واکنشهای منفی روبرو میشود. در دهه هفتاد خبرهایی مبنی بر احیای خانههای عفاف شنیده میشد که در عمل، اما اتفاق خاصی رخ نداد. این بار، اما یکی از کاندیداها در وعدههای انتخاباتی خود از «ایجاد فضای مناسب برای ارضای حلال غریزه جنسی جوانان» گفته است. دقیقا البته این کاندیدا که در کسوت روحانیت هم هست نگفته است که میخواهد چه کاری در این زمینه انجام دهد، ولی این هم جزو موارد نادر در انتخاباتهای اخیر بوده است.
شام و ناهار دادن یکی از ابزارهایی است که در گذشته نیز دیده شده بود اما همواره سعی میشد که به صورت علنی این اتفاق رخ ندهد و به صورت محدود باشد. اما این دوره شاهد پدیدههایی بودیم که به صورت علنی این مساله را نه تنها اعلام میکردند که آن را نوآورانه نیز میدانستند. در این ویدئو خواهید دید که کباب به مثابه یک امر تبلیغاتی و سیاسی مطرح میشود.
اگر ناهار و شام دادن را عادی بدانیم که در اصل اینگونه نیست دیگر چای و قلیان نه تنها عادی نیست که بدآموزی نیز دارد. کاندیدای دیگری چای و قلیان رایگان را نیز جزو تدابیر تبلیغاتی خود در نظر گرفته است.
پاچه خواری واژهای بود که پیمان قاسم خانی از هنرمندان شناخته شده کشور به ادبیات روزمره ایران اضافه کرد. فردی که با اقدامات مختلف سعی میکند در دل صاحب قدرت جا باز کند. در بسیاری از این موارد این اطرافیان هستند که برای خود شیرینی با تملق گویی و اقداماتی از این دست کاندیدای خود را در عمل انجام شده قرار میدهند و البته بهتر این است که کاندیداها هم درگیر پاچه خواری اطرافیان نشوند. در ویدئویی دیگر دیده میشود که یکی از کاندیداها روی دوش یک فرد قرار گرفته و اطرافیان برای او صلوات میفرستند و شعار میدهند. شاید برای افراد زود باشد که قبل از ورود به مجلس روی دوش مردم بنشینند، ولی در مرحله اول بهتر این است که حواسشان به اطرافیان خود باشد.
شاید اگر بخواهیم باقی موارد را هم بررسی کنیم این گزارش طولانیتر شود. موارد دیگری نیز دیده شده که با پخش مواد غذایی، عزت نفس افراد محروم را زیر سوال بردند. مواردی دیده شده که طرفداران کاندیداها با بیل و کلنگ به جان هم افتاده اند و هیچ کس نیست که این وضعیت را کنترل کند. یا حتی نماینده فعلی و شناخته شده مجلس که ستاد عریض و طویلی درست کرده و هر شب برنامههای شادی تدارک میبیند.
همه و همه این مسائل را که کنار هم میگذاریم به این جمع بندی میرسیم که سیاست در ایران حرفهای نیست و در برخی موارد به شوخی و مسخره بازی شباهت دارد. احزاب در ایران فصلی هستند و در برخی از انتخاباتها میآیند و بعد میروند. انتخابات مجلس در ایران استانی نیست و در برخی حوزههای بسیار کوچک، تنها چیزی که در آن دیده نمیشود سیاست است.
هیچ راهی جز اصلاح قانون انتخابات و محوری کردن احزاب نداریم تا این پدیدهها تکرار نشود. اگر احزاب محوری باشند دیگر کباب و مسائل جنسی در برنامههای کاندیداها دیده نمیشود. آن زمان احزاب باید با برنامه منسجم پا به عرصه بگذارند تا بتوانند به قدرت برسند. همچنین نظارت بر عملکرد احزاب و گردشهای مالی آنها نیز کار شدنی تری است تا اینکه بخواهیم به سراغ تک تک افراد برویم و آنها را مورد بررسی قرار دهیم. بدون تعارف تا این مسائل حل نشود دورههای بعدی انتخابات باید شاهد موارد عجیب تری هم باشیم!