بن علوی حامل پیام است/حوثی‌ها از تنش بین ایران و عربستان بهره می‌برند

دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: روابط ایران و پادشاهی عمان قبل و بعد از انقلاب رابطه‌ای دوستانه و در مقاطعی استراتژیک بوده است. در گردنه‌ها و پیچ‌های تاریخی مهمی این کشور نهایت همکاری را با ایران داشته است.

روابط ایران و آمریکا بعد از انقلاب سال ۵۷ خورشیدی به دلایل متعدد از جمله تسخیر سفارت آن کشور توسط دانشجویان انقلابی هرگز به حالت قبل برنگشت و این دو کشور در چهل سال گذشته همواره در تنش و چالش بوده اند. برای ترمیم یا بهتر شدن روابط بین ایران و آمریکا کشور‌های زیادی در نقش میانجی ظاهر شده اند، ولی هیچ کدام موفق نبوده اند. اما در موارد زیادی همین پادشاهی عمان که از احترام نسبتا خوبی هم در دنیا برخوردار است، تلاش کرد بین ایران و آمریکا رابطه‌ای ایجاد شود یا حداقل از افزایش تنش بین این دو کشور بکاهد که آخرین مورد آن میزبانی جلسات محرمانه هسته‌ای بین ایران و آمریکا در اواخر دولت محمود احمدی نژاد بود. پادشاه عمان، بعد از خروج آمریکا از برجام هم بار‌ها با دو طرف صحبت کرد، ولی به دلیل معادلات حاکم بر روابط دو کشور تاکنون توفیقی حاصل نکرده است.

یوسف بن علوی حامل پیام است؟

تنها در موضوع رابطه ایران و آمریکا نبود که عمان منشا اثر بوده، بلکه این کشور کوچک در خصوص جنگ یمن و حل و فصل این موضوع هم بار‌ها با ایرانی ها، آمریکایی‌ها و سعودی‌ها صحبت کرده و از کانال‌های مختلف سعی بر کاهش تنش‌ها و رسیدن به سطحی از آرامش در منطقه داشته است. برای نمونه، این سومین بار است که یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان در طی ۹ ماه گذشته به تهران سفر می‌کند که این موضوع نشان می‌دهد همه نقش عمان را به عنوان کشوری قابل احترام پذیرفته اند.

بن علوی ابتدا در اردیبهشت ماه و سپس در مردادماه و اینک در آذر ماه به تهران سفر و با مقامات عالی‌رتبه کشورمان دیدار و گفتگو کرده است. به نظر می‌رسد مناسبات دوجانبه، آخرین تحولات منطقه‌ای به ویژه طرح جمهوری اسلامی ایران در خصوص صلح هرمز و مسائل بین‌المللی از جمله موارد گفتگو میان بن علوی و مقامات جمهوری اسلامی ایران بوده است.

 البته کارشناسان روابط بین الملل، موضوعات متعددی را برای این سفر گمانه زنی کرده اند و مسائلی همچون مذاکره بین ایران و آمریکا، صلح یمن و امنیت خلیج فارس و دریای عمان را نیز مطرح کرده اند.

قاسم محبعلی دیپلمات سابق و کارشناس روابط بین الملل در گفتگو با دیدارنیوز با اشاره به اینکه بن علوی قبل از سفر به تهران، به آمریکا سفر کرده بود، اظهار کرد: نمی‌توان بین این دو سفر وزیر خارجه عمان رابطه‌ای قائل نشد.

محبعلی در پاسخ به این پرسش که سفر یوسف بن علی به تهران حاکی و حاوی چه پیامی است، گفت: پس از سفری که بن علوی به آمریکا داشته است این احتمال می‌رود که پیام‌هایی از سوی آمریکایی‌ها به مقامات ایرانی انتقال دهد، البته در شرایطی که منطقه به سمت تنش و بحران می‌رود، عمانی‌ها برای کاهش بحران و میانجیگری تلاش می‌کنند و همیشه سعی کرده اند در مناقشات منطقه‌ای، بی طرفی خود را حفظ کنند؛ بنابراین بن علوی یا به دلیل سفرش به آمریکا و یا تحولاتی که در یمن رخ داده، به ایران سفر کرده است. البته دولت ما رسما اعلام کرده که وزیر امور خارجه عمان برای طرح امنیت خلیج فارس و تنگه هرمز که آن را طرح امید نامیدند، به ایران سفر کرده است که من این موضع دولت را نزدیک به واقعیت نمی‌دانم.

 
وی در پاسخ به این پرسش که آیا بن علوی حاوی پیام مستقیم آمریکاست، خاطرنشان کرد: برای حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران راهی جز مذاکره با طرف‌های خارجی سراغ ندارم و اگر دولت و حاکمیت علاقه‌مند به رفع این مشکلات باشند نیز به همین نتیجه‌ای می‌رسند که من رسیده ام. دولت ایران باید به سمت حل مناقشات با دنیا و کاهش درگیری‌ها و تنش‌ها در منطقه پیش برود و این فقط از طریق مذاکره امکان وقوع دارد و جانشین مذاکره، انفعال و جنگ است.
 
این کارشناس روابط بین الملل با بیان اینکه مناقشه، هزینه‌های ملی ما را افزایش می‌دهد، یادآور شد: بعید نیست آقای بن علوی پیامی از آمریکایی‌ها برای مذاکره داشته باشد، ولی در شرایط فعلی و با توجه به شرایطی که ترامپ و ایالات متحده دارند و همچنین طرح مسئله رئیس جمهوری آمریکا و اینکه آن کشور به انتخابات نزدیک می‌شود، فکر نمی‌کنم شانس مذاکره با ایران را داشته باشند. جمهوری اسلامی تا مقطع آخرین اجلاس مجمع عمومی فرصت داشت مشکلات خود با آمریکا را کاهش دهد، اما متاسفانه این دقت صورت نگرفت و از طرفی هم وزارت امور خارجه ما آن توان قانونی را نداشت که بتواند حاکمیت را به حل این موضوع مجاب کند، لذا فرصت را از دست دادند.
 
وی بیان کرد: در حال حاضر این آمریکایی‌ها هستند که آمادگی مذاکره جدی تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری با ایران را ندارند مگر اینکه اتفاق ویژه‌ای بیافتد و مذاکره با ایران مثلا بتواند در انتخابات سال آینده میلادی به ترامپ کمک کند، ولی جمیع شرایط بین دو کشور به نظر نمی‌رسد این مورد هم اتفاق افتد. روابط بین ایران و آمریکا از پیچیدگی زیادی برخوردار است و در صورت شروع مذاکرات، روندی سخت و طولانی خواهد داشت؛ به همین دلیل فکر نمی‌کنم در این مقطع هیچ کدام از طرفین تمایل و آمادگی لازم را برای ورود به این مقوله داشته باشند. اما طبیعی است اگر این مذاکرات آغاز شود به کاهش فشار‌های بین المللی علیه ایران کمک می کند و موجب نزدیکتر شدن کشور‌های منطقه به ایران می‌شود و حداقل نتیجه مذاکره این است که وضعیت را از این بدتر نمی کند.
 
محبعلی در پاسخ به این پرسش که در سفر یوسف بن علوی به ایران موضوع جنگ و صلح یمن چقدر جای بحث دارد و اساسا شرایط مذاکرات صلح یمن به چه سمت و سویی می‌رود، گفت: بین انصارالله یمن و عربستان سعودی مذاکراتی در حال انجام است و اخبار حاکی از آن است که تاکنون پیشرفت زیادی به دست آورده اند. به نظر می‌رسد هر دو طرف به این نتیجه رسیده اند که راه حل در مذاکره است نه جنگ. ایران علاقه‌مند بود که فشار‌ها و تهاجمات انصارالله به منابع انرژی عربستان، آن کشور را مجبور کند دست به دامان ایران شود، ولی این اتفاق عملا رخ نداد. اتفاقا حوثی‌ها در حال بهره برداری از تنش بین ایران و عربستان هستند. سعودی‌ها نیز برای اینکه ابزار یمن را از دست ایران خارج کنند، علاقه مندند با انصارالله به نتیجه برسند.
 
وی تاکید کرد: اتفاقاتی که در عراق، لبنان و یمن در حال انجام است به هیچ وجه به نفع ایران نیست و عمانی ها چون میانجی بین عربستان و یمن هستند، علاقه دارند ایران را هم در جریان روند مذاکرات قرار دهند و تلاش دارند ایران را در جهت کمک به صلح یمن و عربستان ترغیب کنند. اگر ایران هوشمندانه وارد این میدان شود نفع خواهد برد، چون باعث می‌شود رابطه ایران و عربستان از حالت تنش و تشنج خارج شود و بهبود پیدا کند.