
ایران در حال حاضر ارتباطات و بازوهای منطقهای خود را دارد و هر طور شده بخشی از نفت خود را هم میفروشد و از طرفی هم ادامه تقابل با ایران منافع طرفهای مقابل را به خطر میاندازد. به نظرم تا زمانی که آمریکا مسئولانه عمل نکند، ایران باید همین موضع و سیاست را در خصوص کیفیت مذاکره حفظ کند، زیرا ترامپ به دنبال عکس گرفتن برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری است و هر تصمیم ایران در پیروزی و شکست ترامپ تاثیر مستقیم دارد.
دیدارنیوز _ اسفندیار عبداللهی: دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در سازمان ملل بخش زیادی از صحبتهایش را متوجه ایران و شرایط حاکم بر روابط بین ایران و آمریکا کرد. او در بخشی از سخنرانی خود گفت: «یکی از مهمترین تهدیدهایی که کشورهای صلحجو با آن مواجه هستند حکومت ایران است».
او ایران را حامی شماره یک تروریسم در جهان دانست و گفت: « نمیگذاریم اسراییل توسط جمهوری اسلامی ایران نابود شود.» ترامپ همچنین در واکنش به حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان نیز گفت: «ما بالاترین سطح تحریمها را روی بانک مرکزی ایران اعمال کردیم و همه کشورها موظفند اقدام کنند و تا زمانی که رفتار بد ایران ادامه داشته باشد تحریمها برداشته نخواهد شد و شدیدتر هم خواهد شد.» ترامپ در پایان سخنان خود اظهار داشت: «ما آماده دوستی هستیم، دوستان کنونی آمریکا زمانی بزرگترین دشمنان ما بودند بنابراین ما به دنبال شریک هستیم نه دشمن. همه میتوانند جنگ راه بیندازند، اما شجاعترینها هستند که میتوانند مسیر صلح را برگزینند.»
این سخنان در حالی ایراد شد که رئیس جمهور و دیپلماتهای ایران نیز در مقر سازمان ملل در نیویورک حضور دارند. مکرون به شدت تلاش میکند ایران و آمریکا را به هم نزدیک کند. نخست وزیر پاکستان نیز گفته است آمریکاییها و سعودیها او را واسطه برای راضی کردن ایرانیها برای مذاکره کرده اند، هرچند که ترامپ گفته است: «نیازی به واسطه برای مذاکره با ایران ندارد.»
ایران در موضع قدرت است
سید جلال ساداتیان سفیر پیشین ایران در انگلستان در گفتگو با دیدارنیوز در رابطه با سخنرانی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل گفت: در حالی که آمریکا در تمام ابعاد علیه ایران جنگ اقتصادی را شروع کرده و در این مسیر پیش میرود، رئیس جمهور آن کشور از صلح و شجاعت برای دستیابی به صلح سخن میگوید. درست است که در بعد نظامی از ورود به جنگ پرهیز داشته است و میداند نمیتواند وارد جنگ شود، اما جناح تندرو آمریکا با رهبری اسرائیل و سماجت جان بولتون مترصد فرصتی بودند که ایالات متحده را وارد یک نزاع با ایران کنند، چون معتقدند بدون جنگ نمیتوانند ایران را کنترل کنند.
وی افزود: در بعد تبلیغاتی و دیپلماسی هم به شدت تلاش میکنند رسانههای دنیا را علیه جمهوری اسلامی به کار گیرند، ولی آقای ظریف یک تنه رسانههای دنیا را تسخیر کرده است و از بُعد دیپلماسی عمومی توانسته است تلاشهای آنها را خنثی کند، لذا از این بُعد هم نتوانستند برتری داشته باشند. به همین دلیل بر خلاف ادعاهایی که در خصوص آزادی بیان دارند تیم دیپلماسی ایران را از نظر حوزه تردد و دسترسی به رسانه ها در نیویورک محدود کرده اند.
ساداتیان با بیان اینکه در ابعاد مختلف با آمریکا در جنگ هستیم، خاطرنشان کرد: اگر میتوانستند جنگ به مفهوم نظامی علیه ایران شروع کنند بدون تردید و معطلی، تاکنون اقدام میکردند ولی چرا انجام ندادند؟ به دلیل تنهایی آمریکا در عرصه بین المللی، عدم همراهی متحدان سنتی آن کشور و ضربه پذیر بودن منافع آمریکا و متحدانش در منطقه، از گزینه جنگ صرف نظر کرده اند. البته این به آن معنا نیست که اگر جنگی اتفاق بیفتد ایران زیان نخواهد دید، بدیهی است در صورت وقوع جنگ، کشور ما هم زیان خواهد دید و آنها ابزارها و ادوات پیشرفته جنگی در اختیار دارند که میتوانند لطماتی را به اقتصاد و زیرساختهای ما وارد کنند، اما در شرایطی نیستند که چنین اقدامی انجام دهند، زیرا اولا آمریکا بعد از خروج از برجام تنها ماند، دوم اینکه متحدین آن کشور در منطقه خلیج فارس در خانههای شیشهای قرار دارند. حادثهای که برای تاسیسات نفتی آرامکو اتفاق افتاد آسیب پذیر بودن و شکننده بودن شرایط آنها را در منطقه نشان میدهد و گویای این حقیقت است که نمیتوانند به صرف برتری هوایی همه معادلات را به نفع خود تغییر دهند.
سفیر پیشین ایران در انگلیس در پاسخ به این پرسش که فارغ از اقتدار ما و آسیب پذیر بودن آنها، ایران در مضیقه است یا آمریکا و متحدانش، اظهار کرد: بی تردید ما در مضیقه ایم، اما باید به این مفهوم هم توجه کنیم که تهاجم و تحریم و شروع جنگ اقتصادی تمام عیار از جانب چه کسی بوده است. البته از نظر شرایط دفاعی، اکنون ما در وضعیتی قرار داریم که آنها هم در انتخاب راهبرد، استراتژی و تصمیم در مضیقه قرار دارند.
وی ادامه داد: ما و طرفین برجام بعد از دوازده سال مذاکره و ۱۳ ماه تلاش، به یک توافق رسیدیم و با وجودی که تندروهای داخلی و خارجی از ابتدا مخالف چنین توافقی بودند؛ همه طرفها اذعان داشتند که توافق منصفانهای بود و برد نسبی دو طرف را در این توافق مد نظر قرار دادند. آمریکا با وجود این که در خود برجام مرجعی برای رسیدگی به اعتراضات و شکایات پیش بینی شده بود و به عنوان حکم رفع اختلاف در نظر گرفته شده بود اما به آن وقعی ننهاد و یک طرفه از برجام خارج شد؛ صرفا به اعتبار اینکه ابر قدرت است و میتواند هر کاری انجام دهد و چون ترامپ در تبلیغات انتخاباتی قول داده بود اینگونه عمل کرد. امیدش این بود که اگر خارج شود بقیه متحدان اروپایی او هم همراهی میکنند و ایران مجبور میشود میز مذاکره را برای مباحث برجامی و غیر برجامی انتخاب کند. این اتفاق نیفتاد و انتظار این مقدار از مقاومت از طرف ایران و اروپاییها را نداشت.
این کارشناس مسائل بین المللی با بیان اینکه آمریکا با حمایت اروپایی ها از برجام و تایید پایبندی ایران به برجام از طرف سازمان جهانی انرژی اتمی مواجه شد، خاطرنشان کرد: ایران اکنون دستش نزد اروپاییها هم پر است. حداقل تا قبل از گامهای سه گانه کاهش تعهدات برجامی، موضع ایران قابل دفاع بود ولی اروپاییها به بهانه عدم اشراف بر تصمیمات شرکتهای بزرگ، عملا با ایران کار نکردند و کار مقداری پیچیده شده است. به همین دلیل ایران مجبور به اتخاذ تصمیماتی شد که در خود برجام پیش بینی شده بود و مبنی بر کاهش تعهدات شد و اتفاقاتی مانند توقیف کشتیها از سوی دو طرف حادث شد، بنابراین درست یا غلط، ایران در شرایط و روندی قرار گرفته است که چارهای جز مقاومت ندارد و تنها شرطش برگشت آمریکا به برجام است. در این صورت است که میتوان مذاکره احتمالی با آمریکا را متصور بود.
ایده آل ما حفظ شرایط کنونی تا فراهم شدن منافع کشور است
ساداتیان با اشاره به اینکه ما هم دارای اشکالات جدی در استراتژی و راهبرد سیاست خارجی هستیم، عنوان کرد: ما در کل حاضر به مذاکره نیستیم، اینکه بعد از برجام همه طرفها را در معادلات اقتصادی خود راه دادیم، ولی مانع ورود آمریکاییها در ابعاد اقتصادی شدیم راهبرد غلطی بود، ما بعد از برجام باید شرکتهای آمریکایی را در صادرات، واردات، انتقال تکنولوژی، بازرگانی و تجارت در کشور درگیر میکردیم. البته این موضوع به معنای آن نیست که اقدامات آمریکا درست بوده است. بر فرض که ایران بعد از برجام نسبت به تعهداتش، درست عمل نکرده باشد، راهش این بود که آمریکاییها از طرق قانونی و راههای موجود حقوقی و سازوکارهایی داوری که در برجام پیش بینی شده بود وارد می شدند. در حالی که مدعی هستند سازمان ملل و منشور آن را به وجود آورده اند باید به مکانسیمهای آن نیز پایبند باشند. سازمان ملل برای صلح جهانی و گسترش دموکراسی به وجود آمده است و سازوکارهای خوبی برای پیشبرد این اهداف در آن تعریف شده است.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی، دولت مستقلی است و تصمیمات و اقدامات دولت ترامپ را در تضاد با این گزاره میداند، اظهار کرد: ما انقلابی را انجام دادیم که تعاریف و اهدافی در آن وجود داشت که در این چهارچوب تاکنون حرکت کرده ایم. ولی رئیس جمهور آمریکا از روزی که وارد کاخ سفید شد مباحثی چون خروج از منطقه و توقف فعالیتهای دفاعی ما را هدف قرار داد که این سیاست با شعار استقلال طلبی جمهوری اسلامی ایران در تضاد بود و دخالت آنها در امور دفاعی ما مخالف با معیارهای بین المللی است و البته در عدم توفیق آمریکا باید تنها ماندن آن کشور در عرصه بین المللی را هم اضافه کرد.
ساداتیان در پاسخ به این پرسش که ایده آل ایران در شرایط کنونی در رابطه با آمریکا چیست، گفت: من فکر میکنم باید همین حالت کج دار و مریز را ادامه دهیم. در این شرایط اروپایی ها نمیخواهند به طور کامل میدان را برای تاخت و تاز آمریکا خالی کنند و موضع اخیری هم که در خصوص حمله به آرامکو اتخاذ کردند برای دلداری به عربستان سعودی و در جهت دوشیدن سعودیها بود. به سیاستهای اجرایی ما انتقاداتی وارد است از جمله اینکه حتی اگر اسرائیل را به عنوان یک کشور به رسمیت نشناسیم، ولی چون در سازمان ملل به عنوان یک کشور حضور دارد، تهدیدات ما باعث واکنش از طرف دیگر کشورهای عضو سازمان ملل میشود، زیرا آنها اسراییل را به رسمیت میشناسند.
این کارشناس مسایل بین الملل با بیان اینکه ما طی چهل سال گذشته شرایط خوبی برای مذاکره با آمریکا داشتیم که از دست دادیم، گفت: در حال حاضر از جهاتی در موضع قدرت هستیم، ولی آقای ترامپ دنبال مذاکره معطوف به نتیجه نیست، او به دنبال عکس گرفتن است. به دنبال گفتگو و مذاکره نیست، زیرا اگر هدفش محتوا و نتیجه گفتگو بود در قالب برجام وارد گفتگو میشد. خواستههایی که رئیس جمهور آمریکا داشت خارج از برجام بود. حتی اگر به دنبال توافقاتی خارج از برجام با ایران بود میتوانست در قالب مذاکرات برجامی عمل کند.
وی ادامه داد: ایران در حال حاضر ارتباطات و بازوهای منطقهای خود را دارد و هر طور شده بخشی از نفت خود را هم میفروشد و از طرفی هم ادامه تقابل با ایران منافع طرفهای مقابل را به خطر میاندازد. به نظرم تا زمانی که آمریکا مسئولانه عمل نکند، ایران باید همین موضع و سیاست را در خصوص کیفیت مذاکره حفظ کند، زیرا ترامپ به دنبال عکس گرفتن برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری است و هر تصمیم ایران در پیروزی و شکست ترامپ تاثیر مستقیم دارد.
سفیر پیشین ایران در انگلیس در پایان گفت: سیاستهای ایران روشن است، اگر مسئولین کشور منافعی در ارتباط یا مذاکره با دیگران ببینند قطعا استفاده خواهند کرد.