درباره حذف صفر از پول ملی و تاکید بر اجرای آن، سال‌ها است که سخن گفته می‌شود، اما هر بار پس از طرح، مهیا نبودن زیرساخت‌های آن مورد توجه قرار می‌گیرد. در آخرین مصوبه هیئت دولت، این اقدام، مجددا مورد توجه قرار گرفت و اعضای دولت، برای اجرایی شدنش دست خود را بالا بردند. گرچه دولتی‌ها باید منتظر تصمیم مجلس باقی بمانند، اما سوال این است که در شرایطی که در آن واقع شده‌ایم، آیا زیرساخت‌ها فراهم شده است؟ یا اینکه دولت می‌داند فراهم نیست، اما تنها برای ثبت در تاریخ به این رای مثبت، اکتفا کرده است؟ کارشناسان در گفتگو با دیدارنیوز پاسخ می‌دهند.
دیدارنیوز ـ سرانجام بعد از مدت‌ها اما و اگر در رابطه با حذف صفر از پول ملی، هیات دولت لایحه حذف چهار صفر را به تصویب رساند که در این صورت، هر ۵۰۰ هزار ریال ۵۰ تومان، ۲۰۰ هزار ریال ۲۰ تومان، ۱۰ هزار ریال یک تومان و ۵۰ هزار ریال پنج تومان در واحد پول ملی ایران محسوب می‌شود.
حذف صفر از پول ملی از دهه ۸۰ و در زمان ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد مطرح شد که از دلایل آن، شرایط نامساعد اقتصادی و دستیابی به راهکاری برای پوشش افزایش تورم عنوان شده بود، ولی در نهایت با توجه به مهیا نبودن شرایط از جمله پیش آمدن بحران‌های ارزی و اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها که موجب افزایش تورم شده بود به نتیجه نرسید.
جریان حذف صفر از پول ملی در دولت روحانی نیز چند بار مورد توجه قرار گرفت و زمانی که سیف ریاست بانک مرکزی را بر عهده داشت معتقد بود با وجود اینکه این سیاست مورد تایید بانک مرکزی است ولی تا زمان فراهم شدن شرایط از جمله ثبات اقتصادی و تورم تک رقمی پایدار، برای آن اقدام نخواهد شد، ولی در نهایت عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی کلید این کار را زد.
البته حذف صفر از پول ملی تنها دغدغه ایران نبوده است و از سال ۱۹۶۰ تاکنون در نزدیک به ۷۱ بار، دولتمردان مجبور به حذف صفر از پول ملی خود شدند. این کار برای اولین بار توسط آلمان و پس از جنگ جهانی دوم انجام شد، به این دلیل که این کشور پس از جنگ جهانی دوم و تحت فشار اقتصاد جهانی، تورمی بی‌سابقه را تجربه می‌کرد. ازاین رو دولتمردان آن کشور تصمیم گرفتند تا صفر را از ارز ملی حذف کنند.
دولتمردان آرژانتین نیز تا به حال ۴ بار اقدام به حذف صفر از ارز ملی کرده اند و در یوگسلاوی نیز ۵ بار این کار را انجام داده اند و این اتفاق ۶ بار در برزیل نیز رخ داده است و ۲ بار در بولیوی و ۳ بار در اکراین و روسیه و لهستان و بلژیک و یک بار هم در ترکیه، کره، ایسلند و غنا صورت گرفته است.
زیمباوه نیز یکی دیگر از کشور‌هایی بود که درخصوص این حذف صفر وارد عمل شد و از آنجا که دولتمردان این کشور در کنار این حرکت هیچ اقدامی جهت کاهش تورم انجام ندادند، بدیهی است که کارایی از بین بردن صفر‌ها برای مدت کوتاهی به طول انجامید و بالا رفتن تورم سرانجام اقتصاد این کشور را دچار آسیب‌های فراوان کرد و ارزش پول ملی این کشور باز هم کاهش یافت. تورم این کشور به بیشتر از ۱۱ میلیون درصد رسید و دولت مجبور به چاپ اسکناس‌های ۱۰۰ میلیونی شد تا بتواند نیاز مردم را برطرف کند و این اسکناس‌ها نه تنها نتوانستند مشکلات مردم را برطرف کنند بلکه به مشکلات آن‌ها اضافه نیز کردند.
درباره حذف صفر از پول ملی و تاکید بر اجرای آن در کشورمان، سال‌ها است که سخن گفته می‌شود، اما هر بار پس از طرح، مهیا نبودن زیرساخت‌های آن مورد توجه قرار می‌گیرد. در آخرین مصوبه هیئت دولت، این اقدام، مجددا مورد توجه قرار گرفت و اعضای دولت، برای اجرایی شدنش دست خود را بالا بردند. گرچه دولتی‌ها باید منتظر تصمیم مجلس باقی بمانند، اما سوال این است که در شرایطی که در آن واقع شده‌ایم، آیا زیرساخت‌ها فراهم شده است؟ یا اینکه دولت می‌داند فراهم نیست، اما تنها برای ثبت در تاریخ به این رای مثبت، اکتفا کرده است؟ کارشناسان در گفتگو با دیدارنیوز پاسخ می‌دهند.
حذف صفر سبب حفظ ارزش پول ملی می‌شود
محمدرضا خباز نماینده پیشین مجلس در رابطه با تصمیم دولت در حذف صفر‌ها از پول ملی درگفت‌وگو با دیدارنیوز گفت: یکی از پیشنهادات نمایندگان در مجلس هشتم، حذف چهارصفر از پول ملی بود.
وی درباره آثار این کار ابراز کرد: اولین اثر این کار، آشکارشدن ارزش واقعی پول ملی است. به عنوان مثال در صورتی که ارزش دلار در واحد پول ریال، ۱۰ هزار تومان باشد، گفته می‌شود در برابر یک دلار ۱۰۰ هزار ریال پرداخت کنید. به این معنا که یک واحد دلار به اندازه ۱۰۰ هزار ریال ارزش دارد. زمانی که این چهار صفر حذف شود، ۱۰ تومان در مقابل دریافت یک دلار پرداخت می‌شود که این دو با هم بسیار متفاوت هستند.
این عضو پیشین کمیسیون اقتصادی مجلس در ادامه یادآور شد: حذف صفر‌ها ممکن است اثر فوری در اقتصاد خانوار‌ها نداشته باشد، ولی آثار آن این است که ارزش پول ملی را به خود برمی‌گرداند و زمینه برای جایگاه پول ملی ما را فراهم می‌کند، به همین مناسبت نباید به گونه‌ای این مسئله را تدوین کنیم که برداشت مردم ،ارزان شدن کالا‌ها از این کار باشد.
خباز هدف این کار را چنین بیان کرد: پول ملی کشور که با دلار ۱۰ یا ۱۱ هزار تومان ارزش ارز‌های خارجی در داخل، واقعی شود، طبیعتا باعث خواهد شد که اسکناس کمتری هم مبادله شود و زمانی که این اتفاق روی دهد در هزینه‌های چاپ و نگهداری اسکناس صرفه‌جویی صورت می‌گیرد و کم کم نرخ واقعی ارز در داخل کشور مشخص و مبرهن می‌شود.
وی در رابطه با اینکه مسئله فوق به چه مدت زمانی نیاز دارد، اظهار داشت: تاثیری که در نتیجه حذف چهار صفر مورد توجه قرار دادم به سرعت انجام نمی‌گیرد و به یک پروسه تقریبا چند ساله نیاز دارد، زیرا پول‌ها باید دچار تغییر شوند و قدیمی‌ها باید به کنار روند و انجام این کار هم به طور ناگهانی ممکن نیست. برنامه دولت در حذف صفر‌ها کاری است که باید به صورت مرحله به مرحله به اجرا درآید، بدین معنا که از پول‌های درشت شروع کنند و طی مدتی پول‌ها و اسکناس‌های فعلی را از دسترس مردم خارج سازند که برای انجام آن شاید به زمانی سه الی چهار ساله نیاز باشد.
این نماینده مجلس هشتم در این‌باره که حذف صفر راهکاری برای پوشش افزایش تورم است، تصریح کرد: حذف صفر دارای آثار فراوانی است، ولی کنترل تورم در نتیجه آن از چند ماه آینده، یک اظهارنظر غیرمنطقی به حساب می‌آید، بنابراین با وجود آنکه بر تورم هم بی‌تاثیر نخواهد بود، اما باید بر حفظ ارزش پول ملی تاکید داشت.
خباز در ادامه افزود: ترکیه از جمله کشور‌هایی بود که تورم در آن به گونه‌ای بود که ارزش کالا‌ها صبح تا عصر تفاوت داشت و شرایط نامناسبی داشتند، ولی با حذف برخی از صفر‌های زائد از پول ملی و کشورشان در مدت چند سال، بر ریل واقعی خود قرار گرفت.
وی دراین‌باره که در کشور زیمباوه، اتفاق عکس ترکیه روی داد و تورم پس از حذف صفر بیشتر شد، تاکید کرد: بیشترین تاکیدم بر حفظ ارزش پول ملی است، ولی به مرور و در آینده آثار دیگری هم به همراه خواهد داشت. این کار تاثیر روانی و عملی با هم دارد.
این نماینده پیشین مجلس در این رابطه با توجه به طرح موضوع فوق از زمان دولت احمدی نژاد، ویژگی شرایط کنونی کشور را برای انجام این کار چنین به تشریح درآورد: شرایط کنونی کشور به گونه‌ای است که ارزش پول ملی به شدت کاهش یافته، بنابراین بهترین کار برای جبران آن همین مسئله است.
حذف صفر در شرایط ابرتورم، مؤثر واقع می‌شود
مهدی تقوی کارشناس امور اقتصادی در رابطه با حذف صفر از پول ملی در گفتگو با دیدارنیوز بیان کرد: یک تورم و یک ابر تورم داریم که ابر تورم به کشور‌های در حال جنگ مربوط می‌شود، مانند شرایطی که آلمانی‌ها پس از جنگ جهانی داشتند. حرکت فوق در ابرتورم‌ها مفید است، ولی در ایران از ابرتورم خبری نیست.
وی حذف صفر از پول ملی را چنین تحلیل کرد: بالاترین اسکناس کشور ۱۰ هزارتومانی است که در صورت برداشتن چهار صفر، یک تومان می‌شود، این خود تاثیر روانی خواهد داشت، از طرف دیگر اسکناس‌های موجود باید از رده خارج شود، این در حالی است که کاغذ آن گران تمام می‌شود و تمام این کار‌ها هزینه بردار خواهد بود.
این کارشناس امور اقتصادی در ادامه افزود: حذف چهار صفر از پول ملی تصمیم یک شبه است. همانطور که در بالا توضیح دادم کشور‌هایی که دست به این کار زدند و موفق بودند دارای ابرتورم بودند، علاوه براین آیا تمام کار‌هایی که دیگر کشور‌ها انجام دادند، خوب است؟
تقوی درخصوص تاثیرحذف صفر بررشد تورم، اظهار داشت: در صورت کاهش یا افزایش پول در کشور، این امکان وجود دارد، البته این بازی‌ها می‌تواند شوک منفی به دنبال داشته باشد و قدر مسلم تورم از این طریق به کنترل در نخواهد آمد.
