روحانی: امروز روز پایان برجام نیست

دیدارنیوز - حجت‌الاسلام و المسلمین حسن روحانی امروز در جلسه هیأت دولت با بیان اینکه امروز ۱۸ اردیبهشت ماه درست یک سال از خروج غیر قانونی آمریکا از توافق برجام و از زیر پا گذاشتن قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل می‌گذرد، اظهار کرد: امروز ما مصمم هستیم تا یک تصمیم ملی و راهبردی را به عرض ملت ایران برسانیم.

وی ادامه داد: اساس برجام یک تصمیم ملی و راهبردی بود و برجام نه یک تصمیم فردی، نه تصمیم جناحی و نه تصمیم دولتی بود، بلکه تصمیم ملی و تصمیم کل نظام بود.

وی با اشاره به اینکه مردم یک بار قبل از برجام و یک بار بعد از برجام پای صندوق رأی آمدند و این راه را تأیید کردند، خاطرنشان کرد: در سال ۹۲ مردم با رأی خود از دولت خواستند که خلاقیت جدید را برای حل و فصل مسائل سیاسی و گشودن گره‌ها بکار گیرد که اسم آن را تدبیر و یا تعامل سازنده می‌گذاریم. بعد از ۴ سال و پس از اجرای برجام مردم پای صندوق آمدند و نه با ۱۸ میلیون بلکه ۲۴ میلیون رأی به اعتدال، تعامل سازنده و تدبیر رأی دادند.

روحانی ادامه داد: از آغاز توافق برجام دشمنان ایران با آن مخالف بودند. یعنی تندروهای آمریکا، صهیونیسم و ارتجاع منطقه؛ همه آنهایی که ضد برجام بودند، ضد ایران بودند و هستند.

رئیس‌جمهور در ادامه صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه انتقاد با ضد برجام بودن متفاوت است، اظهار کرد: هر کس می‌تواند راجع به هر موضوعی منتقد باشد و بیان نقد حق مردم است، اما دشمنی با برجام مخصوص صهیونیست‌ها، ارتجاع و تندروهای آمریکا بود؛ برجام به نفع منطقه و کل جهان و به ضرر دشمنان ایران بود؛ بنابراین آنها همه توان خود را از سال ۹۳ تا به امروز بکار گرفتند تا این بنای شکوهمند را ویران کنند.

وی خاطرنشان کرد: بعد از روی کار آمدن دولت جدید در آمریکا که مجموعه شرایط انتخابات مجموعه شرایط نامتعارف و غیرمعمول بود، با وجود اینکه همین جناح از مردم با شعار صلح، خروج سربازان از منطقه، کار کردن به نفع ملت آمریکا و حرکت در مسیر حقوق و قانون رأی گرفتند؛ اما متأسفانه به تعهدات خود عمل نکردند و گروه تندرویی که در داخل کاخ سفید امروز بسیاری از امور را در دست دارد، حتی اختیار کار را از شخص رئیس جمهور این کشور گرفته است.

رئیس جمهور تاکید کرد: از این شیوه دولت فعلی آمریکا نه تنها مردم منطقه، بلکه حتی دوستان آمریکا، اروپا، کانادا، مکزیک، پاسفیک و متحدان آمریکا و همه شرکت‌های تجاری و کارآفرینان جهان در رنج هستند. اما در عین حال صهیونیسم، ارتجاع و گروه تندروی داخلی آمریکا به ویژه ایپک فشار وارد کردند تا دولت آمریکا از برجام خارج شود.

روحانی با بیان اینکه دولت جدید آمریکا یک سال و خورده‌ای است که بعد از روی کار آمدنش صرفاً شعار خروج از برجام می‌داد، تصریح کرد: بعد از دی ماه سال ۹۶ آمریکایی‌ها برای زیر پاگذاشتن تعهدات برجامی خود امیدوارتر شدند که این موضوع باید در جای خود مورد بحث و بررسی قرار گیرد.

وی گفت: آمریکایی‌ها در پایان دی ۹۶ اعلام کردند که از برجام خارج می‌شوند و ۱۸ اردیبهشت سال ۹۷ از برجام خارج شدند به امید آنکه به قول خودشان تابستانی آن چنانی و سپس ۱۳ آبانی به عنوان نقطه عطف و کریسمسی با حضور در ایران پیش بینی کردند بدون آنکه جشن چهلمین سالگرد انقلابی در این کشور وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه آمریکایی‌ها در تمامی مراحل دچار شکست شدند، خاطرنشان کرد: آمریکا ابتدا می‌خواست با خروج از برجام ایران را وادار کند که روز بعد از برجام خارج شود تا پرونده را به شورا ی امنیت ببرید و بار از دوش آمریکا برداشته و فشار بر ایران تشدید شود، اما تدبیر و هوشمندی نظام ایران بر این بود که در این دام نیفتاد و در زمین آمریکا بازی نکرد.
رئیس جمهور ادامه داد: وقتی دوستان ما و همچنین کشورهای اروپایی با تماس مستقیم با من به صورت تلفنی، حضوری یا ارسال پیام از جمهوری اسلامی ایران درخواست کردند که به آنها مهلتی بدهیم ما هم به درخواست آنها پاسخ مثبت دادیم.

رئیس جمهور با بیان اینکه ما نمی‌خواهیم از برجام خارج شویم گفت: امروز روز پایان برجام نیست، بلکه گام جدید در چارچوب برجام است. برجام در بندهای ۲۶ و ۳۶ به ما حق داده است که اگر طرف مقابل تعهد خود را نقض کند ما آن را در کیمسیون مشترک مطرح کنیم آن کمیسیون تشکیل شده است، اما با وجود آنکه اروپا و دوستان ما تاکید کرده‌اند که خروج آمریکا را جبران کرده و به تعهدات خود عمل می‌کنند، اما در مقام عمل شاهد آن نبوده‌ایم.

روحانی ادامه داد: به سران ۵ کشور اعلام کردیم که مواد غنی شده و آب سنگین خود را دیگر نمی‌فروشیم تاکنون هر وقت مواد غنی شده ما به ۳۰۰ کیلوگرم می‌رسید اضافه آن را می‌فروختیم و کیک زرد می‌گرفتیم و هر وقت آب سنگین از ۱۳۰ تن تجاوز می‌کرد اضافه آن را می‌فروختیم. از امروز این فروش‌ها انجام نمی‌شود.

روحانی با بیان اینکه طبق تصمیم شورای عالی امنیت ملی از طرف من امروز ۵ نامه به سران ۵ کشور باقیمانده در برجام ارسال شد، خاطر نشان کرد: در این نامه‌ها به طرف مقابل اعلام کردیم که ما یک سال به توصیه‌های شما عمل کردیم و صبر ما یک صبر استراتژیک بود. ما یک سال حوصله و صبر کردیم و به تعهدات خود عمل کردیم، اما از امروز فروش مواد غنی شده و آب سنگین را متوقف می‌کنیم.

وی با اشاره به توصیه‌های طرف‌های باقیمانده در برجام پس از خروج آمریکا از این توافق تصریح کرد: ما می‌دانستیم که برجام چقدر مهم است و به همین دلیل به آنها پاسخ مثبت دادیم و قرار بود چند هفته صبر کنیم، ولی چند ماه صبر کردیم. ما می‌خواستیم اتمام حجت کرده و مردم هم بدانند که عجله نداریم.

روحانی بیان کرد: اما باز هم از ما خواستند که کمی بیشتر به آنها مهلت بدهیم و ما باز هم به آنها مهلت دادیم. بر اساس بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام ۴ نوبت، با ۵ کشور باقیمانده در برجام مذاکره کردیم؛ دو مرتبه در سطح معاونان وزرا و دو بار در سطح وزرا. ما از ساز و کار برجام استفاده کرده و از لحاظ حقوقی هم قدم‌های لازم را برداشتیم.

رئیس جمهور ادامه داد: دوستان ما قدم‌های خوب ولو ناکافی برداشتند و اروپا مواضع خوبی در پیش گرفت اما در مقام عمل و به ویژه در بخش اقتصادی متأسفانه ناتوان بود. من در سال ۹۲ در مصاحبه‌ای با اشاره به مذاکرات سالهای ۸۲ و ۸۳ گفته بودم اروپا در آن سال‌ها دچار این مشکل بود که آمریکا را کدخدا می‌دانست و به همین دلیل نمی‌توانست تصمیم قاطع برای منافع خود بگیرد. الان اروپا کدخدایی آمریکا در امور سیاسی و حقوقی را قبول ندارد، اما شرکت‌ها و بانک‌های آنها آمریکا را کدخدا می‌دانند. این تفکر نادرست است که اجازه نمی‌دهد بخش اقتصادی آمریکا برای منافع اروپا و جهان تصمیم درست اتخاذ کند.

وی با بیان اینکه ۷ ماه پیش در سازمان ملل اعلام کردم که استراتژی نظام تعهد در برابر تعهد، نقض در برابر نقض، تهدید در برابر تهدید و اقدام در برابر اقدام است، افزود: امروز به آن سخنان عمل می‌کنیم و می‌گوئیم در چارچوب برجام اولین قدم قاطع خود را برمی‌داریم. از سال ۹۴ تا امروز ۱۴ بار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تأیید کرده است که ایران به تمام تعهدات خود عمل کرده است و ۵ کشور باقیمانده در برجام هم اعتراف کردند که ایران نمی‌تواند از همه منافع خود در برجام استفاده کند. انجام تکالیف در برابر حقوق یک اصل بدیهی حقوقی است. نمی‌شود کشور به تعهدات خود عمل کند ولی از حقوق خود برخوردار نباشد، این عدم توازن را همه قبول دارند.

روحانی اضافه کرد: در حقیقت ما دو فروش دیگر انجام نمی‌دهیم؛ یعنی نه اورانیوم غنی‌شده را دیگر می‌فروشیم و نه آب سنگین را می‌فروشیم.

وی ادامه داد: در چارچوب همین تصمیم به کشورهای مقابل اعلام کرده‌ایم که آن‌ها ۶۰ روز فرصت دارند پای میز مذاکره بیایند و اگر ما در پای میز مذاکره با پنج کشور به نتیجه رسیدیم و منافع اصلی ما به خصوص در حوزه نفت و بانک به‌عنوان دو منفعت مهم تأمین شد، ما به شرایط قبل یعنی شرایط ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۸ باز می‌گردیم، ولی اگر در پایان ۶۰ روز ما به نتیجه‌ای نرسیدیم دو اقدام دیگر را آغاز می‌کنیم.

رئیس جمهور در تشریح این دو اقدام گفت: در اقدام نخست ما طبق برجام توافق کرده بودیم که سطح غنی سازی را در حد ۳.۶ نگه داریم، ولی از آن به بعد دیگر سطحی در کار نخواهد بود و از طرف دیگر در مورد رآکتور آب سنگین اراک نیز تصمیماتی را اتخاذ خواهیم کرد. طبق برجام قرار بود که این رآکتور با همکاری گروه ۱+۵ نوسازی شود و ما در مسیر این راه هستیم، ولی به نتیجه نهایی نرسیده‌ایم؛ بعد از ۶۰ روز همان طور که اشاره کردم نسبت به اراک نیز تصمیم گیری می‌کنیم و اعلام خواهیم کرد که در مورد این رآکتور برنامه قبل از توافق برجام را ادامه می‌دهیم و اراک را تکمیل می‌کنیم.

روحانی ادامه داد: در مرحله دوم نیز ۶۰ روز فرصت داده می‌شود و اگر به نتیجه نرسید اقدامات بعدی مورد نظر ما خواهد بود.

رییس‌جمهور خاطرنشان کرد: در این پیامی که به ۵ کشور باقیمانده در برجام دادیم، به صراحت گفتیم که اگر بخواهند از این اقدام ما بهانه‌جویی کنند و پرونده ایران را به شورای امنیت برگردانند با اقدام بسیار قاطع جمهوری اسلامی ایران رو به رو خواهند شد و این اقدام قاطع را در این نامه برای آنها توضیح داده‌ام.

وی با تاکید بر اینکه راه جمهوری اسلامی ایران کاملاً مشخص است، گفت: مردم بدانند ما از برجام خارج نشده‌ایم و برجام همچنان پابرجاست، اما امروز ما آن روی سکه برجام را نشان می‌دهیم؛ همان برجامی که به ما در بندهای ۲۶ و ۳۶ به ما می‌گوید که در صورت تخلف طرف مقابل شما هم می‌توانید از تعهدات خود بکاهید و ما امروز کاهش تعهدات خود را اعلام می‌کنیم نه خروج از برجام را. به زبان ساده‌تر ما احساس کردیم که برجام نیاز به یک جراحی دارد و قرص‌های مسکن یک ساله کافی نبوده است؛ این جراحی برای نجات برجام است نه نابودی آن.

رئیس جمهور ادامه داد: معتقدیم که اگر ملت و نظام ما یکپارچه در این مسیر حرکت کنند دنیا پیام ملت ایران را به خوبی دریافت می‌کند. ما همچنان مرد صلح و اعتدال هستیم و ما آغازگر نقض تعهدات نبوده‌ایم و آغازگر هیچ جنگی نخواهیم بود، اما هیچ گاه نیز تسلیم قلدری نشدیم و نخواهیم شد و در برابر هر متجاوزی پاسخ قاطع خواهیم داد؛ چرا که این فرهنگ ایرانیان و اسلام و راه پیامبر، ائمه و شهدای ما است.

روحانی در ادامه صحبت‌های خود خطاب به کشورهای دوست و ۵ کشور باقیمانده در برجام اعلام کرد: جمهوری اسلامی ایران آماده مذاکره در چارچوب برجام است نه یک کلمه کم نه یک کلمه اضافه؛ برجام همان برجام است و تغییری نمی‌کند و ما حاضریم برای اجرایی شدن بهتر آن و اجرا و شکل اجرایی تعهدات شما پای میز مذاکره بنشینیم. ما میز مذاکره را ترک نکردیم و شما نیز مرتب به ما گفته اید که میز مذاکره را ترک نخواهید کرد، آن قلدری که بنا بود میز مذاکره را به هم بزند تا امروز ناموفق بوده است.

وی با بیان اینکه می‌خواهم به دوستان‌مان نکته دیگر بگویم، ادامه داد: قطعا همه شما به نقش ایران در تأمین امنیت منطقه از خلیج فارس تا مدیترانه و از دریای خزر تا دریای سرخ مطلع هستید و می‌دانید نقش ایران در مبارزه با تروریسم در این منطقه تا چقدر بوده است. شما می‌دانید اگر نقش ما نبود، امروز تروریست‌ها در پایتخت‌های کشورهای اروپایی جولان می‌دادند. همچنین شما نقش ما را در جلوگیری از حرکت سیل مهاجرت از منطقه به اروپا می‌دانید و آگاه هستید که جمهوری اسلامی ایران پذیرای میلیونها مهاجر بوده است. همچنین شما می‌دانید ما بزرگترین سنگر مبارزه با مواد مخدر در منطقه بودیم و جمهوری اسلامی ایران بوده که با ۴ هزار شهید از نیروهای عزیز و جان برکف خود در مرزها نگذاشتیم این همه مواد مخدر عبور کند و به کشورهای شما برسد.

رئیس جمهور افزود: اما در عین حال همه شما می‌دانید انجام این اقدامات میلیاردها دلار مخارج دارد و با شرایطی که آمریکا به وجود آورده است، ما قادر به پرداخت این مخارج نیستیم؛ نمی‌شود برجامی باشد و ما هزینه آن را پرداخت کنیم، اگر برجام برای امنیت جهان و امنیت منطقه و صلح و توسعه منطقه است، همه باید بهای آن را پرداخت کنیم؛ شما می‌خواهید یک برجام مانند سایه‌ای بر سر شما باشد، اما همه کار این درخت بر عهده ایران باشد. شما امروز برای حفظ خودتان نه به خاطر ایران و برای امنیت خود و حفظ جوانان‌تان در برابر مواد مخدر و سیل مهاجران و همکاری‌های دیگر که تاکنون ایران با شما داشته و در صورت ادامه روند فعلی آن همکاری‌ها تعطیل خواهد شد، شما هم وظیفه دارید؛ ما از شما نمی‌خواهیم طبق مصلحت ایران عمل کنید بلکه شما برای مصالح و آینده خودتان امروز وظیفه اقدام دارید.

روحانی خطاب به کشورهای دوست جمهوری اسلامی ایران و ۵ کشور باقیمانده در برجام، اظهار کرد: امروز جمهوری اسلامی ایران با زبان جدیدی مذاکره را آغاز کرده است؛ ما امروز میز مذاکره را ترک نکرده‌ایم اما با زبان حقوقی با شما سخن می‌گوییم. این در حالی است که دیروز بیشتر با زبان دوستانه و سیاسی با شما حرف می‌زدیم؛ این حق ما است که از زبان سیاسی و حقوقی برای منافع ملتمان استفاده و بهره برداری کنیم.

وی تصریح کرد: دوستان عزیز ما در دنیا و منطقه بدانند که ایران به خوبی قادر است کشور خود را اداره کند و نظام جمهوری اسلامی نظامی پایدار و ملت ما ملتی منسجم است و اگر هم اختلاف سلیقه‌ای داشتیم به خاطر فشار آمریکا این اختلاف سلیقه را کنار گذاشته و خواهیم گذاشت. امروز بیشتر از هر روز دیگری قوای سه گانه، نیروهای مسلح و ملت تحت هدایت‌های رهبری، متحدتر و منسجم‌تر باشیم.

روحانی خاطرنشان کرد: راهی که امروز انتخاب کردیم راه جنگ نیست بلکه راه دیپلماسی است و من به عنوان کسی که در این مسئله آشنایی دارم و همچنین به عنوان نماینده ملت ایران به مردم ایران عرض می‌کنم راه امروز ما راه درگیری و جنگ با دنیا نیست بلکه باز هم راه دیپلماسی است.

 

رئیس جمهور با بیان اینکه ما دیپلماسی را با زبانی جدید دنبال می‌کنیم، گفت: ما بر اساس قانون و منطق عمل خواهیم کرد. من تاکید دارم که برجام یک توافق برد برد است و آمریکا نمی‌تواند آن را به برد و باخت تبدیل کند. اگر به فرض هم این گونه بشود، باخت باخت می‌شود. برجام یا برد برد است یا باخت باخت.

رئیس جمهور تصریح کرد: راه ما مشخص است و در چارچوب برجام از حق قانونی خود برای یک مرحله استفاده می‌کنیم، ۶۰ روز هم به طرف مقابل مهلت داده‌ایم و امیدواریم بتوانیم در این ۶۰ روز با مذاکرات سازنده به نقطه مطلوب برسیم.

وی تاکید کرد: اصل برجام درست، صحیح و راهبردی است. صبر یک ساله ما هم راهبردی و استراتژیک است. آغاز مرحله جدید هم راهبردی است و به نفع ملت است که این مسیر را ادامه دهیم.

روحانی در پایان گفت: خداوند ما را یاری خواهد کرد؛ اتحاد، وحدت، یکپارچگی، تلاش همه جانبه و امید به آینده ما را پیروز خواهد کرد.