ابراهیم فراهانی، تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در یادداشتی که در اختیار دیدار قرار داده به اهمیت مذاکره با آمریکا اشاره و بر لزوم حل و فصل عاجل برخی از مشکلات و چالش‌های مهم پیش روی کشور تصریح کرده است.
دیدارنیوز-ابراهیم فراهانی* : سال ١۴٠٣ شمسی پر التهاب‌ترین دوره جمهوری اسلامی بوده است. آمدن زودهنگام پزشکیان، ترور رهبران ارشد سپاه قدس، سید حسن نصرالله، هنیه، سنوار، سقوط اسد، به قدرت رسیدن ترامپ، پایان عملیات ویرانی غزه، همچنان ماندن روسیه در باتلاق اوکراین و...
شرایط داخلی هم چنان بحرانی است که دلار حدود نود هزار تومانی و سکه ٧۴ میلیون تومانی را قبل از سالگرد ٢٢ بهمن تجربه کردیم. انتظارات تورمی، کسری بودجه، بالا رفتن ریسک سرمایه گذاری در بازارهای بورس، مسکن و...
در این وضعیت پیچیده و نادر، مذاکره مستقیم با آمریکا به چند دلیل استفاده از فرصت در وضعیت تهدید جدی است:
١. تجربه:
الف. کسب تجربه حمایت ایران در دوران خاتمی از بوش پسر در حمله به افغانستان و ناگهان قرار گرفتن در محور شرارت
ب. کسب تجربه امضای برجام در دوران روحانی و خروج یکطرفه ترامپ
در بدست آوردن تجربه از بدعهدی طرف مقابل باید درک کرد که چرا نتوانستیم هزینه طرف مقابل را از زیر میز زدن بالا ببریم. منظورم بازدارندگی نظامی نیست.
چسبندگی به اقتصاد جهانی است. می‌توان سرمایه گذاران را این بار به کشور راه داد، کریدور‌های کم هزینه انتقال کالا و انرژی از مسیر ایران را احیا کرد و...
٢. فانتزی بازی ترامپ: در سفر نتانیاهو به آمریکا، ترامپ از بهترین آرزوی راستگرایان اسرائیلی گفت (انتقال دو میلیون فلسطینی از نوار غزه) و سرگرمشان کرد.
٣. پایان نفوذ ایران در زمین سوریه: عربستان، ترکیه و اسرائیل مشغول سهم خواهی از این زمین سوخته هستند.
ترکیه که حالا با جولانی حاکم واقعی سوریه است به دنبال مادام العمری ریاست احمد الشرع است و سرکوب کردها.
اسرائیل به دنبال تصاحب زمین بیشتر در جنوب غربی.
عربستان با اتحادیه عرب و سرمایه هنگفت به دنبال کشیدن دمشق به اصالت عربی سوریه در اتحادیه عرب است.
۴. ظهور پدیده‌ای به نام ماسک:
دیدار با ایروانی پس از پیروزی ترامپ و میانجیگری در آزادی خبرنگار ایتالیایی نشان می‌دهد که ماسک یک دولت فراملی را رهبری می‌کند که در چارچوب‌های عرفی نمی‌گنجد. دولت فدرال را به مانند توییتر از مازاد کارمند تخلیه کرده است و هزینه قدرت نرم آمریکا در سازمان توسعه را بیهوده دانسته است.
ایلان ماسک فرصت سرمایه گذاری در ایران بکر را از دست نمی‌دهد.
۵. هراس اروپا:
برگزیت اگر اتحادیه اروپا را تضعیف کرد، رفتار ماسک علیه انگلیس و تصاحب کانادا علیه امپراطوری بریتانیا، قطع کمک به اوکراین و...
اروپا را در چالشی عمیق فروانداخته است که چه کنیم؟
۶. رفتار متفاوت ترامپ:
ترامپ با تجربه این بار بی هدف از توافق جدید نگفت. در دوره قبل بدون اجماع اروپا از برجام خارج شد، اما این بار سخنان اخیرش از دیدار بی واسطه و بدون پیش شرط با مقامات ایران سه جامعه هدف را مخاطب قرار داد تا اگر پذیرفته نشود اجماع خود به خود علیه کیان ج. ا به وجود آمده است:
الف. مردم داخل ایران
ب. سران جمهوری اسلامی
ج. سران اروپا
٧. مشروعیت ۵٠ درصدی:
دولت پزشکیان از دل وعده‌های فراوان تغییر تنها توانست میزان مشارکت از دو انتخابات ٣٠ درصدی (مجلس ١٣٩٨ و ریاست جمهوری ١۴٠٠) را به ۵٠ درصد برساند.
فرصت هزینه مذاکره بر شانه‌های میانه رو‌ها و عملی کردن قسمتی از وعده‌ها برای ج. ا، غنیمتی غیر قابل تکرار است.
*تحلیلگر مسائل سیاست خارجی
