دیدارنیوزـ
مرضیه حسینی: فالگیری و ادعای پیش گویی کردن، دکان پر رونقی است که در فاصله تنها چند دقیقه، پولهای زیادی را به جیب فرد فالگیر منتقل می کند و تنها چیزی که او برای این شکل از شیادی لازم دارد، یک میز و یک فنجان قهوه و البته کمی ذکاوت، اعتماد به نفس، توانایی چهرهخوانی، دانستن زبان بدن و انبوه زنان و مردانی است که مشتاقانه و سادلوحانه منتظر شنیدن آیندهشان هستند.
فالگیری و رمالی از گذشته تا کنون
همه آدمها در سراسر جهان تمایل و اشتیاق زیادی به دانستن آینده خود و حوادث خوب و بدی که در انتظارشان هست، دارند. این تمایل، فارغ از طبقه و جنسیت و سن وسال در همه افراد وجود دارد؛ هر چند فاکتورهای گفته شده سبب می شود که طیفی از افراد مانند زنان، گرایش بیشتری به این قبیل کارها داشته باشند که البته دلیل مراجعه زیاد زنان به فال گیر و پیشبین، کاملا اجتماعی و فرهنگی است و ربط مستقیمی به جنسیت آنان ندارد.
نکته دیگر آنست که مراجعه به فالگیر و پیشگو، ارتباط زیادی به طبقه اجتماعی و اقتصادی افراد ندارد؛ هرچند برخی میپندارند که افراد طبقات پایین اجتماع، ممکن است دانش کمتری داشته و خرافاتیتر باشند و بیشتر به فالگیرها مراجعه کنند اما مطالعه تاریخ این پدیده نشان میدهد که سلاطین، بزرگان، امرا و رجال سیاسی از گذشته تاکنون، بسیار به دانستن آینده و اینکه کاری را انجام دهند یا نه، علاقمند بوده و به فالگیر مراجعه میکردند.
همچنین مطالعه تاریخ اجتماعی ایران نشان میدهد که پیشگوها در طول تاریخ، ارتباط بسیار نزدیکی با خلفا و سلاطین داشتند و همچنین از محبوبترین و ثروتمندترین گروهها به شمار میآمدند. تاثیر و نفوذ این گروه به حدی بوده که میتوانستند جنگی را به راه انداخته یا از آن جلوگیری کنند یا فردی را به کام مرگ کشانده یا او را رهایی دهند.
در زمان حاضر نیز صحبتهای سه فالگیری که با نگارنده گفتگو کردند نمایانگر این موضوع بود که زنان و مردان طبقات بالا و یا به اصطلاح پولدار، به کرات برای گرفتن فال مراجعه میکنند و پولهای بسیار کلانی نیز پرداخت میکنند. تنها تفاوتی که وجود دارد در موضوع دغدغههای افراد طبقات مختلف و نیات آنها از گرفتن فال است.
اما به عنوان مثال، مساله ازدواج و یا فهمیدن رقیب عشقی و راه شکست دادن او در میان زنان و دغدغه پول درآوردن و انجام معامله در بین مردان، از جمله موضوعاتی است که در میان طبقات مختلف مراجعه کننده به فالگیر مشترک است.
فال گیرها چطور جیبمان را خالی میکنند
فالگیرها بسته به نوع فال، شهرت فالگیر، محل زندگی او، تعداد مشتریان، و سبک گرفتن فال، قیمتهای مختلفی دارند. به عنوان مثال کسی که تلفنی فال میگیرد قیمت فالش از ۲۰ تا ۱۰۰ تومان متفاوت است، اما فال قهوهگیرهایی در تهران هستند که برای یک فال تا ۵ میلیون تومان دستمزد میگیرند. قیمت فال ازدواج نیز در بسیاری از نقاط تهران یا کلان شهرها از ۲۰۰ هزارتومان شروع میشود. همین فال اگر همراه با ارائه راهکارهایی برای جلب رضایت مرد مورد نظر از طرف فالگیر برای ازدواج باشد تا ۲ میلیون تومان و حتی بیشتر نیز قیمت دارد.
گرانترین فالها و همچنین دعاها، فال افرادی است که ادعا میکنند با اجنه در ارتباطند و جن را به تسخیر خود درآوردهاند و در واقع اجنه از آینده خبر میآورند. این شکل از حقهبازی، حتی در بین بعضی از اساتید دانشگاهها و افراد تحصیل کرده که برای فال گرفتن مراجعه میکنند نیز به راحتی پذیرفته میشود.
در خصوص فال قهوه، آنچه مسلم است اینست که بیش از ۹۹ درصد از این افراد، کلاه بردار بوده و تنها با کمک تجربه در شناخت آدمها، داشتن هوش برای شکار کردن کدهای مورد نظر از لابه لای حرفهای مراجعین و البته حماقت و یا استیصال افراد، موفق میشوند پولهای کلانی به جیب بزنند.
زنی که تلفنی و تنها با دیدن عکس فرد و دانستن بیوگرافی کوتاهی از او در طول چند دقیقه فال قهوه میگیرد میگوید: در بسیاری از روزها و شبها، تلفنی برای بیش از ۱۰ نفر از اقصی نقاط کشور فال قهوه میگیرم و بابت هر فال بین ۳۰ تا ۱۰۰ تومن میگیرم، البته بعضی از افراد به دلخواه خودشان پول بیشتری میدهند.
به مکالمه این خانم فالگیر با سه تن از مشتریهایش گوش کردم و در بین آنها نکات مشترک زیادی یافتم، زیرا فالگیرها در بیان خصوصیات رفتاری و دغدغههای روزمره و همچنین آرزوهای افراد، کلیاتی را بیان میکنند که در بین همه افراد مشترک است مانند اینکه به همه دختران میگویند شما بسیار نگران آینده و ازدواجتان هستید یا اینکه مردی در بین اطرافیان به شما علاقه دارد، اما در نهایت بخت خوبی نصیبتان خواهد شد و زمان تحقق حرفهای خود را ۳۰ روز، ۳۰ هفته تا ۳۰ ماه بیان میکنند. یا اغلب به مردها گفته میشود پولی نصیبتان میشود و یا سفری در پیش دارید.
فالگیرها در حالیکه به تجربه و هوش دریافتهاند که به هر فردی چه بگویند، از چهره افراد نیز تا حدی به مکنونات قلبی آنها و ویژگیهای رفتاریشان پی میبرند و شروع میکنند به بیان طیفی از ویژگیهای شخصیتی و از هر ۱۰ ویژگی، هر فردی حداقل ۵ ویژگی را داراست و از آنجا که افراد تمایل دارند بپذیرند که فالگیر، از عالم غیب خبر داشته و راست میگوید، حرفهای او را باور میکنند.
چرا فال میگیریم؟
اشتیاق به دانستن آینده و امید به شنیدن آیندهای خوب از زبان فردی که ادعا میکند آن را میداند برای همه افرد جذاب است.شرایط اجتماعی و زیست افراد در جامعه، تاثیر مستقیم بر رونق کسب و کار فال گیرها و رمالها دارد. در شرایط فعلی که کمتر ایرانی قادر است افقی از آینده و از آرزومندی داشته باشد، بسیاری از افراد، علاقمند هستند بدانند سرنوشتشان چه خواهد شد. آنها همچنین امیدوارند با دانستن آینده، قادر به تغییر آن باشند. امید، دلیل دیگری برای گرفتن فال است؛ امید به شنیدن خبری خوش و وعدهای دلپذیر برای آینده.
استیصال و درماندگی و تردید و عدم توانایی برای تصمیمگیری، احساس دیگری است که فرد را به سمت فالگیر سوق میدهد. اینکه فردی احساس کند از طرق طبیعی و عقلانی قادر به حل کردن مساله نیست، او را به ماوراءالطبیعه، متوسل میسازد.
با ۱۰ نفر از افرادی که برای گرفتن فال آمده بودند و البته جهت گرفتن دعا هم مراجعه کرده بودند صحبت کردم. از میان دلایل آنها، چند نکته مشترک بود. بیشتر افراد بهویژه زنان از سر استیصال، به فال و دعا گرفتن روی آورده بودند.
دختری که دانشجوی دکترا بود و بسیار آدم روشنی به نظر میآمد گفت: « باورم نمیشود اینجا هستم و از یک فالگیر کمک میخواهم. من همیشه به این رمال بازیها میخندیدم اما الان در شرایطی هستم که حس میکنم تنها کاری که نکردم توسل به جادو و دعا و فالگیری است. شوهرم اصرار به طلاق دارد؛ درصورتی که مشکل خاصی نداشتیم. نمیدانم ناگهان چه شد، من تلاشم را برای بازگردان او به زندگی کردم اما فایده نداشت تا اینکه شخصی به من گفت این خانم میتواند کمکم کند و آخر و عاقبت زندگیم را بگوید.»
از دختر دیگری که بسیار مغموم بود پرسیدم چرا اینجاست که با تلخی پاسخ داد: «با پسری دوست بودم. به من قول ازدواج داده بود و به بهانههای مختلف از من پول میگرفت. من با خیاطی کردن، به سختی این پولها را جور میکردم و به او میدادم. فکر میکردم صداقت دارد، اما او ۴ میلیون پول مرا گرفت و رفت. حالا آمدهام که این خانم بگوید پولم بر میگردد یانه.»
مردی حدودا ۴۰ ساله نیز به این دلیل آمده بود که متوجه شود آیا وامی را که پیگیری میکند بدست میآورد یانه. مرد دیگری نیز از مراجعین بود و حدس میزد که همسرش در حال خیانت به اوست و میخواست مطمئن شود که اشتباه نمیکند.
چرا زنها بیشتر فال می گیرند؟
به هر فالگیر یا دعا نویسی که مراجعه کنید، با انبوهی از زنها و دخترهای رنگارنگی مواجه میشوید که به انتظار نوبتشان نشستهاند و اگر از نیت و انگیزه آنها بپرسید بیش از ۸۰ درصد آنها به نیت ازدواج یا مسایل عشقی آمدهاند و یا زنانی هستند که میخواهند از این طریق، شوهران خود را وفادار و علاقمند نگه دارند یا به خیانتشان پیببرند. به هر حال نیت آنها نیز در آخر به یک مرد گره میخورد.
چرا چنین است؟ این پاسخ که زنها خرافاتیتر بوده و به دنبال جادو و جنبل هستند بسیار سادهلوحانه است. پاسخ سوال در این پرسش است که چه کسانی و در چه جامعهای و با کدام دلایل، سراغ ماوراءالطبیعه میروند؟ هر فردی به خوبی میداند مسائلی از قبیل پول و معاملات مختلف و هرآنچه مربوط به شغل و پول است و دغدغه اصلی مردان را تشکیل میدهد، از اصول و منطقی حسابگرانه پیروی میکند و موفقیت در یک رابطه دیالکتیکی، ارتباط چندانی با ماوراءالطبیعه و راهحلهایی که ارائه میدهد ندارد. همچنین در جامعه ما، ازدواج برای مردها از حیث انتخاب و عزم به ازدواج، بسیار سادهتر از زنان است زیرا آنها هستند که حق انتخاب کردن دارند و آنها هستند که باید تصمیم به ازدواج بگیرند و برای این کار؛ البته که نیازی به ماوراءالطبیعه ندارند. همچنین در شرایطی که ازدواج، آمال و آرزوی زنان است، چرا مردی برای فراهم کردم زمینه ازدواج باید به فالگیر پول بدهد!
اما در مورد زنان اینگونه نیست. ازدواج مهمترین مساله زن ایرانی است، خانواده و جامعه از او انتظار دارد تشکیل خانواده دهد چراکه فرهنگ و هنجارهای اجتماعی، هویت مستقل او را نمی پذیرد، حتی قدرتمندترین زنها هم اگر شوهر و بچه ای نداشته باشند؛ یا به دیده ترحم به عنوان زنی که کسی او را نخواسته، نگریسته میشوند و یا زنی که طبیعی رفتار و زندگی نمیکند.
زنان همچنین در ایران، به جز همسری و مادری فرصتها و انتخابهای زیادی برای زندگی ندارند. آنها همچنین اغلب در روابط ناامنی با شریک مردشان به سر می برند چون در ساختارهای پدرسالار، دست بالا در روابط را همیشه مردان دارند؛ در حالی که مسولیت رابطه، بیشتر بر دوش زنان است اما مردان رابطه را مهندسی میکنند. در چنین شرایطی است که زنان برای ازدواج و برای نگه داشتن مردها، دست به دامن هر چیزی حتی خرافات میشوند. بسیاری از زنان از سر درماندگی، پولهای هنگفت در فنجان قهوه میریزند تا شاید فالگیر از فنجان قهوه، اقبال بلند و شوهر خوبی بیرون آورد.
ایراد بزرگ دیگری که فالگیری در کنار شیادی و خالی کردن جیب مردم دارد، دادن امید واهی به آدمها و به ویژه، دهها و صدها دختری است که ۳۰ روز و ۳۰ هفته و ۳۰ ماه را به امید تحقق وعده فالگیر چشم به راه خواستگار یا عشقی شورانگیز میمانند.