بودجه تخصیص‌یافته برای حوزه‌ها نیاز به نظارت دارد

دیدارنیوز- مژگان فرجی: فصل بودجه‌نویسی همواره با انتقادهایی نسبت به دولت همراه است. یکی از این انتقادات بابت تخصیص بودجه برای مؤسسات خاص طرح می‌شود که مورد اشاره حسن روحانی در تقدیم بودجه سال گذشته نیز قرار گرفت و او از اعضای خانه ملت درخواست کرد بودجه‌این بخش را کاهش دهند.

بودجه مؤسسات خاص همان «جدول شماره ۱۷» است که درنتیجه آن، برخی از نهادهای فرهنگی که مشخصه بارزشان عدم ارائه گزارش بابت هزینه کرد بودجه اختصاص‌یافته است، مبلغ قابل‌توجهی از بودجه کل کشور را به خود اختصاص می‌دهند.

اکنون نیز که فصل بررسی بودجه در مجلس است، مجدد این سؤال مطرح‌شده که بودجه مؤسسات خاص به چه شکلی در بودجه کل کشور دیده می‌شود؟ تا به اینجای کار، بودجه پیشنهادی دفتر تبلیغات حوزه علمیه‌ قم و مرکز خدمات حوزه‌های علمیه افزایش داشته و این مسئله به‌مانند سال گذشته موردنقد قرارگرفته است.

آنچه بیش از سایر موارد، تخصیص بودجه قابل‌توجه برای حوزه‌های علمیه را با نقد مواجه می‌کند، این است که وابستگی به دولت به صلاح مجموعه فوق نیست. بر این مسئله بارها مراجع سنتی تأکید داشته‌اند و آن را خطری برای حریت و آزاداندیشی علما دانسته‌اند.

حوزه‌ها تا پیش از انقلاب با پول خمسی که مردم پرداخت می‌کردند، مشکلات اقتصادی خود را برطرف می‌ساختند، البته ساختار حوزه‌ها و تعداد طلبه نسبت به گذشته بسیار متفاوت شده است، اما دغدغه وابستگی حوزه به دولت را باید جدی گرفت.

محسن غرویان استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با دیدارنیوز ارزیابی خود را از اختصاص بودجه سال آینده برای حوزه‌های علمیه بیان کرد و گفت: مسئله محل بحث در مجلس و بین مردم درباره مسئله فوق این است که باید بر هزینه‌ها و کیفیت هزینه کرد بودجه‌های مصوب، نظارت صورت گیرد.

وی در ادامه اضافه کرد: در خصوص حوزه‌های علمیه بسیاری معتقد هستند که باید بودجه‌هایی را تحت اختیار مراکز دینی مانند حوزه‌های علمیه قرار دهند، ولی مشکل این است که نظارت لازم صورت نمی‌گیرد درحالی‌که نیاز است تا افرادی مانند مدیر حوزه در این رابطه پاسخگو باشند و نتیجه کار خود را برای مسئولان و مردم به‌صورت شفاف اعلام کنند تا مشکلات در این رابطه برطرف شود.

این استاد دانشگاه و حوزه درباره خطرات وابستگی حوزه‌های علمیه به دولت از طریق بودجه یادآور شد: وابستگی، نیاز به ارائه معنای روشنی دارد. در این مسئله که حوزه‌های علمیه به‌عنوان متولیان امور دینی کشور باید از درآمد نفت یا سایر درآمدها مانند دانشگاه‌ها یا سایر مراکز فرهنگی، بودجه‌ای در اختیار داشته باشند، شکی نیست، اما اینکه دولت به آن‌ها دستور دهد و خط‌مشی ریز آنها را تعیین کند، مطرود است زیرا علما و مراجع، خود هدایتگری را بر عهده‌دارند و دولت درواقع به سیر مسائل فرهنگی کمک می‌کند.

غرویان درباره ارتباط بودجه و کاهش استقلال حوزه ابراز کرد: تخصیص بودجه و استقلال حوزه قدری به هم مرتبط هستند، ولی نباید به‌طور مستقیم این دو را به هم ربط داد. درواقع این جریانات سیاسی و قدرت هستند که در حوزه تأثیرگذاری مثبت یا منفی دارند، زیرا آن‌ها تلاش دارند تا بر حوزه‌ها نفوذ قابل‌توجهی داشته باشند.

وی در خصوص خطر نفوذ جریانات قدرت یا سیاسی بر حوزه توضیح داد: استقلال فکری حوزه‌ها باید محفوظ باشد و خطری که مسئله مورداشاره برای آن به دنبال دارد، این است که قدری به پشتوانه قدرت، برخی درصدد برمی‌آیند تا تمام امورات حوزه را در اختیار گیرند و اجازه تفکر، انتقاد، بیان آزادانه بحث علمی و فکری را از حوزیان سلب کنند.

این استاد دانشگاه و حوزه در ادامه تأکید کرد: حوزه مکانی است که در آن باید فکر، اندیشه و علم تولید شود، بر همین اساس نیاز است تا زمینه‌ها و فضای لازم برای تفکر و ارائه فکر نو و جدید همیشه فراهم باشد.