مستندساز: از کمبود بودجه به فقدان بودجه رسیده‌ایم

دیدارنیوز: محمد احسانی معتقد است که پلتفرم‌ها در صورتی که تبلیغ خوبی داشته باشند، در معرفی سینمای مستند بسیار موثر خواهند بود.

محمد احسانی، مستندساز درباره اوضاع کنونی سینمای مستند گفت: پاسخ به این سوال نیازمند مطالعه است و افرادی که پژوهشگر سینمای مستند ایران هستند و سینمای مستند ایران را به عنوان یک کار پژوهشی دنبال می‌کنند، بهتر می‌توانند به این پرسش پاسخ بدهند. اما چیزی که این مدت برای خود من مشهود بوده است؛ گرایش بسیار زیاد به ساخت و تولید فیلم‌هایی با موضوعات اجتماعی است و اکثر فیلمسازان سینمای مستند در ایران به خصوص افرادی که تازه به این عرصه وارد شدند، علاقمند به فعالیت در این گونه هستند.

وی افزود: این اتفاق هم خوب و مغتنم و از طرفی هم باعث نگرانی است. از این جهت مغتنم و ارزشمند است که مسائل اجتماعی و معضلات موردتوجه سینمای مستند است و نسبت به آن بی‌تفاوت نیستند و نگرانی از این منظر که، چون موضوعات سینمای مستند اجتماعی خیلی گسترده و دامنه دار است، می‌تواند به نحوی سینمای شبه مستند اجتماعی را در ایران شکل بدهد که در آن چندان تحقیق و پژوهش وجود ندارد.

کارگردان مستند «آب ما را خواهد برد» با اشاره به نوعی شتابزدگی در پرداختن به سینمای اجتماعی مطرح کرد: چیزی که وجود دارد این است که در ایران نوعی شتابزدگی در پرداختن به سینمای اجتماعی دیده می‌شود. در این مدت اخیر از فیلم‌هایی که در این حوزه دیده ام، تعداد بسیار کمی از آن‌ها به این صورت بودند که فیلمساز برای تحقیق و پژوهش وقت کافی داشته و گذاشته است. باید این‌ها غربال شوند و کار‌های بهتر و تاثیرگذارتری بیرون بیایند. درکل اوضاع سینمای مستند ایران را به سمت سینمای اجتماعی می‌بینم تا موضوعاتی مانند انسان‌شناسی و تاریخ و محیط زیست. انگار موضوعات اجتماعی سهل الوصول هستند و کار کردن در آن راحت‌تر است، ولی وقتی شما می‌خواهید درباره یک موضوع تاریخی یا محیط زیست کار کنید، نیازمند یک مطالعه گسترده و سفر‌های تحقیقاتی است و کمتر کسی چنین زحمتی را به خود می‌دهد.

احسانی درباره اوضاع سینمای مستند محیط زیستی و دشواری‌های آن توضیح داد: خوشبختانه نسبت به قبل، توجه مستندسازان به مقوله محیط زیست بیشتر شده و فیلم‌های خوب بیشتری ساخته شده است. متاسفانه در یک دهه گذشته و به خصوص در سال‌های اخیر بحران‌های محیط زیستی فراوانی را پشت سر گذاشتیم و مستندسازان هم که در جای جای این کشور هستند، تلاش کردند که به این موضوعات توجه نشان دهند و بتوانند مستندی تهیه کنند. اما درباره دشواری‌ها باید بگویم که بسیار است و عمده مشکلات هم مسائل مالی است. این موضوع دامن گیر مستند ایران است و از کمبود بودجه به فقدان بودجه رسیدیم. فیلمساز‌ها از خود هزینه می‌کنند، ولی این کار چند بار می‌تواند اتفاق بیفتد؟ متاسفانه حمایت خوبی از این گونه مستند‌ها انجام نمی‌شود.

این فیلمساز در پایان درباره عرضه آثار در پلتفرم‌ها و تاثیری که می‌تواند بر سینمای مستند داشته باشد، بیان کرد: پلتفرم‌ها در صورتی که تبلیغ خوبی داشته باشند، در معرفی سینمای مستند بسیار موثر خواهند بود. تا الان هم بد نبوده است، ولی همچنان با عموم جامعه ارتباط برقرار نکرده و در یک سطحی باقی مانده است.