دیدارنیوز در گزارشی به گزینههایی پرداخته است که بیش از دیگر اسامی مطرح شده شانس نشستن بر روی صندلی ریاست بهارستان دوازدهم را خواهند داشت.
دیدارنیوز-سرویس سیاسی: هرچه فضای انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی سرد و بدون رقابت بود، انتخاب رییس مجلس، اما حواشی و جنجالهای بسیاری بههمراه دارد. مشارکت پایین در انتخابات نهتنها برای نامزدهای «اصلاحطلب»، «اعتدالی» و «اصولگرای میانهرو» حکم حذف از انتخابات را در برداشت بلکه برای طیفهای از اصولگراها مانند «نواصولگراها» هم چالشهای فراوانی را به ارمغان آورد. در حالی که صفهای رایگیری در تهران خلوتتر از گذشته بود «محمدباقر قالیباف»، بهعنوان لیدر نواصولگراها در جایگاه چهارم ایستاد و همین باعث شد تا نفراتی مانند «محمود نبویان» و «حمید رسایی» بالاتر از او وارد بهارستان شوند. همین اختلاف آرا باعث برهم خوردن برخی تئوریها شد. تعدادی از شاخههای اصولگرایی مانند شانا (شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی) که در راس آن «غلامعلی حدادعادل»، بهعنوان یکی از پدرخواندههای اصولگراها، خود را برنده میدانستند و رقیبان درون اردوگاهی را پاجوشهای خود مینامیدند. ولی همین جوانهها توانستند معادلات پدرخواندههای سیاسی را برهم بزنند. برای تندروها، اما همه چیز طبق برنامه پیش رفت. آنها در ادامه آنچه خالصسازی نامیده شده است، یکبهیک برنامههای خود را پیش بردند و حالا در روند بلند پروازیهای خود قصد تسخیر هیات رییسه را دارند.
اگر بر روند انتخاب رییس و هیات رییسه مجلس یازدهم نگاهی اجمالی بیندازیم میبینیم هرباری که قالیباف خود را برای ریاست با اقتدار آماده میکرد پایداریها با نفراتی، چون «الیاس نادران»، «بیژن نوباوه»، «مرتضی آقاتهرانی»، «نصرالله پژمانفر» و ... سد راه او شدند. حتی چندباری برای پایین کشیدن قالیباف از صندلی ریاست اقدام کردند، ولی تنها به دلیل پایین بودن کاریزمای نفراتی مانند آقاطهرانی و نادارن آسیبی به جایگاه او نرسید. در دوره دوازدهم، اما وضعیت کاملا متفاوت است، زیرا تندروها اکنون روز کاغذ هم از آرای بیشتری نسبت به قالیباف برخوردار هستند و هم نفراتی، چون «منوچهر متکی»، وزیر خارجه دولتهای نهم و دهم و سخنگوی شورای وحدت که با حمایت ائتلاف «صبح ایران» به مجلس آمده، میتواند گزینه مناسبتری باشد. صبح ایران از جمله جبهههایی است که با ابتکار «علیاکبر رائفیپور» در شب انتخابات، پا به رقابتها گذاشته است. طبق اعلام رائفیپور یکی از اصلیترین اهدافی که صبح ایران برای بهارستان دوازدهم در نظر گرفته مبارزه با قالیباف است. استاد حتی قبل از انتخابات در رسانه ملی از سکههایی گفت که به سود رییس مجلس پخش میشود. این خود نشان دهنده سطح تنش در بین نواصولگراها و صبح ایرانیها است. در انتخابات ریاست مجلس که بعد از ۱۲ خرداد ماه برگزار خواهد شد، تندروها احتمالا بین نبویان و متکی یک گزینه را در برابر قالیباف قرار خواهند داد.
در ادامه این گزارش باتوجه به مواردی که به آن اشاره کردیم و باوجود نفراتی که در این هفتهها بهعنوان نامزد ریاست مجلس مطرح شدهاند تنها گزینههای منطقی را بررسی خواهیم کرد که در این مورد باید به قالیباف، متکی و البته نبویان اشاره کنیم که در بین سایر نفرات از شانس بیشتری برخوردار هستند.
قالیباف را همواره با مدیریت مقتدرش میشناسیم چه سالهایی که فرمانده نظامی بود و چه ۱۲ سالی که بر روی صندلی شهرداری تهران تکیه زد. بسیاری از کارشناسان سیاست داخلی او را در قامت یک رییس جمهور میدانند بهنظر خود او هم همچنان سودای حضور در پاستور را خیلی جدی دنبال میکنند، ولی در انتخابات ۱۴۰۰ میدان را برای رقیبش «ابراهیم رییسی» خالی کرد. در همان روزها بسیاری میدانستند قالیباف عملکرد بهتری نسبت به رییسی خواهد داشت. هرچه بود او همچنان یکی از گزینههای ریاست جمهوری ۱۴۰۴ است که میتواند برای تکرار دولت رییسی چالشزا باشد. از سویی اگر قالیباف نتواند ریاست خود را ادامه دهد قطعا یکی از نامزدهای ریاست جمهوری است. باتوجه کاهش تعداد نامزدهای نواصلگرا، شهردار سابق تهران چشم به آرای نمانیدههای غیراصولگرایی دوخته است که تمایلی به اجماع با تندروها ندارند. در ادامه نگاهی به سوابق قالیباف خواهیم کرد.
قالیباف از جمله سیاستمداران مشهدی محسوب میشود او پیش از ورود به سیاست یک نظامی ایرانی بود. او بهعنوان نماینده تهران و بهعنوان ششمین رییس مجلس شورای اسلامی از ابتدای سال ۱۳۹۹ فعالیت میکند. او از سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بود و به مدت سه دوره شهردار تهران بود و پیش از آن نیز در قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا، نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی سمت فرماندهی داشتهاست. او همچنین در دوران فرماندهی نیروی انتظامی، رییس و نماینده ویژه رییسجمهور، «محمد خاتمی» در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز بود.
«منوچهر متکی»، سیاستمدار و دیپلمات ایرانی است که در دولتهای نهم و دهم بین سالهای ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ سمت وزیر امور خارجه ایران را برعهده داشت. او در دوره اول بهعنوان نماینده «کردکوی» و در دوره هفتم بهعنوان نماینده تهران در مجلس حضور داشت. بیشک او جدیترین رقیب قالیباف محسوب میشود، زیرا در بین سایر اسامی مطرح شده هم از مقبولیت زیادی در ساختار جمهوری اسلامی برخوردار است و هم میتواند مهرهای باشد که تندروها بخواهند برسرش اجماع کنند. هرچه امثال آقاطهرانی و نادران کاریزمای ریاست مجلس را نداشتند، سخنگوی شورای وحدت که گفته میشود در دور دوازدهم ۶۰ نماینده اختصاصی و ۳۰ نماینده مشترک با جریانهای دیگر دارند، میتواند هفتمین رییس مجلس باشد.
در مورد سوابق او موارد بسیاری وجود دارد، ولی متکی بهنوعی دلیل فاصلهای شناخته میشود که بین «محمود احمدینژاد» و نظام به وجود آمده است. در واقع او اگرچه مستقیم نه، ولی یکی از دلایل پایهگذاری «جبهه پایداری» در مقابل آنچه «انحرافیها» میخواندند، شد. در دولتها چنین مرسوم است که مقام معظم رهبری در مورد برخی وزرا از جمله وزیرامورخارجه بهدلیل حساسیتهای موجود مستقیما تصمیم میگیرد.
متکی در ۲۲ آذر ۱۳۸۹ در حالیکه به منظور ابلاغ پیام رییس جمهور وقت در سنگال به سر میبرد، از سِمت خود برکنار شد. متکی حین مذاکره و توسط رییسجمهور سنگال از عزل خود باخبر شد. به همین دلیل دولت سنگال این اقدام را توهینآمیز تلقی کرده و سفیر خود را از تهران فراخواند. عزل وی آغازی بر شکلگیری انتقادات بر احمدینژاد در خصوص تصمیمات حلقهای موسوم به جریان انحرافی گردید. مجلس در این باره از دولت توضیح خواست که احمدینژاد در پاسخ اظهار داشت ایشان را من برای مأموریت نفرستاده بودم!
پیش از اینکه نتایج کامل انتخابات تهران منتشر شود شاید کمتر کسی فکرش را میکرد که یکی از تندروترین روحانیون حال حاضر که خود را شاگرد خلف مرحوم «مصباح یزدی» معرفی میکند در راس رای آورندگان پایتخت باشد، ولی در یک انتخابات حداقلی این روحانی توانست خود را بهعنوان مدعی اصلی بهارستان دوازدهم معرفی کند. محمود نبویان در ۱۱ اسفند سال گذشته توانست با کسب حدود ۳۸ درصد آرا نفر اول شود و «امیرحسین ثابتیمنفرد»، «حمید رسائی» و قالیباف را پشت سربگذارد. او را اصولا با اظهارات تندش میشناسند. نبویان یکی از مخالفان سرسخت برجام محسوب میشود. او تجربه چهار دوره نمانیدگی مجلس را دارد.
خبرهایی که در رسانهها آمده، حاکی از ان است که نبویان تعدادی از منتخبان جدید را گرد هم آورده و برای آنها از «ضرورت وحدت نیروهای انقلاب اسلامی» اظهاراتی مطرح کرده است. او که پس از چهارسال وارد بهارستان شده در اولین اقدام وعده تشکیل «فراکسیون انقلاب اسلامی» را داده است. لازم به ذکر در مجلس فعلی، فراکسیون اکثریتی با نامی مشابه به فراکسیون مد نظر نبویان و دوستانش در حال کار است که قالیباف ریاست آن را بر عهده دارد و تنها دلیل تشکیل این فراکسیون جدید مقابله با سیاستهای رییس مجلس فعلی است و حتی میتواند تاکتیکی برای رسیدن این روحانی تندرو به صندلی ریاست باشد. طبق برآورهای انجام شده حدود ۶۰ تا ۷۰ نماینده در این فراکسیون حضور خواهند داشت.
در مورد نوع تفکرات رادیکال او که برگرفته از تفکرات مرحوم مصباح است، باید به حمایتش از طلبان اشاره کنیم. او با تمجید از طالبان گفته است: «درباره طالبان که امروز حاکم بر افغانستان است، تصور برخی از افراد آن است که این افراد تروریست هستند که این تصور خلاف واقع است. امروز به لحاظ فرهنگی تحولات زیادی در طالبان ایجاد شده است، به گونهای که آنان از ما تقاضا کردند که میخواهیم از کتب شهید مطهری استفاده کنیم و چگونه میتوانیم به این کتب دسترسی پیدا کرده و آن را به زبان پشتو ترجمه کنیم تا مورد مطالعه قرار بدهیم.»