شرکت در انتخابات، به عنوان یک حق مدنی حالا دیگر به مثابه یک امر دینی و شرعی و به تازگی زمینهساز ظهور تلقی میشود. جالب آنکه انتخابات به شکلی که در ایران برگزار میشود و به عنوان یکی از ابزارهای دموکراسی، یک امر وارداتی از غرب است؛ اما اکنون به هزار شکل ممکن تفسیر شرعی و مذهبی از آن میشود.
دیدارنیوز: از تفاوتهای عمده این انتخابات با انتخاباتهای پیشین، روشهای کشاندن مردم پای صندوق رأی است.
در این چهار دهه بار تشویق مردم به رأی دادن همواره بر دوش وعدهها بوده است؛ وعده ساخت مسکن، وعده ارزانی، وعده رفاه، وعده بسامان کردن اقتصاد، وعده آزادی، وعده اصلاح سیاست خارجی، وعده رفع تحریم و ...
وعدهها، اما آنقدر پوشالی از آب درآمدند که امروز در روزگار دلار ۵۸ هزار تومانی سیاستبازها هم دریافتهاند که بازار وعدههای انتخاباتی سخت از سکه افتاده است. به دنبال آن آقایان وعاظ و برخی سیاسیون مسئولیت وعدههای سر خرمن را حالا بر دوش دین و مذهب گذاشتهاند تا جایی که انذار و تبشیرهای مذهبی را جایگزین وعدههای انتخاباتی کردهاند.
دیگر از بلندگوها صدای «نجات اقتصاد ایران» نمیآید؛ در عوض تریبونداران دست روی باورهای مذهبی مردم و تشکیک در مسلمانیشان میگذارند.
شرکت در انتخابات، به عنوان یک حق مدنی حالا دیگر به مثابه یک امر دینی و شرعی و به تازگی زمینهساز ظهور تلقی میشود. جالب آنکه انتخابات به شکلی که در ایران برگزار میشود و به عنوان یکی از ابزارهای دموکراسی، یک امر وارداتی از غرب است؛ اما اکنون به هزار شکل ممکن تفسیر شرعی و مذهبی از آن میشود. هر چه روز انتخابات نزدیکتر میشود و غلبه بر رخوت و سرمای انتخاباتی بیشتر به بنبست میخورد، این دست اظهارات نیز شیب صعودیتری پیدا میکنند.
جمعه گذشته آیتالله علیرضا اعرافی، امام جمعه قم در خطبههای نماز جمعه تصریح کرد که «مشارکت در انتخابات بیعت با خدا، پیامبر و رهبری است.»
حجتالاسلام عباس محمدحسنی، رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش پا را فراتر گذاشت و تاکید کرد که شرکت در انتخابات مثل نماز، واجب و ترک آن حرام است. در واقع رخدادی سیاسی که مبتنی بر اصل «آزادی» و «انتخاب» تعریف و طراحی شده، تبدیل به امر واجبی شد که وجوب آن متغایر با عنصر آزادی و انتخاب در آن است!
دست به دامن «ظهور»
کار، اما به وجوب شرعی ختم نشد و در این چند روز منتهی به انتخابات، رأی دادن به مسئله ظهور نیز گره خورده است. محمدجواد حاجعلیاکبری، امام جمعه موقت تهران در سخنرانی سه روز پیش خود تاکید کرد: «این انتخابات از مهمترین رویدادهای این روزهاست که باید با حضوری مقتدر در آن پرچم امام عصر (عج) را به اهتزاز درآوریم و توجه داشته باشیم که هر رأی ملت نامنویسی در خیل ارادتمندان، ولی عصر (عج) است.»
این اظهارات به قدری از سوی تریبونداران و خطبای دیگر تکرار شد که پایش به تلویزیون نیز کشیده شد و رسانه ملی برای ترغیب مردم جهت حضور پای صندوقهای رأی شعار «از حضور تا ظهور» را به طور مداوم از صفحه تلویزیون به نمایش گذاشت.
آش به قدری شور شد که خبرگزاری حوزوی رسا دیروز در مطلبی برای برگزاری پرشور انتخابات نوشت: «قهر با صندوقهای رأی و بیتفاوتی نسبت به انتخابات، موجب تاخیر در ظهور و یک انتخابات پر شور و درست، به تحقق عدالت اجتماعی و نزدیک شدن ظهور منجی کمک خواهد کرد.»
استدلال «رسا» برای چنین ادعایی نیز این است که منتظر حقیقی امام زمان (عج) با اعمالش ظهور را نزدیک میکند و حالا رأی دادن کمک به حکومت اسلامی و در نتیجه کمک به تحقق ظهور و آمدن منجی است.
آلودن امر مقدس به متاع سیاست
همزمان که این رسانه حوزه مردم را برای شرکت در انتخابات و رأی دادن به کاندیداها برای تعجیل در ظهور منجی عالم دعوت میکرد، در اردوگاه اصولگرایان که بدون رقیب قابل اعتنایی، منحصرا خودشان دور سفره انتخابات گرد شدهاند، دعوا بر سر اینکه چه کسی وارد پارلمان شود، بالا گرفته است؛ دعوا بر سر ریخت و پاشهای انتخاباتی و لیستهای فامیلی، رفاقتی.
تنها در یک فقره علی جعفری، فعال اصولگرا پشت صحنه اعضای حاضر در لیست قالیباف- پایداری را منتشر کرد و نوشت که «یکی از بانوان محترمه حاضر در لیست، خواهر شوهر یکی از خانمهای عضو ائتلاف و مصاحبه کننده بانوان است. گل سرسبد بانوان لیست جبهه مظلوم انقلاب هم منشی همسر سرلیست است.»
آنطور که او نوشته در این دورهمی فامیلی، «حدود ۸ نفر از اعضای لیست همشهریان، مدیران و مشاوران آقای قالیباف هستند. دو نفر هم از اقوام و کیفکشهای آقای حداد هستند و بقیه هم سهم آقایان رضایی، محصولی و زاکانی.»
حال در میان این کیکخوران انتخاباتی که به زد و خورد سیاسی هم میکشد، به میان آوردن نام امام عصر با انتقادهای بسیاری مواجه شده است؛ انتقاد به اینکه چرا و چگونه امور مقدس و اعتقادات دینی مردم را اینگونه به متاع قدرت و سیاست آلوده میکنند؟
در همین باره رسول جعفریان، استاد تاریخ اسلام و ایران نوشته است: «بالای صفحه تلویزیون نوشته است «از حضور تا ظهور». به نظر میرسد آشکارا دین را اسباب کسب و کار سیاسی کردهاند و صدای کسی هم در نمیآید.» علی جعفری، فعال اصولگرا این اطلاعات را درباره لیست مشترک قالیباف- پایداری منتشر کرد و ادامه داد: «همچنین حدود ۸ نفر از اعضای لیست همشهریان، مدیران و مشاوران قالیباف هستند. دو نفر هم از اقوام و کیفکشهای حداد هستند و بقیه هم سهم رضایی، محصولی و زاکانی.»
جعفری نوشته است: «نسبشناسی فامیلی و تبارشناسی سیاسی لیست قالیباف سادهاندیشانی که اندک تردیدی برای رأی ندادن به لیست ائتلاف دارند را به یقین خواهد رساند. جالب آنجاست که این لیست دورهمی و فامیلی را به نام جبهه انقلاب فاکتور میکنند.»
در این تقسیم غنائم و کیک انتخاباتی میان دوستان و رفقا، دعواها و نزاعها بر سر اینکه چه کسی در فلان لیست باشد یا نباشد نیز با قدرت ادامه دارد. در میان این منازعات انتخاباتی، به میان آوردن نام امام عصر با انتقادهای بسیاری مواجه شده است؛ انتقاد به اینکه چرا و چگونه امور مقدس و اعتقادات دینی مردم را اینگونه به متاع قدرت و سیاست آلوده میکنند؟
احمد زیدآبادی نیز در واکنش یادآوری کرده که «سرمایههای دینی برای مصرف در انتخابات نیست! آنها را به حال خود رها کنید. از آنها مایه گذاشتن در عین حال، ثمر عکس دارد، چون عدهای که اساساً دین و دیانت را بوسیده و آن را کنار گذاشته یا از در خصومت با آن درآمدهاند که سرکنگبین شما برایشان صفرا فزاست. آنها هم که فهمشان از دین و دیانت با فهم شما متفاوت است، نه فقط تحت تأثیر وعدههای شما قرار نمیگیرند بلکه آن را استفادۀ ابزاری از دین تلقی میکنند و بر خشمشان افزوده میشود. آن دسته از کسانی هم که نگاه شما به دین را پذیرفتهاند که در هر صورت رأی میدهند و نیازی به وعدۀ بهشت و همنشینی با انبیاء و اولیاء در ازای دادن یک رأی به آنها نیست! بنابراین بس کنید به نفع همه است!»
سکههای این کیسه را خرج کردهاید!
در این سرمای انتخاباتی، اما تریبونداران ظاهرا دستمایه دیگری برای روشن کردن تنور انتخابات پیدا نکردهاند؛ بنابراین بر موضع خود اصرار دارند و ابایی ندارند که قبای دیانت را به سیاست آلوده کنند.
در واکنش به انتقادها علیرضا پناهیان، منبری پرحاشیه اصولگرایان در یک برنامه تلویزیونی گفت که «در این سالها هجمه وحشیانهای شده که نگویید مشارکت در انتخابات یک تکلیف شرعی است و همه فقط میگویند حق مردم است. چون تلقی از شرع و تبلیغات دینی ما غلط است در حالی که اتفاقا تکالیف دینی درباره حقهای مهم هستند. شرع به قدرت تشخیص تک تک مردم بها میدهد یعنی رأی تک تک مردم از پایینترین فرد تا بالاترین، از نظر شرع مهم است.»
این توسل به اعتقادات مذهبی مردم برای حضور در انتخابات در حالی است که همین استفادههای ابزاری از دین طی چند دهه، پایگاه مذهب را در میان مردم سست کرده است. تمامیتخواهان و تشنگان قدرت، اما هنوز هم اصرار دارند که از کیسه دین برای نیل به اهداف سیاسی خود خرج کنند؛ کیسهای که پیش از این همهاش را خرج کردهاند!
محبوبه ولی - روزنامه توسعه ایرانی