جواد امام سخنگوی جبهه اصلاحات در گفت‌وگو با روزنامه همدلی منتشر کرد، نوشت: «اگر قرار باشد فرمایشات رهبری اجرا شود مخاطب این فرمایشات، مجلس، دولت و شورای نگهبان است».
دیدارنیوز _ روزنامه همدلی: سکوت تندروها در قبال درخواست بازشدن فضای سیاسی طی روز‌های گذشته کاملا به چشم آمده و فقط اصلاح‌طلبان و میانه‌رو‌ها به استقبال چنین ایده‌ای رفته‌اند.
شاید مدافعان مشارکت حداقلی که حتی اصولگرایان سنتی لب به انتقاد از آن‌ها گشوده‌اند، می‌خواهند فرصت کوتاه باقیمانده تا انتخابات را با سکوت به پیش ببرند. فرصت‌های از دست رفته در مراحل اولیه انتخابات و ردصلاحیت‌ها این طور نشان داد که سکوت این گروه و سپردن اتفاقات به آینده از یکسو مطالبات را فقط به مراحل بعد سوق می‌دهد و از سوی دیگر چراغ مشارکت را کم سو نگه خواهد داشت، مگر اینکه اتفاقات مهم‌تری در تصمیم‌گیری و نحوه برخورد با ضرورت‌های مشارکت اتخاذ شود.
«جواد امام» فعال سیاسی اصلاح طلب به همدلی می‌گوید: «چنان شرایط به تنگ آمده که رهبر انقلاب هم گله کرده‌اند. اگر قرار باشد فرمایشات ایشان اجرا شود مخاطب این فرمایشات، مجلس، دولت و شورای نگهبان است. اگر قرار باشد اتفاقی بیفتد و به دغدغه‌های موجود پاسخ داده شود، باید تجدید نظر جدی شود.
مجلس با این قانونی که گذاشت و ضرب‌الاجلی که برای پیش ثبت نام تعیین کرد، فرصت از خیلی‌ها سلب شد. نظارت استصوابی و احراز صلاحیت از جمله مباحث مهمی است که باید درباره آن بیشتر تامل داشت. احراز صلاحیتی که از آن صحبت می‌کنند چیزی است که باید به مردم سپرده شود. کاندیدا یا صلاحیت دارد یا ندارد و درباره احراز صلاحیت باید به مردم رجوع کنیم تا ببینیم کسی که واجد شرایط است معیار‌های مورد نظر را دارد یا نه.»
وی می‌افزاید: «اینکه مجلس به جای پرداختن به جنبه‌های رقابتی و مشارکتی انتخابات به مواردی می‌پردازد که این امکان را سلب می‌کند و باعث کاهش مشارکت می‌شود جای تامل دارد. نباید با ابزار‌های مختلف امکان حضور را سخت‌تر کنیم. اینکه با ابراز عدم احراز و سپردن کار به تحقیقات محلی و نهاد‌ها و گروه‌های موازی مسیر را ببندیم و اختیاری به شورای نگهبان بدهیم که با حق وتو اگر کسی مورد نظر نبود قبل از قبول اعتبارنامه او را از صحنه خارج کند، دغدغه‌های مشارکت را رفع نخواهد کرد.»
جواد امام با اشاره به اینکه نیاز به تجدید نظردر قوانین داریم، تصریح می‌کند: «مجلس باید تغییراتی را در قوانینی که باعث انسداد سیاسی و کاهش مشارکت مردم می‌شود اعمال کند و مشوق‌های لازم را برای ورود مردم، نخبگان و استعداد‌ها باید در نظر گرفته بگیرد. با توجه به اینکه این امکان گرفته شده و برخی اگر بخواهند هم نمی‌توانند در عرصه سیاسی پیش‌رو ورود داشته باشند، طبیعتا دغدغه‌ها برطرف نخواهد شد. مجلس باید طرحی سه فوریتی ارائه دهد و فرصتی را فراهم کند تا همه کسانی که بر اساس قانون امکان ظهور وبروز دارند، بیایند و فارغ از اعمال سلیقه‌های سیاسی و گزینشی فضا برای حضور مردم گرم شود. مردم باید این احساس را داشته باشند که فارغ از فیلتر‌های متعدد، حق انتخاب دارند وگرنه شرایط تغییری نخواهد کرد.»
وی می‌افزاید: «مردم نباید فکر کنند در یک نمایش سیاسی حضور می‌یابند. این موضوع زمانی محقق می‌شود که مجلس و شورای نگهبان زمینه‌ها را برای یک انتخابات واقعی و رقابتی فراهم کنند. البته این اراده برای تغییر سیاسی باید وجود داشته باشد. تاثیرپذیری و بازنگری نسبت به افرادی که در عینت بخشیدن این شرایط سهم داشتند حتما در آینده سیاسی و مشارکت مردم موثر است.»
سخنگوی جبهه اصلاحات در پاسخ به اینکه بعد از حوادث سال گذشته امکان تغییر در دیدگاه مردم وجود دارد؟ اینگونه اظهار نظر می‌کند: «این مسئله بسته به اقدامات عملی برجسته و قابل لمس است و با شعار درمانی و گفتار عملی نمی‌شود. در واقع باید در عمل شاهد تغییر، اصلاح و تجدیدنظر باشیم. اگر خواهان حضور مردم و همه جریان‌های سیاسی و سلایق هستیم نباید به گونه دیگری عمل کنیم. مردم بسیار آگاه و جلوتراز جریان‌های سیاسی حرکت می‌کنند و آن‌ها هستند که فراتر از جریان‌های سیاسی تصمیم گرفته‌اند و مشارکت ندارند. اگر مردم نخواهند از این حق استفاده کنند نمی‌توانیم برخوردی داشته باشیم. ما برای امنیت ملی و بقا و پشتوانه خودمان باید راه‌های مشارکت و دخالت مردم را باز کنیم.»
اصلاح طلبان و موانع سیاسی پیش‌رو.
اما سوال مطرح دیگر اینکه اصلاح‌طلبان در وضعیت و شرایط سیاسی فعلی، با توجه به موانع و مشکلاتی که در فعالیت‌های سیاسی و انتخاباتی با آن رو به رو هستند، امکان تاثیرگذاری بر جامعه را دارند؟ این سوالی است که شاید بدنه اصلاحات در چند سال گذشته به طور مکرر درباره آن به بحث و گفتگو نشسته و با بن‌بست‌های سیاسی رو به رو شده است.
جواد امام در این باره معتقد است پاسخ به این پرسش عمومی را باید نحوه تصمیم و عملکرد حکومت و دستگاه‌های حکومتی جست و جو کرد. وی تصریح می‌کند: «اینکه اصولگرایان می‌گویند مردم از اصلاح‌طلبان عبور کردند، اشتباه در تحلیل و روایت است. مردم نسبت به ساختار‌های موجود بی‌اعتماد شده‌اند. اصلاح طلبان به دلیل موانعی که پیش‌رو دارند نمی‌توانند مردم را به مقصود برسانند، از همین منظرمورد نقد قرار می‌گیرند. مردم با خود می‌گویند وقتی امکان تحقق ایده‌هایشان در گروه‌های سیاسی نیست، چرا باید آزموده را بیازمایند. مردم وقتی می‌بینند نهاد‌های انتصابی در مسیر قرار گرفته‌اند و تاثیرگذاری اصلاحات را مشکل مواجه کرده‌اند این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا باید به اصلاحات دل ببندیم. پس در درجه اول حکومت و بعد مردم و جریان‌های سیاسی از جمله اصلاح طلبان در آینده سیاسی کشور موثرند.»
جبران خطا‌ها و ارزیابی درونی
وی درباره گفتگوهای درون اصلاحات درباره بازسازی مدنی و جبران خطا‌های گذشته که گاهی در تریبون‌های اصلاح طلبی مورد بحث قرار می‌گیرد نیز معتقد است: «ما هم باید ارزیابی درونی داشته باشیم و خطا‌های گذشته را جبران کنیم. آنچه که مسلم است هم حکومت و هم جریان‌های سیاسی هیچ راهی جز بازگشت به مردم ندارند.»
روحانی مستقل از اصلاحات آمد
«جواد امام» درباره نقش حسن روحانی و اطرافیان وی در جریان انتخابات را اینگونه تحلیل می‌کند که روحانی مستقل از جریان اصلاحات تصمیم گرفته است. آنچه که شفاف است اینکه آقای روحانی خودشان احساس تکلیف کردند و حضور دارند.
وی در پاسخ به اینکه ممکن است روحانی و طیف نزدیک به او در آینده بخواهند نقش اصلاحات را در عرصه سیاسی بازی کنند؟ می‌گوید: «نقش اصلاح طلبان را باید با بستر‌های لازمی که فراهم می‌شود، خود اصلاح طلبان ایفا کنند. امکان پذیر نیست که یک جریان را بپذیریم و از این جریان بخواهیم برای نمایش‌ها استفاده کنیم. نقش و جایگاه اصلاح طلبان محفوظ است و آقای روحانی هم نقش خودشان را دارند. امروز هم آقای روحانی مستقل از جریان اصلاح طلبی تصمیم گرفته‌اند و ما هم برای ایشان احترام قائلیم.»
تا به حال فضای سیاسی نشانه بارزی از مشارکتی بودن از خود نشان نداده و با توجه به اتفاقاتی که در سال گذشته به وقوع پیوسته این فضای سیاسی افراد منتقد و خنثی تولید کرده است. اگر به همین منوال حرکت کنیم و مشارکت حداقلی مجلسی یکدست بسازد، آینده را چطور باید ارزیابی کرد؟ آیا می‌توان تصور کرد که این فرآیند سیاسی به سمت پارلمانی شدن در جهت اهداف دیگری حرکت می‌کند؟
این فعال سیاسی در پاسخ به این پرسش عنوان می‌کند: «نهاد‌های انتخابی اگر از دل این نوع انتخاباتی که حداقل مردم در آن حضور پیدا می‌کنند شکل بگیرد چه پارلمانی و چه غیرپارلمانی جایگاه ویژه‌ای نخواهند داشت. هر اتفاقی اگر خاستگاه عمومی به همراه داشته باشد تاثیرگذار است. گفتیم که مجلس باید در راس امور باشد، اما می‌بینیم که اصلا در جریان امور نیست. این نتیجه همان تفکری است که می‌خواهد نقش موثر مردم را در فضای سیاسی نادیده بگیرد. پس هر هدفی که به دنبال یک حرکت سیاسی دنبال می‌شود باید با دخالت و رغبت مردم برای مشارکت همراه باشد و غیر از این اثر خود را از دست خواهد داد و اهداف را تامین نخواهد کرد.»
* کاری از امید کوشا
