علیرضا خوشبخت: دو مجلسی شدن نظام پارلمانی، امکان تحقق ندارد/ دو مجلسی شدن گره‌ای را نمی‌گشاید

دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: اخیرا لطف‌الله سیاهکلی نماینده مردم قزوین و عضو کمیسیون صنایع مجلس در یک گفت‌و‌گو اظهار کرد: «معتقدم ما در کشور نیازمند دو مجلس هستیم، یک مجلس قانونگذار که دیگر نباید به مقدورات، مقتضیات و محدودیت‌های مدیریتی توجه داشته باشد و فقط فکر و ذکر آن فقط مصوب کردن قانون باشد».

وی افزود: «وقتی که مجلس، یک مجلس سیاسی و قانونگذار می‌شود، ذهن قانون‌گذار به سمت مسائل سیاسی و سیاست‌های کلان می‌رود. الان قانون‌گذاری یکی از وظایف مجلس است و در کنار آن وظیفه نظارت هم دارد که خود این نظارت موضوعات زیادی را شامل می‌شود؛ بنابراین باید همه اندیشمندان و دانشگاهیان بنشینند و راجع به دو مجلسی شدن کشور فکر کنند. پیشنهاد من این است که ما باید به سمتی برویم که یک مجلس قانونگذار و یک مجلس نمایندگان داشته باشیم».

در همین رابطه این پرسش مطرح می‌شود که "با توجه به قانون اساسی موجود و نظام ریاستی موجود، مطرح کردن ضرورت ایجاد دو مجلسی در جمهوری اسلامی از سوی یک نماینده مجلس چه پایه‌ای دارد و چقدر امکان تحقق دارد؟"

چشم اندازی برای تغییر قانون اساسی دیده نمی‌شود

علیرضا خوشبخت کارشناس و تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب به دیدارنیوز گفت: «هر نوع تغییر در نظام قانونگذاری نیازمند تغییر قانون اساسی است. از این جهت مسئله‌ای مانند نظام دو مجلسی، در شرایط موجود امکان تحقق ندارد و طرح آن هم یک دغدغه نظری است و ارتباط چندانی با مسائل و مشکلات بغرنج امروز ندارد».

وی در پاسخ به این سوال خبرنگار سرویس سیاسی دیدار که "از نظر شما دو مجلسی شدن، کمکی به بهبود شرایط کنونی کشور از هر حیث می‌کند، و گره‌های ساختاری حکمرانی مانند بحث نظارت دقیق و درست بر قوای مجریه و قضاییه باز می‌شود؟" اظهار کرد: «قانونگذاری دو مجلسی در عمده دموکراسی‌های جا افتاده دنیا رایج است. با این حال در شرایط فعلی ایران که چشم اندازی برای تغییر قانون اساسی دیده نمی‌شود، طرح این مسئله گره‌ای از مشکلات نمی‌گشاید و ریشه مشکلات را باید در مسائل دیگری جست‌و‌جو کرد».

دو مجلسی در دنیای آزاد رایج است

خوشبخت با تاکید مجدد بر اینکه نظام دو مجلسی قانون‌گذاری امروزه در قدیمی‌ترین و مهم‌‎ترین دموکراسی‌های دنیا نظامی رایج است، یادآور شد: «در این نظام قانون‌گذاری معمولا یک مجلس نمایندگان و یک مجلس سنا وجود دارد. مجلس نمایندگان در این نظام‌ها معمولا بیشتر به مسائل سیاست داخلی می‌پردازد، در برخی موارد مانند آمریکا مدت زمان نمایندگی در این مجلس کوتاه‌تر است (در آمریکا ۲ سال) و جنبه چرخش قدرت و تغییر در دموکراسی‌ها را نمایندگی می‌کنند. در حالی که مجلس‌های سنا معمولا دوره نمایندگی طولانی‌تری دارند (۶ سال در آمریکا)، بیشتر در مسائل کلان و حوزه‌هایی مانند سیاست خارجی مداخله می‌کنند و در واقع سعی می‌شود که جنبه ثبات و جلوگیری از تغییرات پیاپی را در نظام قانونگذاری و نظارتی کشور‌ها محقق کنند.»

این کارشناس مسائل ایران خاطرنشان کرد: «اعضای مجالس سنا گاه فقط با رای مستقیم مردم و گاهی به صورت ترکیبی با رای مردم، انتصاب توسط رئیس جمهور منتخب و... انتخاب می‌شوند. این در حالی است که در بسیاری از کشور‌های دموکراتیک نظام مدیریت شهری منتخب با شورای شهر یا حتی انتخاب مستقیم شهردار هم وجود دارد و هر کشوری با توجه به مقتضیات اجتماعی و نهاد‌های تاریخی خود آرایشی از نهاد‌های مختلف را به کار می‌گیرند».

وی تاکید کرد: «اما نکته مهم آن است که در یک نظام دموکراتیک تمام اختیارات باید در نهاد‌های منتخب و در معرض آرا عمومی متمرکز شود و از سوی دیگر صورت‌بندی نهادی نظام‌های دموکراتیک امری ابدی نیست و همواره می‌تواند در معرض بازبینی و تغییر از طریق رای مردم قرار بگیرد».