چین و روسیه، هم‌آوا در حمایت از آرمان فلسطین

دیدارنیوز ـ سرویس بین‌الملل: این مطلب را با ترجمه اختصاصی دیدار بخوانید با این توضیح که لزوما مطالب درج شده در این مقاله مورد تایید دیدار نیست و تنها جهت اطلاع خوانندگان منتشر شده است.

 منبع: رویترز

نویسندگان: یولون تیان، لوری چن و مایکل مارتینا

مترجم: حمید رضا بابایی

حملات اسرائیل به غزه خشم تمام کشورهای سراسر خاورمیانه را برانگیخته است. روسیه و چین در این شرایط با کشورهای منطقه و در حمایت از فلسطینی‌ها، به آرمان مشترک دست یافته‌اند.

از نظر مسکو و پکن، عملیات اسرائیل در بمب‌باران غزه که به دنبال حملات حماس به اسرائیل صورت گرفته، فرصتی است تا در تقابل با آمریکا، اعتبار خود را به عنوان قهرمانان کشورهای درحال توسعه، بهبود بخشند. واشنگتن در این بحران، تمام قد به حمایت از اسرائیل پرداخته است.

چین همواره خواستار خویشتنداری طرف‌های درگیر و برقراری آتش‌بس شده و در عین حال انتقاد خود را علیه اسرائیل تشدید کرده است.

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین اعلام کرده: "اقدامات اسرائیل، از محدوده دفاع از خود، فراتر رفته است." به گفته رسانه‌های دولتی چین، یی از اسرائیل خواسته است "تنبیه جمعی" ساکنان غزه را متوقف کند.

روسیه نیز با ابراز هم‌دردی با فلسطینی‌ها، از آمریکا انتقاد کرده است. ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه، این هفته گفته بود، "به نظرم بسیاری با من هم‌ عقیده‌‎اند که این شرایط نشانه آشکاری از شکست سیاست‌های آمریکا در خاور میانه است."

هم پوتین و هم شی جین‌پینگ رئیس جمهور چین، به دنبال تعمیق روابط با کشورهای حوزه جنوب بوده‌اند تا علاوه بر تحق فرصت‌های اقتصادی، احتمالا مقابل نفوذ دیپلماتیک آمریکا و متحدانش، قرار گیرند. 

این مساله چند روز پیش که چین میزبان نشست سران کشورهای مختلف درباره طرح موسوم به ابتکار کمربند و جاده بود، آشکارا به چشم می‌آمد. این طرح که اعتبار شی به آن گره خورده است، در صورت تحقق به اجرای طرح‌های زیربنایی به ارزش صدها میلیارد دلار در خاورمیانه، آفریقا، آمریکای لاتین و آسیا منجر خواهد شد.

پوتین با شرکت در این نشست، دیداری سه ساعته با شی داشت. به گفته چین، این مذاکرات از جمله شامل "مبادله عمیق دیدگاه‌ها درباره اوضاع فلسطین-اسرائیل" بود.

جان آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین‌الملل، مستقر در واشنگتن، می‌گوید، "نگاه چین و روسیه به این بحران، بیشتر در خصوص رویکرد آمریکا است تا فلسطین یا اسرائیل."

"اگر آمریکا بتواند به صورت موثر کشورهای مختلف جهان را با خود همراه کند، این برای آنها (چین و روسیه) بد خواهد شد. اگر آمریکا  و  متحدانش بیش از پیش منزوی شوند، برایشان خوب خواهد بود."  

حمایت از فلسطین

گرچه راهبردهای روسیه و چین در خاورمیانه، کاملا منطق بر هم نیست، اما اشتراکات زیادی میان آنها وجود دارد. روسیه به شدت منتقد آمریکا است، اما چین اغلب از انتقاد از آمریکا خودداری کرده است. مگر در خصوص جنگ اوکراین که در آن حمایت چین از روسیه، نقطه عطفی نامطلوب در موقعیت دیپلماتیک پکن محسوب می‌شد.

نفوذ رو به رشد چین در خاورمیانه، چندی پیش در همین سال خودنمایی کرد، یعنی زمانی که به یک باره توافق ازسرگیری روابط ایران و عربستان سعودی، با میانجی‌گیر چین اعلام شد.

روسیه نیز در حال بهبود روابط با ایران است، که از جمله نتایج آن، انتقال پهباد از ایران به روسیه و حمایت دو کشور از بشار اسد رئیس جمهور سوریه بوده است. جمهوری اسلامی ایران هرگونه کمک تسلیحاتی به روسیه را برای استفاده در جنگ اوکراین به شدت رد کرده است.

چین و روسیه هر دو سابقه حمایت از فلسطینی‌‎ها را دارند، و در عین حال از این که آمریکا آنها را  به حاشیه رانده است، انتقاد می‌کنند. جیون-لوپ سمان، محقق ارشد موسسه خاورمیانه در دانشگاه ملی سنگاپور می‌گوید: "منافع مشترک آنها در تاکید بر نقش منفی آمریکا در جنگ برآورده می‌شود."

"و این شرایط، با روایت گسترده‌تر آنها در خصوص لزوم تشکیل نظم نوین جهانی در برابر آمریکا، هم‌خوانی دارد."

رسانه‌های رسمی روسیه اعلام کرده‌اند این کشور در حال ارسال اقلام امداد به غزه است و چین نیز نماینده خود در امور خاورمیانه را به منطقه اعزام کرده که با نمانیده ویژه روسیه دیدار کرده است. روسیه روز پنج‌شنبه اعلام کرد سیاست خاورمیانه‌ای خود را با چین هماهنگ می‌کند.

رسانه‌های چینی حملات حماس به اسرائیل را در ۷ اکتبر پوشش دادند، اما پس از آن گزارش این رسانه‌ها عمدتا حاکی از مصایب فلسطینی‌ها است، برخی دیگر نیز اغلب به نقل از منابع فلسطینی، اسرائیل را مسئول این شرایط اعلام می‌کنند.

کاریس ویت، مدیر گروه SIGNAL، اندیشکده روابط چین-اسرائیل مستقر در تل آویو می‌گوید: "هیچ یک از واقعیاتی که اکثر کشور‌های جهان را در ۷ اکتبر شگفت‌زده کرد، در اخبار رسانه‌های چینی دیده نمی‌شود. در عوض، خبر‌ها بیانگر بمب‌باران اسرائیل علیه غزه است، بدون آن که توضیح دهند، هدف این حملات، فقط زیرساختار‌های حماس است."

در جست و جوی متحد

جنگ روسیه در اوکراین، به مسکو انگیزه مضاعف می‌دهد خود را با آرمان فلسطین، هماهنگ کند. آمریکا در اقدامی که چندان موفق نبوده، تلاش کرده است کشورهای حوزه جنوب را متقاعد کند از اوکراین حمایت کنند. بیان آن که آمریکا یکی از عوامل پیش برنده این مناقشه بوده، این تلاش را بی‌نتیجه کرده است.

از نظر آلترمن، چین هم انگیزه‌ای مشابه دارد، کشوری  که آمریکا را رقیب اصلی ژئوپولیتیک خود می‌داند.

آلترمن معتقد است: "چین تلاش می‌کند، بدون اعتنا به روابط نزدیک خود با اسرائیل، از کارت خود در حوزه کشورهای جنوب استفاده کند. پکن بیش از حد معمول از حماس حمایت می‌کند و به آهستگی در حال ایجاد جبهه مقاومت علیه تلاش‌های آمریکا برای حمایت بین‌المللی از اسرائیل است."

ما شیائولین، کارشناس امور خاورمیانه و استاد مطالعات بین‌الملل در دانشگاه شیجانگ می‌گوید: چین در مناقشه میان فلسطینی‌ها و اسرائیل، رویکردی منصفانه دارد اما اگر تحت فشار قرار گیرد، از شرکای عرب خود حمایت خواهد کرد. به گفته ماشیائولین: "اگر اسرائیل با حمایت آمریکا، شدت و میزان جنگ را گسترش دهد و تلفات انسانی  بیشتری به بار آورد، چین قطعا، توازن را به نفع فلسطینی‌ها تغییر خواهد داد."