توریسم در کما

دیدارنیوز: ایران باوجود برخورداری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی متعدد در زمینه جذب گردشگران بین‌المللی عملکرد موفقی نداشته است. در حالی که تعداد گردشگران خارجی که سال ۲۰۲۲ از ترکیه دیدن کرده‌اند از ۴۴ میلیون نفر هم بیشتر بوده ایران در همین سال کمتر از یک‌دهم این میزان گردشگر ورودی داشته است.

اگر مساله ایران‌هراسی و تنش‌های موجود با غرب را کنار بگذاریم باز هم وجود ضعف‌های زیرساختی متعدد در ایران موانعی جدی برای جذب گردشگران ورودی ایجاد کرده‌اند.

برخلاف بسیاری از کشور‌های جهان در ایران امکان استفاده از کارت‌های اعتباری بین‌المللی برای گردشگران خارجی بسیار محدود است و غالبا ناچار می‌شوند برای اقامت در ایران پول نقد به همراه بیاورند که مخاطرات خاص خود را دارد. از سوی دیگر بحث فیلتر بودن شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی نیز امکان ارتباطات گردشگران را با چالش مواجه کرده است.

در کنار تمام این مشکلات کمبود‌های موجود در زمینه وسایل حمل‌و‌نقل عمومی و ممکن نبودن انجام رزرواسیون بلیت وسایل حمل‌و‌نقل عمومی در بازه‌های زمانی سه ماهه و بیشتر، عملا امکان برنامه‌ریزی گردشگران بین‌المللی برای سفر به ایران را می‌گیرد.

چالش فیلترینگ و پیامد‌های سیم‌کارت بدون فیلتر

یکی از مشکلات گردشگران ورودی به ایران در سال‌های اخیر مساله فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی در کشور بوده است که عملا ارتباط گردشگران خارجی با خانواده‌ها و دوستانشان را مختل می‌کند.

اردشیر اروجی دبیرکل اسبق دفتر برنامه‌ریزی، آمار و اطلاعات سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در این خصوص گفت: متاسفانه تمام زیرساخت‌های مربوط به گردشگری کشور با مشکل مواجه است. در زمینه اینترنت هم مشکل داریم و حالا اعلام می‌کنند که سیم‌کارت بدون فیلتر به گردشگران اختصاص می‌دهیم. اگر این اتفاق بیفتد هم خودش یک نقطه ضعف برای ایران است. چون گردشگری که به ایران بیاید متوجه می‌شود شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی برای ایرانیان فیلتر بوده و مردم ایران از سیم‌کارت‌های متفاوتی استفاده می‌کنند. همین مساله نوعی ضد‌تبلیغات برای کشور است. به هر روی گردشگر این سوال برایش پیش می‌آید که چرا سیم کارت ویژه‌ای به او داده می‌شود؟ چرا مثل کشور‌های دیگر توریست نباید بتواند خود شخصا رفته و سیم کارت را از هر فروشگاهی که خواست تهیه کند و باید به او بگویند که سیم کارت اختصاص یافته بدون فیلتر است و سیم‌کارت‌های مردم ایران متفاوت بوده و شبکه‌های اجتماعی در آن فیلتر هستند. به نظرم این وضعیت برای کشور ضد‌تبلیغ بوده و ناخوشایند است.

وی افزود: از سوی دیگر وقتی به گردشگران خارجی سیم کارت بدون فیلتر می‌دهید، اما تمام بومگردی‌های کشور امکان دسترسی به شبکه‌های اجتماعی را ندارند برای بومگردی‌ها نیز مشکل پیش آمده و نمی‌توانند به نحو مناسبی تبلیغات خود را انجام داده و گردشگران بین‌المللی را جذب کنند. در برخی از خبر‌ها اعلام شده که به هتل‌ها، دفاتر خدمات گردشگری و به گردشگران خارجی این سیم‌کارت‌های بدون فیلتر اختصاص می‌یابد. چنانچه این موضوع تحقق یابد، اما احتمالا از فردا یک بازاری درست می‌شود که در آن سیم‌کارت‌های بدون فیلتر با قیمت‌های بیشتر به فروش می‌رسد؛ بنابراین با دادن سیم کارت بدون فیلتر به گردشگران خارجی مساله به شکل کامل حل نمی‌شود و همچنان مشکل اینترنت وجود خواهد داشت که زیان‌های بسیاری برای حوزه گردشگری دارد.

کمبود وسایل حمل‌و‌نقل و چالش رزرواسیون

تعداد پایین ناوگان هوایی، ریلی و حتی اتوبوس‌های جاده‌ای امروز آنقدر مساله‌ساز شده که نه‌تن‌ها برای گردشگران خارجی بلکه برای مردم کشور خودمان نیز تهیه بلیت به امری دشوار تبدیل شده است.

در این شرایط مسافر خارجی که معمولا از چند ماه قبل باید برای سفر خود برنامه‌ریزی کند امکان رزرو بلیت قطار یا هواپیما را نخواهد داشت و باید منتظر باز شدن پیش‌فروش‌های بلیت‌ها بماند. اروجی ضمن اشاره به مشکلات زیرساختی خصوصا در بخش حمل‌و‌نقل به «جهان‌صنعت» گفت: ناوگان حمل‌و‌نقل کشور در بخش‌های اتوبوسرانی، قطار و هواپیما با مشکل مواجه است و این موارد از جمله زیرساخت‌های مهم گردشگری به شمار می‌روند. اعلام می‌کنند که از اول مهر سیستم رزرواسیون برای قطار‌ها باز می‌شود در حالی که سیستم رزرواسیون باید به صورت دائم برای رزرو بلیت وسایل حمل‌و‌نقل عمومی باز و در دسترس باشد. شاید مسافر یا گردشگر بخواهد برای سه ماه آتی خود برنامه‌ریزی کرده و بلیت بگیرد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر افزون بر داخل باید به سیستم‌های رزرواسیون جهانی نیز متصل باشیم تا برای حمل‌و‌نقل و در بخش هتل‌ها امکان رزرواسیون و برنامه‌ریزی حداقل برای سه ماه آینده وجود داشته باشد. گردشگر بین‌المللی باید بتواند از سه ماه قبل هم هتل و هم وسیله حمل‌و‌نقل عمومی مورد نظر خود را رزرو کرده و از این طریق برای مدت اقامت یک‌ماهه خود سفر‌های مورد نظرش را تنظیم کند. در حال حاضر امکان رزرواسیون و تهیه بلیت و برنامه‌ریزی برای گردشگران در ایران فراهم نیست.

در دسترس نبودن خدمات کارت‌های اعتباری جهانی

در دنیای امروز استفاده از کارت‌های اعتباری بین‌المللی به امری عادی بدل شده و گردشگران در سفر‌های خود از این کارت‌ها استفاده کرده و خطرات حمل پول نقد را کاهش می‌دهند. در ایران، اما سیستم مناسبی برای استفاده از این کارت‌ها وجود ندارد و گردشگر خارجی به ناچار باید تن به استفاده از پول نقد و قبول ریسک‌های آن بدهد.

اروجی در این خصوص گفت: در دسترس نبودن و عدم امکان استفاده از خدمات کارت‌های اعتباری بین‌المللی از دیگر مشکلات گردشگری ایران است. باید توجه داشت دورانی که گردشگر همراه خودش پول بیاورد گذشته است. گردشگر بین‌المللی در دنیای امروز یک کارت اعتباری دارد که باید امکان استفاده از آن را در هر کشوری داشته باشد. متاسفانه کارت اعتباری بین‌المللی در ایران هنوز رایج نیست و همین مساله باعث می‌شود گردشگر خارجی ناچار باشد برای سفر به ایران با خود پول نقد به همراه بیاورد؛ بنابراین درخصوص ارائه خدمات مربوط به کارت اعتباری نیز در ایران با مشکل مواجه هستیم.

وی افزود: از سوی دیگر به سبب برخی برخورد‌ها خیلی از کشور‌ها به اتباع خود اعلام کرده‌اند که اگر به ایران رفتید مسوولیت‌تان با خود شماست. با این شرایط چگونه می‌توانیم گردشگر جذب کنیم؛ بنابراین زیرساخت‌های اصلی گردشگری ایران هیچ یک آماده نیست. در این شرایط وزیر گردشگری ایران نیز مسائل اساسی را زمین گذاشته و می‌گوید قصد دارد سرویس‌های بهداشتی را سرو‌سامان دهد. مشخص نیست زمانی که مسائل کلیدی گردشگری ایران مورد رسیدگی قرار نگرفته چرا اینقدر جناب وزیر روی مساله سرویس‌های بهداشتی مانور می‌دهند!

اروجی در خاتمه ابراز داشت: گردشگری ایران هم به لحاظ ساختاری و هم از نظر زیرساخت‌های گردشگری مشکل دارد و در این شرایط لایحه حجاب را به گردشگران خارجی نیز تسری داده‌اند که اگرچه به عنوان قانونگذار این حق را دارند، اما نتیجه آن این است که گردشگر با این ضوابط به ایران نمی‌آید و دیگر شعار گردشگری جایگزین نفت شعار صحیحی نیست که مطرح می‌کنند.