کاروانسرای چنارراهدار در محدوده شهری شیراز، یکی از زیباترین و برجسته‌ترین کاروانسرا‌های عصر صفوی محسوب می‌شود، اما امروز این اثر ارزشمند به لحاظ تاریخی و معماری، در سراشیبی نابودی و حذف کامل از صفحه تاریخ قرار دارد.
دیدارنیوز: کاروانسرای چنارراهدار که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به دلیل ویژگی‌های متعددی که دارد، می‌تواند به عنوان یکی از نمونه‌های شاخص کاروانسرا‌های ایران قلمداد شود، در ابتدای جاده قدیم شیراز-کازرون قرار دارد و فاصله آن با بلوار امیرکبیر، چندصد متر بیشتر نیست.
این کاروانسرا در طول نزدیک به پنج قرنی که فعال بوده، به عنوان یکی از کاروانسرا‌های برجسته در یکی از مهمترین محور‌های ارتباطی جنوب کشور قرار داشته و پذیرای کاروان‌ها، سیاحان و افرادی بوده که فاصلۀ شیراز تا کازرون و از آنجا به سمت بوشهر و برخی دیگر از سواحل جنوبی کشور همچون گناوه را طی می‌کرده‌اند.
یکی از فعالان و کارشناسان میراث فرهنگی در این ارتباط گفت: در واقع می‌توان مدعی بود که این کاروانسرا یکی از مبادی اصلی ورود کاروان‌هایی بوده که از بخشی از سواحل جنوبی کشور به شیراز می‌آمده‌اند. در برخی سفرنامه‌ها، از این کاروانسرا اسم برده شده و تصاویری قدیمی از آن را نیز در اختیار داریم.
محسن عباسپور با بیان اینکه فروردین امسال برای یک کار پژوهشی به این کاروانسرا رفته بود، گفت: طی روز‌های گذشته که برای انجام پژوهش خود مجدداً به این کاروانسرا رفتم، متوجه شدم بخشی از در چوبی و قدیمی آن تخریب شده است.
عباسپور با تایید اینکه این کاروانسرا با چالش‌های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، گفت: تعرض به حریم این اثر ثبت شده، فرسایش برخی قسمت‌ها، ریزش برخی سقف‌ها و ناپایداری برخی دیگر از سقف‌ها و دیواره‌ها، فرسایش شدید برخی از عناصر تزئینی آن و... از جمله برخی از چالش‌هایی است که این کاروانسرای تاریخی را تهدید می‌کند.
این فعال میراث فرهنگی با یادآوری اینکه کاروانسرای چنارراهدار در گام نخست نیاز فوری و اضطراری به استحکام‌بخشی و مرمت دارد، گفت: ویژگی‌های برجستۀ این بنا و موقعیت قرارگیری آن در محدودۀ شهر شیراز به گونه‌ای است که پس از انجام عملیات مرمت، می‌تواند به عنوان یک بنای برجسته در نوع خود، هم محلی برای مراجعۀ پژوهشگران باشد و هم به عنوان یکی از بنا‌های تاریخی شاخص شهر شیراز به زنجیرۀ گردشگری کشور اضافه شود.
او ادامه داد: علاوه بر آن، پل تاریخی که در فاصلۀ چند متری این کاروانسرا نیز قرار دارد با شرایط بسیار ناپایداری مواجه است و نیاز به انجام عملیات استحکام‌بخشی و مرمت دارد.
این پل، یکی از پل‌های تاریخی است که به عنوان یکی از مبادی اصلی ورود به شهر شیراز در طول قرن‌های متمادی، مورد استفاده بوده و اکنون دچار فرسایش جدی شده است.
طی سال‌های اخیر شهرداری شیراز کار احداث پروژه‌ای تفریحی و گردشگری را در نزدیکی این کاروانسرا و با عنوان «چنارراهدار» که برگرفته از نام همین کاروانسرا و منطقه بوده را آغاز کرده است.
اجرای این پروژه و فاصلۀ بسیار نزدیک آن با کاروانسرای مذکور فرصت مناسبی را پیش آورده تا شهرداری شیراز یا اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و یا هر نهاد متولی دیگری بتوانند با مرمت اصولی آن، هم این کاروانسرای ارزشمند را از تخریب بیشتر نجات داده و هم فرصت بازدید از آن را در اختیار علاقمندان و پژوهشگران قرار دهند.
کاروانسرای چنارراهدار به صورت چهار ایوانی و با مصالح سنگ و گچ ساخته شده است. این بنا دارای شش برج مراقبتی و فضا‌های مختلفی در داخل است که از جمله می‌توان به سالن‌های ستون‌دار آن اشاره کرد.
