«به خیابان آمدهاند، این بار ظاهرا با پوششی متفاوتتر، برخوردی عجیبتر و به قول خودشان رویکردی جدیدتر. گشت ارشاد را میگویم. هنوز من، به عنوان یک وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان نفهمیدم منشأ و سر این گشتهای ارشاد یا امنیت اخلاقی به کجا میرسد.»
دیدارنیوز - ثمینالسادات چراغی*
پرده اول: این روزها مشخص نیست مراجعهکنندگان به بیمارستان آسیا بیشتر شده، یا مراجعانی که قدم به قدم به دنبال دادسرای ناحیه ۳۸ یا ۲۱ ارشاد موسوم به امنیت اخلاقی میآیند. ماجرای پروندهدار کردن زنان کمحجاب یا به قولی بیحجاب کار را به بیخ رسانده و از گوشه و کنار و اخبار عجیب و غریب این روزها، حکمهای غیرقابل باور و البته قابل تامل صادرهای که به اجرای احکام آمدهاند و اجرا کردن آنها، هر یک داستانی است پرغصه.
پرده دوم: نه، این تمام ماجرا نیست. به خیابان آمدهاند، این بار ظاهرا با پوششی متفاوتتر، برخوردی عجیبتر و به قول خودشان رویکردی جدیدتر. گشت ارشاد را میگویم. هنوز من، به عنوان یک وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان نفهمیدم منشأ و سر این گشتهای ارشاد یا امنیت اخلاقی به کجا میرسد، اما حالا دوباره یادشان افتاده در گرمترین روزهای سال که کلافگیاش مرده را زنده میکند و از زمین آتش میبارد، خودی نشان دهند. از ماده ۶۳۸ تعزیرات و تبصره آن که البته دستخوش تغییراتی هم شده بود، حتما میدانید، اما هیچکدام دست آخر نفهمیدیم حجاب شرعی چقدر است؟ یا معابر یا انظار عمومی شامل کجاها میشود؟ از همه مهمتر اصلا چرا تشخیص این امر به عهده چند خانم و آقایی که به آنها گشت ارشادی میگوییم افتاده است، زیرا گشت ارشاد حسب بررسیهایی زیر نظر نیروی انتظامی است و اساسا آیا نیروی انتظامی مرجع شناخت حد و حدود حجاب شرعی معرفی شده است؟ از سوی دیگر چنانچه جرم مشهودی رخ داده باشد، آیا دستگیرکنندگان ضوابط لازم را دارا هستند؟ ضابط دادگستری هستند؟ کارت دارند؟ آموزشهای لازم را گذراندهاند که البته در این مورد ظن قوی وجود دارد؛ کافی است به اتفاقات یک سال گذشته نگاه کنیم. از نحوه دستگیری مهسا امینی تا مرگ او.
پرده سوم: گشت ارشاد، اما برخلاف اخبار، دیروز یا امروز ظهور پیدا نکرده است. سایه آن را از ماهها قبل حس میکردیم. کافهها، مراکز تجاری حتی توریستی که پلمب میشدند، اساماسهای بدحجابی که برای زنان راننده یا حتی مردان راننده میرفت و حکایت از توقیف خودرو به مدت مشخص داشت همه و همه نشان از عدم توقف فعالیتهای «به آنها چه بگوییم بهتر است؟ همانها…» داشته است.
پرده چهارم: به قول حقوقدانانی که پیشتر عنوان کرده بودند: «ما اعضای جامعه حقوقی با صدایی بلند و رسا و به نیت اصلاح در امور کشور و خیرخواهی برای سرنوشت میهن عزیزمان ایران، اعلام میداریم برچیدن گشتهای ارشاد و پایاندادن به مداخلههای خودسرانه و مبتنی بر آزمون و خطاهای گمانهپردازانه در حریم خصوصی شهروندان، بهویژه در حوزه حجاب، ضرورتی فوری است.»
*وکیل دادگستری و فعال حقوق زنان