پس از تصمیم ایران به برقراری روابط با عربستان سعودی، حالا زمزمه‌هایی در مورد رابطه با آمریکا به گوش می‌رسد، آیا جمهوری اسلامی به نتایج جدیدی در روابط خود با جهان رسیده است؟
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: بر خلاف مذاکرات و مسائل جمهوری اسلامی ایران که پیش از این با سر و صدای زیاد همراه بود، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، مدت قابل توجهی در حال مذاکره با همتای سعودی خود در پکن بود و تنها زمانی که مذاکرات به نتیجه رسید، مردم از مذاکرات پشت پرده این دو کشور مطلع شدند.
پس از برگزاری دور اول مذاکرات ایران با عربستان که به میزبانی عراق و عمان برگزار شد، همچنین به دنبال سفر اخیر سید ابراهیم رئیسی به چین، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان از روز دوشنبه ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس‌جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فی‌مابین ایران و عربستان سعودی با همتای سعودی خود آغاز کرد. سرانجام پس از گفتگو‌هایی فشرده، جمعه ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ دو کشور توافق کردند که پس از ۷ سال، تصمیم گرفتند، روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. عادی شدن روابط ایران و عربستان با استقبال تمام جناح‌های سیاسی داخلی مواجه شد.
محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در توئیتی نوشت: احیای روابط با عربستان یک گام مهم در راستای ثبات منطقه وخلیج فارس و توسعۀ سیاسی و اقتصادی ذیل همکاری‌های منطقه‌ای است. امیدواریم طرف مقابل هم در عمل حسن نیت خود را با عدم‌دخالت درامور داخلی کشور واتخاذ تصمیمات خیرخواهانه در مسائل منطقه به خصوص لبنان، یمن و حمایت ازفلسطین نشان دهد.
سید محمد حسینی معاون پارلمانی رئیس‌جمهور نیز اظهار کرد دو کشور ایران و عربستان دو قدرت مهم منطقه هستند و عربستان نقشه حائز اهمیتی بر روی کشور‌های حاشیه خلیج فارس دارد از این جهت این همکاری‌ها می‌تواند در زمینه‌های امنیتی، اقتصادی و سیاسی تأثیر گذار باشد. ما تماس‌هایی از سوی عراق، عمان، قطر و سایر کشور‌ها با وزیر امور خارجه خود داشتیم و این‌ها موید این است که این توافق به نفع امنیت منطقه است.
محمد جمشیدی معاون سیاسی دفتر رئیس جمهور با انتشار مطلبی در حساب کاربری خود در فضای مجازی با اشاره به توافق ایران و عربستان، نوشت: در مذاکرات آقای «شی» با ایشان در پکن ابتکار‌های سازنده منطقه‌ای مطرح شد که اینک به ثمر نشسته است، ترکیب سیاست همسایگی و اورآسیاگرایی هم باعث تقویت همکاری‌های اقتصادی و هم گسترش ثبات و برادری و امنیت درون‌زا بدون مداخله خارجی می‌شود.
محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس‌جمهور نیز در واکنش به این قضیه گفت: سفر آقای گروسی به ایران، ارزیابی و مواضع مثبت او، عدم صدور قطعنامه در شورای حکام و توافق عربستان با ایران بیانگر یک چرخش بین المللی در قبال ایران بوده است. این چرخش محصول مقاومت ملی و حضور ملت در صحنه، اقتدار نیرو‌های مسلح امنیتی و تلاش‌های دیپلماتیک همه ارکان نظام است.
علی بهادری جهرمی سخنگوی دولت نیز در توئیتی نوشت: سیاست همسایگی دولت سیزدهم، پروژه غربی - عبری انزوای ایران را به حاشیه راند. توافق تاریخی ایران و عربستان در چین، پس از سلسله مذاکرات کاملا آسیایی، مناسبات منطقه را تغییر می‌دهد. امنیت و اقتصاد غرب آسیا را ملت‌ها و دولت‌های غرب آسیا می‌سازند، بدون دخالت خارجی.
تمام این اظهار نظر‌ها از ناحیه مسئولان اجرایی و تقنینی جمهوری اسلامی در حالی خوشبینانه و با تمجید بود، که همین افراد و این خاستگاه فکری، خود در جریانی تعریف می‌شوند که مشوق و حمایت کننده مهاجمان به سفارت عربستان در ۷ سال قبل بودند. از سوی دیگر تقریبا اکثر شخصیت‌ها و احزاب اصلاح‌طلب به استقبال این توافق رفتند، با این توضیح که معتقدند، اساسا روابط ایران و عربستان نباید قطع می‌شد و در این ۷ سالی که روابط بین این دو کشور قطع بوده، هم اتفاقات غیر قابل جبرانی در خاورمیانه با محوریت ایران و عربستان رخ داده و هم عدد قابل توجهی به اقتصاد ایران آسیب زده است و می‌افزایند، حتی بعد از قطع ارتباط این دو کشور، خیلی زودتر از این می‌توانستیم آن را برقرار کنیم.
از طرفی در فضای مجازی عده‌ای از کاربران یکی از مشوقان و حامیان حمله به سفارت عربستان را محمدباقر قالیباف معرفی می‌کنند. هم او هم روزنامه کیهان این روز‌ها صد درجه بر خلاف اظهار نظر‌های ۷ سال پیش خود ظاهر شده‌اند و کاربران نمونه‌هایی از سخنان آن‌ها در گذشته و امروز را در کنار هم قرار داده و از این چرخش ابراز تعجب می‌کنند. پیرو همین جو ایجاد شده، کامبیز مهدیزاده (داماد حسن روحانی)، در توییتی به برقراری ارتباط با عربستان و برخورد دوگانه برخی رسانه‌ها و مسئولان کنونی، واکنش نشان داد و نوشت: «دیروز، در زمان حسن روحانی، یک عده نادان به سفارت عربستان حمله کردند و روابط دیپلماتیک دو کشور را از بین بردند و هر روز پای پیک نیک علیه دولت تیتر می‌زدند. حالا امروز همان تندرو‌ها باز هم سر گاز پیک‌نیک خوشحال‌اند که روابط بین دو کشور برقرار شده و برگشتیم به ۸ سال قبل»!
مصطفی فقیهی فعال رسانه‌ای مستقیم‌تر وارد شد و رییس دولت سیزدهم را هدف قرار داد و در توییتی نوشت: «ابراهیم رییسی ۱۴ دی ۹۴ - فردای حمله به سفارت عربستان- اعلام کرد: "ایران نیازی به ارتباط با عربستان ندارد"».
وی با استناد به این موضع سید ابراهیم رئیسی در سال ۹۴، افزود: «چرا کسانی که خود از عوامل نابودی روابط با عربستان بوده و بعضاً از قطع ارتباط با این کشور استقبال کرده‌اند، حالا به جای عذرخواهی، بر سر مردم منّت گذاشته و عملکرد دیگران را به نام خود فاکتور و دستاوردسازی می‌کنند؟
هر چه بود گذشت و مهم این است که همه درک کنند که روابط ایران با هر کشوری در جهان، تاثیر مستقیم بر سفره مردم دارد و باید از آن استقبال کرد.
هنوز امضای نمایندگان ایران و عربستان سعودی خشک نشده، زمزمه رابطه با آمریکا به گوش می‌رسد. جمهوری اسلامی بعد از مرگ مشکوک مهسا امینی چندین ماه با اعتراضات سراسری مردم درگیر بود و این اعتراضات و رفتار پلیسی سخت با معترضان و بازداشت و جان باختن تعداد قابل توجهی از شهروندان ایرانی، واکنش‌های بین‌المللی بی سابقه‌ای را به دنبال داشت و موجب کاهش بی‌سابقه اعتبار بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران شد.
از طرفی تحریم‌های شدید و متعدد غرب به رهبری آمریکا بر علیه مبادی و مراکز اقتصادی ایران هر روز اقتصاد ایران را کوچک‌تر و امکان تجارت، صادرات و واردات ایران با جهان را با مشکل مواجه کرده است و این قصه تاثیر مستقیم خود را بر تورم و در نهایت بر سبد معیشتی مردم گذاشته است. اپوزیسیون جمهوری اسلامی هم در تلاش است که این تحریم‌ها گسترده‌تر شده و دائم در حال رایزنی با کشور‌های غربی هستند. مبادلات مالی و بانکی ایران نیز تحت لیست سیاه FATF مزید بر علت شده و گره‌هایی سخت بر اقتصاد ایران زده است.
آنچه احتمال روابط ایران با آمریکا را به سر خط خبر‌ها تبدیل کرده است، اظهار نظر روز شنبه ۲۰ اسفند ماه ۱۴۰۱ غلامعلی حداد عادل مشاور رهبری است.
حدادعادل، عضو مجمع تشخیص مصلحت به شبکه اینترنتی دانشگاه تهران گفت: «آمریکا مسئله اش مسئله اقتصادی نیست، آمریکا از روز اول با این نظام مخالف بود. آمریکا اگر نخواهد ما را به نوکری بگیرد، این معادله گاوشیرده را اگر حذف کند، ما با آمریکا هم می‌توانیم روابط اقتصادی داشته باشیم. این جوری نیست که ما بخواهیم درِ دنیا را به روی خودمان ببندیم؛ مگر ما با اروپا ارتباط نداشتیم؟ آمریکا از روز اول با این نظام مخالف بود. آن موقع که نه مسئله حقوق بشری بود، نه حجاب و نه منطقه، همان دو هفته اول انقلاب پول‌های ما را مسدود کرد و هنوز هم نداده است»
گرچه نمی‌توان از یک اظهار نظر حداد عادل نتیجه گرفت که نظام چنین فکری در سر دارد، اما هر وقت ماهی را از آب بگیریم تازه است. مانند آنچه در مورد رابطه ایران با عربستان گفته شد، در مورد آمریکا هم می‌توانستیم زودتر از این‌ها وارد عمل و مانع فقیر شدن ایرانی‌ها شویم. از رهگذر قطع رابطه چهل و چند ساله ایران و آمریکا، پس از تسخیر سفارت آن کشور توسط دانشجویان پیرو خط امام، آسیب‌های سیاسی، اقتصادی و بین‌المللی زیادی بر ایران تحمیل شد، که قابل جبران نیست، اما می‌توان از ادامه آن جلوگیری کرد. حداد عادل البته بر روابط اقتصادی ایران و آمریکا سخن رانده است، که همین مقدارش هم موثر و مفید خواهد بود.
