چند ماه پیش وقتی صحبت از آغاز مجدد تخریب خانه‌های تاریخی شیراز با هدف توسعه حرم شاهچراغ مطرح شد، خیلی‌ها آن را برنتابیدند و رد و تکذیب کردند، اما حالا بازگشت لودرها به بافت تاریخی از رگ گردن به آنها نزدیکتر است.
دیدارنیوزـنسرین نیکنام: اگر جستجویی در رسانه‌ها داشته باشید خبر‌ها و گزارش‌های متعددی درباره تخریب بنا‌های تاریخی شیراز که از مدت‌ها پیش صحبت آن بود و دلیل اصلی آن هم توسعه حرم شاهچراغ مطرح شده بود، می‌بینید و می‌شنوید و به نظر تکرار اینکه چه کسی چه زمانی چه گفت و حالا چه نظری دارد خیلی اهمیتی ندارد، موضوع مهم این است این تخریب‌های سریالی با اینکه گفته شده بود انجام نمی‌شود حالا قرار است با تلاش تولیت آستان شاهچراغ که نسبت نزدیکی با معاون رئیس جمهور هم دارد، اتفاق بیفتد. حتی عزت‌الله ضرغامی هم ترجیح داده در شرایط حساس کنونی سکوت کند؛ البته او سیزدهم دی ماه ۱۴۰۰ با بیان اینکه کمیته‌ای از کارشناسان مجرب درحال بررسی و مطالعه «طرح توسعه حرم شاهچراغ (ع)» به وسعت ۵۷ هکتار در بافت تاریخی شیراز هستند، گفته بود: «آن‌هایی که فکر می‌کنند در سراسر کشور بافت تاریخی مشابه بافت فرسوده است و می‌شود بولدوزر گذاشت و همه را صاف کرد و بنا‌های جدید ساخت، حتما اشتباه می‌کنند.»
البته وزیر میراث فرهنگی برای اینکه این اظهار نظر برایش دردسر به بار نیاورد و خاطر ابراهیم رئیسی نیز از این صحبت‌ها مکدر نشود این را هم گفت که ما با توجه به توصیه‌های آقای رییس‌جمهور در جلسه شورای اداری تلاش می‌کنیم در محوطه‌های که به عنوان بافت تاریخی ثبت شده است، اگر بنا‌های مشهور تاریخی وجود دارند، آنها را با قوانینی که داریم حفظ کنیم!
از سوی دیگر در روزی که روزنامه ایران در گزارشی خبر از تخریب ۳۵ بنای تاریخی به دستور پژوهشکده وزارت میراث فرهنگی داد؛ مصیب امیری، رییس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در گفت‌و‌گویی اعلام کرد: خطی را برای تخریب بافت تاریخی شیراز پیشنهاد نکرده‌ایم و هیچ بنای ثبت‌شده‌ای تخریب نمی‌شود. قرار نیست چیزی تخریب شود. تاکید ما اجرای طرح مشاور طرح توسعه حرم شاهچراغ است که آن طرح، بر بهسازی، ساماندهی و مرمت وضع موجود تاکید دارد.
۲۲ بهمن ماه هم ۲۰۰ نفر از فعالان حوزه‌هاى معمارى، شهرسازى و میراث‌فرهنگى، با صدور بیانیه‌ای در پی خبر ادامه مجدد تخریب بافت تاریخی شیراز، تأکید کردند: ضروری است بافت و بنا‌های ارزشمند تاریخی شهر شیراز، فوراً توسط وزارت میراث فرهنگی ثبت ملی شوند و از تخریب بافت تاریخی شیراز جلوگیری به عمل آید؛ اما آن چیزی که مشخص است اینکه وزارت متبوع خیلی هم دغدغه تخریب بنا‌های تاریخی را ندارد.
صحبت دو مرحله تخریب در دو دهه اخیر برای بافت تاریخی شیراز مطرح است، نخست طرح حرم تا حرم بود که تخریبی با وسعت ۸ هکتار در سال ۷۴ را در نظر داشت که در نهایت در این محل مجتمع اداری تجاری بزرگ ساخته شد؛ طرح دوم موسوم به طرح توسعه حرم در بیش از سه هکتار از اطراف حرم مطهر شاهچراغ (ع)بوده که تا کنون ۹ بنای ثبتی تخریب شده، اما متولیان برای آن خوابی با گسترش ۵۴ هکتاری بیشتر دیده اند یعنی در مجموع ۵۷ هکتار تخریب می‌شود.
تخریبی‌های ۱۳۹۴
خبرگزاری مهر نوزدهم خرداد ۱۳۹۴ خبر تخریب سه خانه ثبتی را داد که شامل خانه‌های یدالله منتصری، شهرام بهرامی و شمس سلیمی بودند و به تملک آستان در آمده بودند، اما پس از تملک به حال خود رها شدند و دیوارشان سفیدک زد و تصادفی محل تجمع معتادان شد و در نهایت آن زمان در سکوت سازمان میراث و ریاست مسعود سلطانی فر تخریب شدند.
تخریبی‌های ۱۳۹۳
یک سال پیش از این هم خانه‌های تاریخی اکبری و پورنواب هم در سال ۹۳ به این شیوه تخریب شد و این دو بنا که در دوران پهلوی و قاجار ساخته شده، در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بودند و در نهایت در سال ۹۲ هم خانه ارزشمند "تومانی" را همراه چند بنای تاریخی دیگر به بهانه‌های مختلف تخریب کردند.در همان سال یعنی سال ۹۳ نیز خانه ثبتی حلی ساز در شیراز تخریب شد. گرچه این خانه به شماره ۸۹۷۴ در سال ۸۲ به ثبت رسید و آبان سال ۹۳ شبانه با بیل مکانیکی تخریب شد.
یک ماه قبل از تخریب خانه حلی ساز یعنی در مهر سال ۹۳ خانه تاریخی اصغرزاده که با شماره ملی ۱۳۸۲ ثبت شده بود تخریب شد که در گزارش‌های آن سال نوشته بودند تمام خانه‌های سمت شرق مسجد وکیل تا آستانه حرم و همچنین خانه‌های سمت شمالی حرم در معرض تخریب قرار دارند و در توضیح بیشتر گفته شد که این تخریب‌ها با هدف طرح توسعه حرم شاهچراغ و برای دسترسی بهتر و بهره مندی بیشتر زائرین از این مکان اجرا شد.
۱۴۰۱ فعلا بدون تخریب
خبر تخریب سایر بنا‌های تاریخی در شیراز سبب شد که دوباره نگاه‌ها به این موضوع جلب شود و در این میان برخی از فعالان حوزه میراث فرهنگی هم ضمن تکذیب شایعه تخریب بافت تاریخی شیراز بر اهمیت پیشینه درخشان بافت تاریخی و لزوم صیانت از شاکله این منطقه به عنوان سند هویت شهر و تلاش برای ثبت ملی آن تأکید کردند.
سیامک بصیری کارشناس و فعال حوزه میراث و بافت تاریخی روز پنجشنبه ۲۰ بهمن‌ماه با بیان اینکه "هیچ بنای تاریخی جدیدی تخریب نشده است تاکید کرده بود که مباحثی که اخیرا مبنی بر تخریب بافت تاریخی منتشر شده است صحیح نیست، هرچند بنده اطلاعاتی از تصمیمات اتخاذ شده توسط مسئولان در این زمینه ندارم، اما تخریب جدیدی در این منطقه از شهر صورت نگرفته است" اما این کارشناس این را نگفت که هیچ تضمینی هم برای عدم تخریب بنا‌ها وجود ندارد.
انتشار خبر‌های ضد و نقیض و صحبت‌های رئیس پژوهشکده وزارت میراث فرهنگی و در نهایت نظر سید محمدرضا رضازاده عضو هیأت امنای آستان‌های مقدس و مشاور تولیت حرم مطهر شاهچراغ (ع) که در یادداشتی نوشت: "مخالفان امروز ساماندهی اطراف حرم، سال‌ها اقدام درخوری برای جلوگیری از اجرای پروژه تاریخی اقامتی بین الحرمین بعمل نیاوردند، بعضی‌شان آن زمان بر کرسی‌های مسئولیت میراث فرهنگی کشور تکیه زده بودند و امروز طلبکارانه در جایگاه مدعی ایستاده اند" نشان از این دارد که بزودی شاهد اجرای طرح توسعه و ساماندهی اطراف حرم همزمان با تخریب سایر بنا‌های تاریخی باقی مانده هستیم و دفتر این حکایت تلخ هم به این ترتیب بسته خواهد شد.
