قیمت دلار در کشورمان روز به روز بالا می‌رود و وعده‌های دولتمردان برای کنترل بازار ارز و قیمت‌ها تنها یک شعار است که دیگر تکراری شده و صدای مجلس شورای اسلامی را درآورده است.
دیدارنیوز: صبح دیروز گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس پیرامون چرایی افزایش نرخ ارز در ماه‌های گذشته قرائت شد. این گزارش در عین حال راهکار‌هایی را هم ارایه داد. در این گزارش تاکید شده که «تصمیمات شکست‌خورده گذشته در حوزه سیاست‌های ارزی در حال تکرار است.»
جلسه دیروز مجلس را می‌توان کم‌سابقه یا بی‌سابقه خواند؛ از آن جهت که یکی از انتقادی‌ترین روز‌های خود نسبت به دولت را در دوره یازدهم شاهد بود. همزمان که دو تن از اعضای تیم اقتصادی دولت در حال دفاع از عملکرد خود پیرامون اوضاع بازار دلار بودند، چند خیابان آن‌سوتر از بهارستان، نرخ دلار ۴۱ هزار تومان را هم رد کرد.
انتقادات تقریبا یکپارچه مجلسی‌ها از دولت رییسی، نشان داد که آن‌ها در شرایط کنونی اقتصادی، مایل نیستند که سرنوشت خودشان را به سرنوشت دولت گره بزنند؛ خصوصا آنکه حدود یکسال دیگر انتخابات مجلس دوازدهم در پیش است. مجلسی‌ها با انتقادات بعضا تند و تیزشان سعی کردند میان خود و دولت، یک فاصله مشخصی را تعیین کنند. آن‌ها از حامیان سفت و سخت دولت رییسی هستند و اکنون در شرایطی که قیمت دلار نرخ تاریخی ۴۱ هزار تومان را لمس کرده، به نقد دولت پرداختند.
بازار رسمی ارز خیلی هم متعادل است!
پس از قرائت گزارش، صالح‌آبادی، رییس‌کل بانک مرکزی و احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، در صحن از عملکردشان در بازار ارز دفاع کردند. پس از این سخنان، برخی نمایندگان به آن‌ها واکنش دادند که غالبا در انتقاد از دولت و تیم اقتصادی آن بود. علی صالح‌آبادی رییس کل بانک مرکزی، در دفاع از عملکرد خود گفت که «در بازار‌های رسمی کشور که عمده عرضه کشور در این بازار‌ها انجام می‌شود کاملا متعادل است و هیچ کمبود و مشکلی در این سامانه‌ها وجود ندارد و آن چیزی که نرخ ارز از آن متاثر است در بازار غیررسمی است که سطح و حجم آن نسبت به بازار رسمی بسیار کوچک‌تر است.»
بی‌ثباتی موقتی است!
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت هم برای دفاع از عملکرد خود، افزایش نرخ ارز و طلا را «بی‌ثباتی موقتی» خواند و گفت: «شفافیت در عملکرد شرکت‌های اقتصادی که اگر انجام نشده بود در همین آب گل‌آلود افزایش قیمت طلا و ارز در صف می‌ایستادند و به عامل افزایش بیشتر قیمت این کالا‌ها تبدیل می‌شدند، همچنین مساله شفافیت ابربدهکاران بانکی که اگر شفاف نشده بود با تسهیلاتی که از شبکه بانکی دریافت می‌کردند در صف افزایش قیمت طلا و ارز می‌ایستادند.»
وضعیت بازار ارز قابل قبول نیست
«محمدباقر قالیباف» رییس مجلس، نخستین نماینده‌ای بود که اولین چراغ انتقاد از دولت را در جلسه دیروز روشن کرد. او با بیان اینکه «در کشور مشکل ارزی نداریم»، تاکید کرد که «اما دلیل نمی‌شود مدیریت و کنترل ارزی نداشته و از ظرفیت ارزی بانک مرکزی و ذخیره ارزی استفاده کنیم. باید درآمد‌ها حفظ شده و با ارز حاصل از صادرات تامین ارزی صورت گیرد. این ظرفیت در کشور وجود دارد پس نیازی نیست که از ذخیره ارزی استفاده شود.» قالیباف وضعیت ارز را برای مردم، مجلس و اقتصاد کشور «قابل قبول» ندانست و افزود: «در جلسه سران قوا بنا شد که این موضوع با حضور بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و مسوولان دخیل در موضوع ارز به‌طور خاص دنبال شود؛ مطمئنا سرو‌سامانی به بازار ارز می‌دهیم.»
آقای رییسی! چرا به وعده‌هایت عمل نمی‌کنی؟
حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر، در بخشی از نطق میان‌دستور خود، ابراهیم رییسی را خطاب قرار داد و از او پرسید: «آقای رییس‌جمهور چرا به وعده‌های خود عمل نمی‌کنید؟» او افزوده که «تیم اقتصادی شما هماهنگ نیست که اگر بود چنین مشکلاتی ایجاد نمی‌شد. بدانید برخی از گزارش‌هایی که وزرا و روسای سازمان‌ها به شما می‌دهند دقیق نبوده و با وضعیت جامعه تطابق ندارد.»
کاهش ۳۳ درصدی ارزش پول ملی در ۲ هفته!
سیدکاظم موسوی نماینده اردبیل و نمین و نیر و سرعین در مجلس هم در سخنانی گفت که «چرا ارزش پول ملی ما در جهان باید تحقیر شود مگر تورم جز به معنای کاهش ارزش پول ملی نیست؟ ارزش پول ملی به دلیل وضعیت بازار ارز در دو هفته اخیر بیش از ۳۳ درصد کاهش یافته است که این وضعیت در شأن و صلاح مردم ایران نیست.»
بود و نبود تیم اقتصادی فرقی هم دارد؟
کمال حسین‌پور نماینده پیرانشهر و سردشت در مجلس هم وزیر اقتصاد را مخاطب انتقادات خود قرار داد و از خاندوزی پرسید که «از کدام اقتصاد پایدار سخن می‌گویید؟» او با اشاره به اینکه بود و نبود تیم اقتصادی دولتی به حال مردم چه فرقی می‌کند، افزود: «وزیر اقتصاد زمانی که در دولت مسوولیت نداشت هر روز توییت و نظریه‌های متعدد کارشناسی را برای اصلاح بازار بیان می‌کرد چرا اکنون در میدان عمل اقدام نمی‌کند، چرا به بازار ارز سامان نمی‌دهد.» حسین‌پور با تاکید بر اینکه موضوعی که به آن توجه نمی‌شود کوچک شدن سفره مردم است، گفت: «از رییس‌جمهور می‌خواهم شخصا به این موضوع ورود کند و اگر تیم اقتصادی دولت نمی‌تواند به اقتصاد کشورمان سامان دهد این تیم را تغییر دهد.»
«سایر» چه کسانی‌اند؟
علیرضا سلیمی عضو هیات رییسه مجلس هم در اخطار قانون اساسی گفت که «روزانه یکصد هزار دلار ارز مسافرتی بین افراد متمول توزیع می‌شود و در گزارش مطرح شده ردیفی برای ارز به سایرین ارایه شده است و چرا شفاف گفته نمی‌شود که این «سایر» چه کسانی هستند؟»
کاظم دلخوش نماینده صومعه‌سرا در مجلس هم گفت که «وقتی کالا‌ها یک شبه گران می‌شود همه به دنبال تبدیل منابع خود به ارز هستند، اما دولت توپ را به زمین دیگران می‌اندازد! ولی این حرف‌ها هیچ کدام جواب مردم نیست.»
نمی‌شود تورم ۵۰ درصدی را به مردم تحمیل کرد
علی بابایی نماینده ساری و میاندرود هم با ابراز تاسف از سخنان رییس کل بانک مرکزی، گفت: «متاسفانه رییس بانک مرکزی افزایش نرخ ارز و بی‌ثباتی این بازار را ناشی از افزایش مزد کارگران کشور دانسته است، بانک مرکزی خود برای مدیریت بازار باید برنامه داشته باشد و تیم اقتصادی دولت نیز باید از برنامه کوتاه، میان و بلندمدت برخوردار باشد.» او تاکید کرد که «نمی‌توانیم مردم را رها کنیم و تورم نقطه به نقطه ۵۰ درصدی را به آن‌ها تحمیل کنیم.»
شخص رییسی هم پاسخ قانع‌کننده‌ای ندارد
سیدغنی نظری خانقاه عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز درخصوص گزارش قرائت شده گفت که «دولت و شخص رییس‌جمهور درخصوص وضع کنونی بازار ارز و طلا پاسخ قانع‌کننده‌ای ندارد.» او با تاکید بر اینکه «هنوز برای مجلس مشخص نیست فرمانده اقتصادی دولت کیست»، گفت که «شنیده می‌شود در کمیته‌های دیگری با عنوان کمیته مداخلات ارزی تصمیمات ارزی گرفته می‌شود و رییس کل بانک مرکزی صرفا مجری است، بنابراین دولت باید پاسخگو باشد.»
دلار ۵ هزار تومان نشد ولی ۴۰ هزار تومان شد!
او با کنایه به ابراهیم رییسی، گفت: «اینکه می‌گفتند خدا را شکر ما رییس‌جمهور نشدیم که دلار بشود ۵ هزار تومان؛ باید گفت دلار اکنون ۴۰ هزار تومان شده است! روز به روز پول مردم دود می‌شود و به هوا می‌رود.»
او با اشاره به خارج کردن پول از بانک‌ها سوی مردم افزود: «اینکه مردم پول خود را از بانک‌ها خارج می‌کنند ناشی از این است که می‌دانند ارزش پول آن‌ها به راحتی در حال از بین رفتن است... بی‌کفایتی برخی مسوولان اقتصادی مبرهن و مشخص است.»
چرا خریداران ملک در خارج تنبیه نمی‌شوند؟
محمدحسین حسین‌زاده بحرینی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، اما از جمله نمایندگانی بود که از بانک مرکزی دفاع کرد و در عین حال از اینکه برای کسانی که در خارج از کشور ملک می‌خرند، تنبیهی درنظر گرفته نشده، انتقاد کرد. او گفته «اگر کسی بنا دارد ارز را احتکار کند، مجلس باید برای آن تدبیر کند و قانون مالیات عایدی سرمایه یکی از این تدابیر است و روی میز نمایندگان است و شاید همین امروز به آن بپردازیم، اگر کسی خروج سرمایه انجام داد از نظر من باید سایر دارایی‌های او در ایران مورد توجه حاکمیت قرار گیرد.» حسین‌زاده بحرینی افزوده که «چرا عده‌ای در ترکیه ملک می‌خرند و لازم است این افراد دارایی‌شان در کشور نیز زیر نگاه حاکمیت قرار گیرد، اما حالا ما هیچ تنبیهی برای این افراد قائل نیستیم و گویی این را حق مسلم این فرد می‌دانیم که پول ملی را تضعیف کند و به تمام مردم این کشور آسیب برساند و برای اینکه دارایی خودش را افزایش دهد و از کشور خارج کند و در کشور دیگری اندوخته کند و در قالب دارایی فیزیکی دیگری تبدیل کند هر کاری می‌تواند انجام دهد و مجلس می‌تواند به این حوزه ورود کند و این فقط دراختیار بانک مرکزی نیست و هجمه به بانک مرکزی که الان در صف اول است، چیزی از مسوولیت من و شما به عنوان نماینده مجلس کم نمی‌کند.»
به‌هم ریختگی در نهاد اقتصادی دولت
محسن زنگنه نایب‌رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در واکنش به گزارش کمیسیون اقتصادی گفت که «این گزارش نشان داد رییس کل بانک مرکزی «اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد.»
او افزود: «در این گزارش آمده که بانک مرکزی باید ارزش حقیقی پول ملی را حفظ کند، این یعنی اگر تورم ۵۰ درصد است، نرخ ارز هم باید ۵۰ درصد افزایش پیدا کند، در تیم اقتصادی دولت رییس بانک مرکزی نرخ ارز را تابع نرخ تورم می‌داند، وزیر صمت نرخ خودرو را تابع نرخ ارز می‌داند یعنی یک به‌هم ریختگی در نهاد اقتصادی دولت وجود دارد.»
افزایش ۵۰ درصدی نرخ ارز در دولت سیزدهم
روح‌الله ایزدخواه نماینده تهران هم در انتقاد از عملکرد دولت گفت که «در شروع این دولت نرخ ارز ۲۶ هزار تومان و امروز ۳۹ هزار تومان است. یعنی افزایش ۵۰ درصدی نرخ ارز را شاهد بودیم. آقایان نباید این موضوع را به اغتشاشات و تحولات اخیر کشور ارتباط دهند در واقع سیاست‌های ارزی این دولت در راستای همان سیاست‌های دولت قبل است.» او با تاکید بر اینکه «نباید در مورد واقعیت‌ها فرافکنی انجام شود»، اضافه کرد: «بازار غیررسمی نهایتا ۱۰ درصد معاملات ارزی را به خود اختصاص می‌دهد، چگونه است که این ۱۰ درصد بر کل بازار تاثیر گذاشته و دولت نمی‌تواند بازار غیررسمی را جمع کند.» ایزدخواه تاکید کرد: «قدرت پول ملی کشور جنگ‌زده سوریه ۸ برابر از ما بیشتر است زیرا بازار غیررسمی خود را مدیریت کرده است.»
فرافکنی بود!
عزت‌الله اکبری تالارپشتی هم در انتقاد از گزارش رییس کل بانک مرکزی، در نشست غیرعلنی آن را «فرافکنی» خواند و گفت: «اینکه موضوعات را به رییس‌جمهور چین و مسائل دیگر نسبت می‌دهند قابل پذیرش نیست.»
نماینده تهران در مجلس افزود: «این‌گونه صحبت‌ها چه ارتباطی به این دارد که بانک مرکزی چه سیاستی را درقبال ارز در پیش گرفته است و برنامه‌اش چیست. ما متاسفانه شاهد این هستیم که حداقل تعدادی از وزرا و مقامات گزارشات غلط به دولت و مجلس می‌دهند و ازجمله آن‌ها همین رییس کل بانک مرکزی است.» او صحبت‌های رییس کل بانک مرکزی را «صغری و کبرا» توصیف کرد و افزود: «ایشان همه را مقصر می‌دانستند جز تیم اقتصادی و بانک مرکزی.» با وجود بحث‌های طولانی در این رابطه، نفرات اقتصادی دولت که در جلسه حاضر بودند، راهکار خاصی را که بتوان به آن امید بست، ارایه نکردند.
