بانک مرکزی آمار سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ را منتشر کند

دیدارنیوز: بانک مرکزی در واکنش به انتقاد برخی رسانه‌ها و اصلاح‌طلبان درباره کاهش ۲۰درصدی تورم و ادعای اشتباه بودن آمار رییس‌جمهور اعلام کرد: آمار رییس‌جمهور از کاهش تورم کاملاً صحیح است؛ منتقدان پاسخ به انتقادی را که امروز وارد می‌کنند، باید در زمستان ۹۷ جست‌وجو کنند.

در توضیحات بانک مرکزی در مورد کاهش تورم در یکسال اخیر، نکات مختلفی مطرح شده است. اما ما با فرض درست بودن آن‌ها و پذیرش این نکات، این پرسش را مطرح می‌کنیم که چرا این آمار از سوی بانک مرکزی منتشر نمی‌شود تا جزییات شاخص‌ها، تورم ماهانه، نقطه به نقطه، و سالانه در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ کاملا مشخص شود. زیرا اعلام شاخص‌های پولی و بانکی و شاخص تورم به خوبی روشن خواهد کرد که شاخص تورم از آبان ۱۳۹۷ که ارایه آمار تورم بانک مرکزی متوقف شده تا مرداد ۱۴۰۱ چه روندی را طی کرده و از چه عددی به چه عددی رسیده است؟ این که دولت بر مبنای آمار‌های بانک مرکزی از دستاورد‌ها و موفقیت‌های خود دفاع کند، پذیرفتنی است، اما لازم است که رسانه‌ها و احزاب و کارشناسان نیز از این آمار‌های بانک مرکزی و جزییات آن مطلع شوند. زیرا دولت از آبان ۱۳۹۷ کار انتشار آمار و شاخص‌های تورم را به عهده مرکز آمار ایران گذاشته و بانک مرکزی آمار تورم را منتشر نمی‌کند.

البته یک‌بار در سال ۱۳۹۸ تحت عنوان شاخص تورم برای محاسبه نرخ تأدیه، شاخص‌ها را اعلام کرده و در اسفند ۱۳۹۸ به عدد ۲۲۶.۵ برمبنای ۱۰۰= ۱۳۹۵ رسیده است. اما از آن تاریج تاکنون شاخص‌های تورم اعلام نشده است که البته بهتر بود این کار هر سال به بهانه نرخ تأدیه در اسفندماه اعلام می‌شد. تا کارشناسان و رسانه‌ها، به شاخص‌های تورمی مورد نظر مسوولان بانک مرکزی دست می‌یافتند و امروز متوجه می‌شدیم که شاخص تورم از مرداد ۱۴۰۰ تا مرداد ۱۴۰۱ به چه عددی رسیده و شاخص تورم در شهریور ۱۴۰۰ دقیقا چه عددی بوده و یک سال قبل از آن چه روندی را طی کرده است؟ در چهار سال اخیر، وظیفه انتشار آمار تورم به عهده مرکز آمار ایران بوده است و طبق شاخص‌های اعلام شده از سوی مرکز آمار ایران، شاخص تورم از ۲۰۷ در فروردین ۹۹ به عدد ۳۴۷.۵ در شهریور ۱۴۰۰ و عدد ۵۱۴.۲ در مرداد ماه ۱۴۰۱ رسیده است.

شاخص خوراکی‌ها نیز به ۷۸۹.۳ در مرداد ۱۴۰۱ رسیده است. تورم نقطه به نقطه کل کشور معادل ۵۲.۲ درصد و تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها معادل ۸۰.۴ درصد بوده است. تورم دوازده ماهه کل کشور ۴۱.۵ درصد و تورم دوازده ماهه خوراکی‌ها معادل ۵۶.۹ درصد بوده است. شاخص تورم در شهریور ۱۴۰۰ که مورد نظر بانک مرکزی بوده و مبنای دفاع دولت برای کاهش تورم ۲۰ درصدی است، معادل ۳۵۱.۱ و برای گروه خوراکی‌ها معادل ۴۵۹.۷ بوده است.

شهریور ۱۴۰۰ تورم نقطه به نقطه معادل ۴۳.۷ درصد و تورم نقطه به نقطه خوراکی‌ها معادل ۶۱.۶ درصد بوده است.

همچنین در شهریور ۱۴۰۰ تورم دوازده ماهه معادل ۴۵.۸ درصد و تورم خوراکی‌ها ۵۹.۵ درصد بوده است.

براین اساس روشن است که از نظر مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه و دوازده ماهه خوراکی‌ها در شهریور ۱۴۰۰ معادل ۶۰ درصد بوده است و تورم کل کشور چه نقطه‌ای و چه دوازده ماهه زیر ۴۶ درصد بوده است.

اما از نظر مرکز آمار ایران، در مرداد ۱۴۰۱ تورم نقطه به نقطه کل کشور ۵۲.۲ و نقطه به نقطه خوراکی‌ها ۸۰.۴ درصد بوده است. همچنین تورم دوازده ماهه کل کشور ۴۱.۵ و تورم دوازده ماهه خوراکی‌ها ۵۶.۹ درصد بوده است. براین اساس اگر نظر دولت و بانک مرکزی، تورم نقطه به نقطه باشد، شاخص‌های تورم نقطه به نقطه کل کشور و خوراکی‌ها کمتر از شاخص‌های تورم نقطه به نقطه مرداد ۱۴۰۱ بوده است. اگر مبنای ارزیابی و قضاوت، تورم دوازده ماهه باشد، در آن صورت تورم دوازده ماهه شهریور ۱۴۰۰ به میزان ۴.۳ واحد بیش از تورم دوازده ماهه مرداد ۱۴۰۰ بوده است.

براین اساس، فاصله ۴ درصدی تورم دوازده ماهه مرکز آمار ایران با ۲۰ درصدی بانک مرکزی بسیار زیاد است و بهتر است که بانک مرکزی کلیه شاخص‌ها از اسفند ۱۳۹۸ تا مرداد ۱۴۰۱ را اعلام کند و از نظر خود دفاع نماید. اما اگر مبنای دولت و بانک مرکزی تورم نقطه به نقطه باشد، در آن صورت مغایرت بسیاری بین آمار بانک مرکزی و مرکز آمار ایران وجود خواهد داشت که باید مشخص شود کدام درست است. اما به هر حال بعد از حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی، طبیعی است که تورم نقطه به نقطه در مرداد ۱۴۰۱ بالاتر از شهریور ۱۴۰۰ باشد و این موضوع همه کسانی که خرید می‌کنند حس می‌کنند. در هر صورت بازهم باید منتظر ماند تا بانک مرکزی آمار و شاخص‌های خود را مانند مرکز آمار ایران منتشر نماید تا بتوان ارزیابی بهتر و منطقی داشت.

واکنش همتی به موضع تند بانک مرکزی

عبدالناصر همتی رییس کل اسبق بانک مرکزی به حواشی روز‌های اخیر درباره عدم انتشار آمار تورم توسط بانک مرکزی واکنش نشان داد.

عبدالناصر همتی در واکنش به اینکه عدم انتشار آمار تورم توسط بانک مرکزی از سال ۹۷ و دوران ریاست کلی وی در بانک مرکزی آغاز شده در پیامی توییتری نوشت:

یک‌باره فهمیدند تورم را ۲۰ درصد کاهش داده‌اند! به دروغ می‌گویند ۳ سال پیش همتی نگذاشت آمار تورم اعلام شود! جهت اطلاعتان؛ ۱۵ماه است در بانک مرکزی نیستم؛ تا حالا خواب بودید؟ مگر مرکز آمار مبنا نبود؟ درک تان می‌کنم؛ لابد لازم است که آمارسازی می‌کنید.

محسن شمشیری - روزنامه تعادل