احداث پتروشیمی میانکاله تازه متوقف شده، اما حالا خبر رسیده که قرار است پتروشیمی دیگری در نمین اردبیل احداث شود. پتروشیمی‌ای که تبعات اجتماعی و محیط زیستی آن به مراتب بدتر از میانکاله است و بدون شک به بحران بی‌آبی در استان اردبیل دامن می‌زند.
دیدارنیوز: پتروشیمی نمین قرار است در دشت ممنوعه ویلکیج (آبی بیگلو) مستقر است. دشتی که سال‌هاست مجوز حفر چاه هم در آن نمی‌دهند، اما حالا قرار است ظرف سه ماه آینده در آن یک پتروشیمی احداث شود. اما مشکل احداث پتروشیمی نمین چیست؟
اولا به گفته فرماندار شهر نمین، احداث این پتروشیمی استان اردبیل را با بحران آن مواجه می‌کند و کارشناسان حوزه آب، می‌گویند شهر نمین احتمالاً بین پنج تا هفت سال آینده با کمبود شدید آب مواجه شود.
دومین نکته اینکه احداث پتروشیمی میانکه فقط تبعات زیست محیطی داشت، اما پتروشیمی نمین سلامت جامعه انسانی را تهدید می‌کند.
مهم‌ترین نکته اینکه بررسی‌ها نشان می‌دهد تأسیس این پروژه حتی به لحاظ اقتصادی توجیه‌پذیر نیست. چون تنها ۶۰ نفر در آن مشغول به کار خواهند شد. با وجود همه این چالش، پتروشیمی آرتا انرژی از طرف سازمان محیط زیست مجوز احداث گرفته و به گفته فرماندار این شهر طی چند ماه آینده خط تولید آن راه‌اندازی می‌شود.
جان مردم در خطر است
مسعود لاهوت، فعال محیط زیست، گفت: سند آمایش سرزمین استان اردبیل به صورت بالادستی تنظیم شد. پس برنامه‌های توسعه باید طبق این اسناد صورت گیرد. بر این اساس اردبیل در حوزه توسعه کشاورزی و گردشگری مستعد پیشرفت است. ضمن آنکه مکان‌یابی برای توسعه پتروشیمی در آمایش سرزمین این استان در تعاریف دیده نمی‌شود؛ بنابراین توسعه صنعت پتروشیمی را می‌توان مغایر سند آمایش استان دانست.
او ادامه داد: فارغ از مغایرت سند آمایش، احداث پتروشیمی آثار مخرب زیست محیطی دارد که آب‌بر بودن یکی از تبعات آن است. این در حالی است که پتروشیمی نمین در دشت ممنوعه ویلکیج (آبی بیگلو) که بحران آب دارد، مستقر است و سال‌ها مجوز حفر چاه برای کشاورزی در این منطقه صادر نمی‌شود. به عبارتی توسعه کشاورزی در دشت ویلکیج مغفول ماند. کارشناسان حوزه آب معتقدند شهر نمین پنج الی هفت سال آینده با کمبود شدید آب برای تامین آب شرب مواجه است.
وی همچنین از صدور مجوز کارخانه فولاد که آن هم صنعتی آب‌بر است در این منطقه خبر داد و عنوان کرد: راه‌حل‌های ارائه‌شده از سوی متولیان برای رفع مشکلات را مقطعی دانست. چراکه حتی مشکل آب شرب این منطقه تا کنون حل نشده است.
لاهوت آثار مخرب پتروشیمی بر منطقه فندقلو که در نزدیکی پتروشیمی است را یادآوری و تشریح کرد: طبق اسناد بالادستی پتروشیمی باید حداقل در فاصله پنج تا هفت کیلومتری از مناطق شهری باشد. در حالی که پتروشیمی آرتا در فاصله ۷۰۰ تا ۸۰۰ متری شهر نمین احداث شده است. با توجه به نزدیکی روستا‌ها و زمین‌های کشاورزی به این منطقه، در صورت راه‌اندازی خط تولید، بروز آلایندگی‌های آب و هوا و تهدید سلامت مردم پیش‌بینی می‌شود.
ماجرای میانکاله در نمین تکرار می‌شود؟
این فعال محیط زیست تشریح کرد: پتروشیمی میانکاله به لحاظ وسعت و مساحت بزرگ‌تر از پتروشیمی نمین است که به تبع آن آلایندگی بیشتری هم دارد. اما تفاوت اساسی این دو پتروشیمی را باید در زیست‌بوم محیطی آن‌ها دید. به این معنا که آلایندگی‌های میانکاله بیشتر متوجه زیست بوم منطقه و حیات وحش می‌شد. در حالی که عمده آسیب پتروشیمی نمین متوجه مردم آن منطقه است و نه تنها سلامتی، بلکه معیشت آن‌ها متاثر از این صنعت می‌شود.
او اضافه کرد: به طور کلی تبعات پتروشیمی نمین بیشتر اجتماعی است تا محیط زیستی. در همین راستا فعالان‌اجتماعی و مردم این منطقه اقدام به تشکیل کارزار «نه به پتروشیمی نمین» برای ابراز مخالفت با این موضوع کردند. حدود ۳۵۰۰ امضا تا کنون جمع‌آوری شده است. البته پتروشیمی از شش تن فعال مدنی در این پروژه شکایت کرد که ۱۰ شهریور دادگاه آن‌ها تشکیل می‌شود.
راه‌اندازی پتروشیمی تا ۳ ماه آینده
طیب امینی، فرماندار شهر نمین، در این زمینه گفت: پتروشیمی فعلا تولید ندارد، اما به‌زودی (دو تا سه ماه آینده) خط تولید این پالایشگاه راه‌اندازی می‌شود.
او تشریح کرد: اداره کل محیط زیست استان مجوز راه‌اندازی را صادر کرد. پس به لحاظ زیست محیطی آسیبی متوجه زیست‌بوم نمی‌شود.
احداث پتروشیمی نمین توجیه اقتصادی دارد؟
حامد تبریزیان‌نمین، فعال محبط زیست، گفت: ما با دو شرکت آرتا انرژی و آرتا پلاس روبه‌رو هستیم. آٰرتا انرژی در حوزه پتروشیمی و برای تامین مواد اولیه و آرتا پلاس برای تولید محصولاتی مانند ام. دی. اف احداث شد. در توجیه اقتصادی این پروژه باید گفت پتروشیمی صرفا برای تامین مواد اولیه آرتا پلاس است. البته ممکن است چشم‌انداز آینده این پروژه صادرات باشد.
او در سطح کلان تنها نفع اقتصادی پروژه را صادرات دانست و حتی بحث اشتغال‌زایی پتروشیمی را مردود اعلام کرد. چراکه ظاهرا فقط ۶۰ نفر در این پروژه مشغول به کار می‌شوند.
تبریزیان‌نمین درباره شرایط احداث پتروشیمی توضیح داد: سندی به نام سیاست‌های کلی نظام وجود دارد. در یکی از بند‌های این سند ذکر شده که پتروشیمی‌ها در سواحل شمالی خلیج فارس یعنی آب‌های آزاد متمرکز شود. در حالی که اردبیل به لحاظ جغرافیایی در منطقه مذکور نیست. حتی با فرض وجود مناطق گمرکی در این استان که یکی در آستارا و دیگری در گمرک بیله‌سوار است. تا کنون هیچ بررسی درباره نقل و انتقالات از طریق آن‌ها صورت نگرفته است.
منبع آب پتروشیمی نمین کجاست؟
تبریزیان‌نمین درباره نحوه تأمین آب پتروشیمی نمین بیان کرد: قرار شد محل تامین آب از طریق پساب شهر اردبیل باشد. این در حالی است که نمین در ارتفاع بالاتری از شهر اردبیل قرار دارد و نیاز به پمپاژ و تجهیزات لازم برای این انتقال وجود دارد. حال برای تامین این زیرساخت‌ها حداقل یک سال زمان لازم است.
او همچنین درباره احداث کارخانه فولاد که بحث آن مطرح است اضافه کرد: متولیان امر تامین منبع آب این کارخانه را هم به پساب فاضلاب اردبیل گره زده‌اند.
تبریزیان همچنین از احداث پتروشیمی در اردبیل خبر داد که حدود ۱۰ سال پیش بنا بر احداث آن بود. اما به علت مشکل تامین آب مغفول ماند. با این حساب چطور منبع آبی این دو صنایع قرا است تامین شود؟
همچنین در حالی دسترسی به این زیرساخت‌ها به دو سال زمان نیاز دارد که فرماندار نمین از بهره‌برداری آن تا سه ماه آینده خبر داد.
حمیدرضا صالحی، نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران نیز تصریح کرد: احداث این پتروشیمی با آمایش سرزمین مطابقت ندارد و مدافعان این طرح به بهانه اشتغال حامی آن هستند. در حالی که می‌توان به انتقال کارمندان به بخش‌های جنوبی کشور فکر کرد.
گفتنی است، اکنون در شرایطی راه‌اندازی پتروشیمی نمین اردبیل را با خطر بروز بحران آب مواجه کرده که زنجیره بحران آب از شهر کرد شروع شد و پس از آن به کرمانشاه و ارومیه و درنهایت به همدان رسید.
