آخرین آمار مرگ‌ومیر مادران باردار

دیدارنیوز - دکتر نسرین چنگیزی در رابطه اقدامات وزارت بهداشت برای سلامت مادران و نوزادان گفت: برنامه اصلی اداراه سلامت مادران و وزارت بهداشت، سلامت مادران و همچنین تضمین سلامت نوزادان تا دو ساعت ابتدای عمرشان است. در این راستا برنامه‌هایی کلی از قبیل خدمات خارج از بیمارستانی برای تضمین سلامت مادران در خدمات بهداشتی و مراقبتی در هر رده، خدمات بیمارستانی با عنوان بیمارستان دوستدار مادر و مراقبت‌های بعد از زایمان تا شش هفته پس از زایمان را داریم.

چنگیزی درباره وضعیت سلامت مادران در کشور گفت: ما جزو هفت کشوری هستیم که تا سال ۲۰۱۵ به اهداف توسعه هزاره از مرگ مادر و بهترین شرایط کاهشی میزان مرگ مادران را داشتیم. برنامه‌ریزی‌های ما برای آینده این است که میزان مرگ مادران را که در حال حاضر حدود ۲۰ در هر ۱۰۰هزار موالید زنده است تا ۱۲ سال آتی به ۸.۷ در هر ۱۰۰هزار نفر برسانیم. این برنامه‌ریزی باید به گونه‌ای باشد که بیشترین اقدامات در راستای علل قابل پیشگیری مانند خون‌ریزی‌های بعد از زایمان و فشارخون‌های بارداری انجام شود.  

وی ادامه داد: در سال۹۷ به صورت متمرکز روی استان‌هایی که میزان مرگ در بین مادران بر اثر خون‌ریزی و ... زیاد بود، برنامه‌ریزی برای کاهش مرگ را شروع کردیم که در سال آینده این برنامه‌ها اجرایی می‌شوند. امیدواریم با اجرایی شدن برنامه‌ها ظرف دو تا سه سال آینده روند کاهشی را در علل قابل پیشگیری شاهد باشیم.  

چنگیزی با بیان اینکه هدف دیگر ما شناسایی راحت‌تر و سریع‌تر مادران پرخطر است، گفت: در این زمینه معاونت بهداشت و درمان در ارتباط با یکدیگر همکاری‌های لازم را نیز انجام می‌دهند. علاوه بر این همکاری‌ها، برنامه‌های عملیاتی طی دو _ سه سال گذشته برای کاهش عوارض شدید بارداری و زایمان نیز اجرا شده است.  

وی افزود: برای ایجاد بهترین شرایط و محیط  برای زایمان و به دنیا آمدن نوزادان سالم نیز برنامه‌ریزی‌هایی با کمک معاونت درمان انجام شده است که در بسته خدمتی سلامت مادران ارائه می‌شود.  

به گفته چنگیزی، با ترویج زایمان طبیعی در قالب طرح تحول، کاهش سزارین را شاهد بودیم، اما نکته مهم این است که با مشکلات خاصه مادران نیز روبرو هستیم.

چنگیزی درباره ترویج زایمان طبیعی و اقداماتی که در این زمینه انجام شده است، گفت: از سال ۸۴ برنامه‌ریزی‌هایی برای ترویج زایمان طبیعی داشتیم. در همین راستا کلاس‌هایی برای آمادگی زایمان طبیعی دایر کردیم تا با آگاهی دادن به مادران و شناساندن تفاوت‌های زایمان طبیعی و سزارین، نقش انتخاب‌گر را به مادران بدهیم. زایمان طبیعی با شرایط استاندارد، کمترین عارضه را برای سلامتی مادر و فرزند ایجاد می‌کند.  

وی ادامه داد: در سال ۸۷ این کلاس‌ها ابلاغ و برگزار شد و تا کنون ادامه یافته است. این کلاس‌ها بعد از گذشت چندین سال تنها یک پنجم مادران را در برگرفته است. سعی ما ترویج این کلاس‌ها به خصوص در بخش خصوصی است.  همچنین در بخش دولتی باید شرایط به گونه‌ای فراهم شود تا مادران را موظف به شرکت در این کلاس‌ها کنیم تا به این ترتیب دو سوم از جمعیتی که از سیستم دولتی خدمت دریافت می‌کنند، در این کلاس‌ها شرکت کنند. در این کلاس‌ها فقط آموزش تفاوت روش‌ها مطرح نیست، بلکه مباحثی چون مراقبت از کف لگن، کاهش عوارضی چون بی‌اختیاری‌های گوناگون، برخورد منطقی و روانشناسی با ترس مادران از زایمان طبیعی و مراقبت نوزادان مطرح می‌شود.  

به گفته وی، حدود ۲۰۰۰ تخت برای اتاق‌های زایمان در کشور فراهم شده است. امکان انتخاب همراه حتی حضور همسران نیز در اتاق‌های زایمان نیز برای مادران به وجود آمده است که تمامی این اقدامات موجب ارتباط عاطفی قوی بین مادر و فرزند در زایمان طبیعی می‌شوند.  

چنگیزی درباره عوارض سزارین نیز گفت: هر مداخله جراحی موجب بروز عوارضی اعم از بیهوشی، خون‌ریزی‌های بعد از جراحی یا عفونت‌ها در فرد می‌شود. سزارین یک روش اضطراری زایمان برای مادرانی است که شرایط خاصی دارند. همچنین باید توجه داشت مادران حتی اگر مجبور به انتخاب سزارین برای زایمان خود شدند،  تحت هیچ شرایطی نباید در تاریخ زایمان خود دست ببرند. ورود یک نوزاد زودرس به بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان بنا به اشتباهات والدین ممکن است رخ دهد، اما خروج او به مراقبت‌های فراوان نیاز دارد. تخت‌های NICU محدود است و برای نوزادان خاص نیاز است. برخی والدین با تصمیم‌گیری‌های اشتباه نه تنها موجب آسیب در کودک خود می‌شوند، بلکه موجب می‌شوند نوزادان نیازمند NICU از آن بی‌بهره شوند و جان‌شان به خطر افتد.

رییس اداره سلامت مادران با بیان اینکه ممکن است هنگام زایمان‌ خطراتی برای مادر و جنین پیش آید و شرایط مادر برای انتخاب روش زایمان قابل پیش‌بینی نیست، گفت: معمولا در شرایطی که جان مادر و جنینش در خطر است و اقدام فوری برای خروج جنین لازم است، روش سزارین انتخاب می‌شود. شرایطی چون فشارخون‌های غیرطبیعی، مسمومیت‌های بارداری، کاهش حرکت جنین به همراه مدفوع کردن او، افت ضربان قلب نوزاد و... از عواملی است که منجر به سزارین می‌شود.

وی در پایان درباره اقدامات وزارت بهداشت برای مادران روستایی و عشایر نیز توضیح داد و گفت: در مراکز بهداشت روستایی و شهری حضور فعال ماماها را داریم تا به مادران در دوران بارداری کمک کنند.  گاهی ممکن است پزشک عمومی مراکز نیز برای مشاوره به این مادران کمک کند. همچنین تسهیلات زایمانی برای مادرانی که در نقاط کم‌دسترس به بیمارستان برای زایمان هستند و امکان ارجاع برای زایمان را به بیمارستان ندارند، در نظر گرفته شده است.  برای عشایرها که کوچ می‌کنند نیز برنامه‌های ده‌گردشی مراقبتی داریم و سعی بر این است که حوزه بهداشت در همه نقاط بتواند پاسخگوی سلامت مادران باشد.