میرجواد میرگلوی بیات، کارشناس مسائل عمان معتقد است که سفر روز دوشنبه سیدابراهیم رئیسی به عمان، بیشتر جنبه اقتصادی دارد. او گفت: روابط سیاسی دو کشور از سطح و جایگاه خوبی برخوردار است، اما بعد اقتصادی مغفول مانده است.
دیدارنیوز: یک کارشناس مسائل عمان با بیان اینکه به نظر میرسد محور اصلی سفر روز دوشنبه رئیسجمهور به مسقط مسائل اقتصادی و تلاش برای گسترش تعاملات دو کشور در این حوزه باشد، تصریح کرد: ایران و عمان هر دو به هم اعتماد دارند و این اعتماد این زمینه را فراهم میکند که تعاملات بین دو کشور در حوزههای مختلف بر اساس اراده موجود بین طرفین گسترش پیدا کند.
میرجواد میرگلوی بیات، در مورد سفر رئیس جمهور به عمان و اهداف این سفر تصریح کرد: این سفر در چارچوب سیاست دولت سیزدهم در راستای گسترش تعاملات با کشورهای همسایه انجام میشود. آقای رئیسی در زمان تبلیغات ریاست جمهوری نیز بر این موضوع تاکید کرده بودند که به دنبال افزایش ارتباطات با کشورهای همسایه، اعم از همسایههای خاکی و آبی هستند و این سفر نیز در این راستا انجام میشود.
وی با بیان اینکه کشور عمان نیز میخواهد نقش میانجیگریاش را در عرصه تحولات منطقه ایفا کند، افزود: عمان از این نقش تاریخی خود به عنوان یک ابزار قدرت و مولفهی تاثیرگذاری در معاملات منطقهای و جهانی استفاده کرده است و در همین چارچوب نمیخواهد که این جایگاه و این نقش را از دست بدهد.
این کارشناس مسائل عمان با تاکید بر اینکه مقامات عمان از ۵۰ سال قبل به دنبال نزدیک کردن ایران با کشورهای منطقه خلیج فارس بودند، چرا که این امر را در راستای منافع ملی خود میدانند، گفت: عمانیها اکنون نیز رابطه خوبی با ایران دارند و این سفر از زاویه مورد اشاره، برای عمانیها حائز اهمیت است.
بیات با تاکید بر اینکه عمان به دلیل انزوای جغرافیایی و مذهبی در منطقه و همچنین چند دلیل ساختاری به دنبال متحدی فرامنطقهای برای خود است، افزود: از دیگر سو این کشور دارای یک سری رقابتهای پنهان با امارات است و با برخی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس نیز دارای مشکلاتی است و بحران در یمن نیز باعث میشود که این کشور در معرض آسیب قرار بگیرد. به همین دلیل عمانیها تلاش میکنند که رابطه خوبی با ایران داشته باشند و در همین چارچوب برای آنها فرقی نمیکند که در ایران کدام جناح حاکم باشد، آنها همواره تلاش خود را بر این گذاشته اند که رابطه خوبشان را با ایران حفظ کنند.
این کارشناس مسائل عمان با تاکید بر اینکه به نظر میرسد سفر رئیس جمهور به عمان بیشتر یک سفر اقتصادی باشد تا سیاسی، افزود: روابط سیاسی دو کشور از سطح و جایگاه خوبی برخوردار است، اما بعد اقتصادی مغفول مانده است. علی رغم اینکه سال گذشته ما توانستیم رکورد تعاملات اقتصادی خود با عمان را افزایش دهیم، ولی باز هم رقم این تعاملات کم است و به نظرم بعد اقتصادی سفر رئیس جمهور به عمان حائز اهمیت جدی است.
وی با اعتقاد بر اینکه احتمالا بعد از این سفر شاهد این باشیم که به صورت تدریجی در حوزه اقتصادی عمان جانشین دوبی برای ایران شود و اهمیت اقتصادی عمان برای ایرانیها بیشتر از قبل شود، تصریح کرد: افزایش حجم مبادلات اقتصادی و تجاری، دسترسی به یمن و شرق آفریقا از جمله امتیازاتی است که عمان میتواند در حوزه مورد اشاره برای ما فراهم کند.
بیات با تاکید بر اینکه این سفر فرصت خوبی است که زمینه برای افزایش صادرات محصولات مواد غذایی و دانش بنیان ایران به عمان افزایش پیدا کند، گفت: مسئله دیگر در این حوزه موضوع صادرات گاز ایران به عمان است. اگر بتوانیم سرمایه گذاری مشترکی در این زمینه انجام دهیم و گازمان را به عمان برسانیم، نه تنها نیاز عمانیها تامین میشود و برای آنها یک آلترناتیو دیگر برای خط دلفین قطر ایجاد میشود، ما نیز میتوانیم از طریق عمان گازمان را به اروپا نیز صادر کنیم و فکر میکنم این موضوعی است که در جریان این سفر از سوی ایران دنبال شود.
این کارشناس مسائل عمان تصریح کرد: وزیر انرژی و معادن عمان چند وقت پیش اعلام کرد که این کشور آمادگی دارد گاز ایران را از طریق عمان به یمن برساند و اگر این اتفاق بیفتد در صورتیکه صلح در یمن ایجاد شده باشد اتفاق مهمی است و ما حتی میتوانیم از طریق یمن گاز خود را به شرق آفریقا نیز برسانیم.
وی همچنین در بخش دیگری از صحبتهای خود با بیان اینکه در مسیر گسترش ارتباطات بین ایران و عمان یک سری موانعی وجود دارد، افزود: در این رابطه نمیتوان نقش قدرتهای بزرگ و منطقهای را نادیده گرفت. هر چند عمان همواره سعی کرده به همه طرفهای مرتبط با این کشور این موضوع را ثابت کند که به دنبال دوستی با همه است و این سیاست همیشگی این کشور است.
بیات با بیان اینکه به واقع دولت عمان، دوست همه طرفهایی است که با آنها ارتباط دارد و این مهمترین رکن سیاست خارجی این کشور است، افزود: از زمان سلطان قابوس این سیاست دنبال شده و در زمان سلطان هیثم نیز مورد توجه است.
وی با بیان این که فشار عربستان بر روی عمان با توجه به سرمایه گذاری هنگفتی که قرار است ریاض در مسقط انجام دهد از دیگر موانع احتمالی گسترش روابط ایران و عمان است، خاطرنشان کرد: در زمینه خط لوله گاز نیز امارات تا کنون چندین بار کارشکنی کرده است و فشارهای آمریکا و حتی انگلیس نیز بخاطر موضوع تحریمها میتواند در این ارتباط مهم باشد.
بیات با بیان اینکه فارغ از این موانع، اراده سیاسی در بین مقامات دو کشور وجود دارد که ارتباطاشان را گسترش دهند، افزود: ایران و عمان به یکدیگر اعتماد و اطمینان دارند. مثلا عمانیها میدانند که ایرانیها از طریق یمن به دنبال نفوذ در عمان نیستند و ایرانیها نیز این اطمینان را دارند که مقامات عمان اجازه نمیدهند که کشورشان به مکانی برای توطئه علیه ایران تبدیل شود و یا از پایگاههای آن کشور علیه منافع ایران استفاده شود.
بیات همچنین با بیان اینکه برخی از موانع در داخل کشور نیز برای گسترش روابط ایران و عمان وجود دارد، مدعی شد که عدهای در داخل کشور مایل نیستند که عمان بتواند سهم بیشتری در تجارت بین المللی ایران به دست آورد و در این ارتباط جانشین دوبی شود. به نظر میرسد که بعضا این افراد منافعی در دوبی دارند و اینکه شیفت از دوبی به عمان منتقل شود به نفع آنها نیست.