جلوی اکران مردمی فیلم عرق سرد در مشهد گرفته شد

دیدارنیوز - «عرق سرد» که به کارگردانی سهیل بیرقی در جشنواره فیلم فجر رونمایی شد، شرایط خاصی را در اکران پاییزی سینماها تجربه می‌کند. این فیلم که باران کوثری ایفاگر نقش اصلی آن است روایتگر بخشی از زندگی یک زن ورزشکار است که در بزنگاه مهم‌ترین رویداد ورزشی‌اش توسط همسر ممنوع‌الخروج می‌شود و از مسابقات بازمی‌ماند.

«عرق سرد» علاوه بر نامزدی در رشته‌های بهترین تدوین، موسیقی و فیلمبرداری، هر پنج بازیگر اصلی‌اش نامزد دریافت جایزه شدند که در نهایت سه سیمرغ بلورین جشنواره فجر سال گذشته به این فیلم رسید و همین‌ها نوید اکرانی موفق را به این فیلم می‌داد.

«عرق سرد» که اخیرا به جشنواره فیلم توکیو راه‌یافته و قرارداد اکران با یک کمپانی فرانسوی را هم امضا کرده است،  بازی‌های متفاوتی را از بازیگرانش به تصویر کشیده و در جشنواره فجر هم بازخوردهای خوبی گرفت. این فیلم می‌توانست یکی از بهترن زمان‌های اکران را در اختیار داشته باشد اما با توجه به شرایط نمایش عمومی فیلم‌ها، سازندگانش در نهایت مهرماه را برای اکران انتخاب کردند و با وجود اینکه می‌شد پیش‌بینی کرد فروش قابل توجهی در همان روزهای ابتدایی برای این فیلم رقم بخورد، تحریم ناگهانی حوزه هنری و گرفتن حدود یکصد سینما از این فیلم نقشه‌ها و برنامه‌ریزیِ‌ها را برای اکران بهتر این فیلم نقش برآب کرد.

بماند که علاوه بر از دست دادن سینماهای تحت اختیار حوزه هنری، دست‌اندرکاران این فیلم قرار بود پنج‌شنبه شب 19 مهرماه، در سینما اطلس مشهد اکران مردمی داشته باشند که طبق اعلام دست‌اندرکاران فیلم جلوی این اکران مردمی و حضور عوامل گرفته شد و این گروه بیم از دست دادن موقعیت‌های تبلیغاتی مهم را برای «عرق سرد» دارند.

باران کوثری که این روزها مشغول بازی در فیلمی به کارگردانی رضا گوران است و سهیل بیرقی (کارگردان) به بهانه اکران این فیلم با حضور درخبرگزاری ایسنا، در یک گفت‌وگو به انتقاد از حوزه هنری و بی‌پناهی «سینما» پرداختند و از سختی‌های ساخت فیلم «عرق سرد»، تاثیری که در مجلس شورای اسلامی داشته و نیز نگرانی‌های خود برای از دست دادن دیگر ابزار تبلیغاتی باقی مانده برای این فیلم از جمله اکران مردمی سخن گفتند.

در ابتدای این گفت‌وگو سهیل بیرقی در پاسخ به اینکه با توجه به حجم بالای فیلم‌های کمدی روی پرده با چه انگیزه و پیش‌بینی‌ای این زمان را برای اکران انتخاب کرد؟ به ایسنا گفت: در حال حاضر دورانی را پشت سر می‌گذاریم که سینمای کمدی به شدت از سوی تهیه‌کنندگان، صاحبان سرمایه و سینمادارها مورد توجه است و متاسفانه بیشترین امکانات از جمله بیشترین سانس، بیشترین سالن و بیشترین میزان تبلیغات به فیلم‌های کمدی که از سطحی‌ترین تا بهترین نوع آن را شامل می‌شود اختصاص پیدا می‌کند، در نتیجه یک نوع نابرابری عجیب میان این ژانر و فیلم‌های اجتماعی وجود دارد که باعث می‌شود، گاهی احساس تنهایی بکنی، آن هم وقتی می‌بینی یک نفره نمی‌توانی مقابل این جریان ایستادگی بکنی، چون هیچ کاری نمی‌توان برای این اتفاق انجام داد و هر چقدر هم فیلم موفقی ساخته باشی نمی‌توانی در مقابل این گستردگی فیلم‌های کمدی مقاومت کنی.

بیرقی ادامه داد:در چنین اوضاعی در بهترین حالت فقط می‌توان امیدوار بود که فیلم بتواند با گذشت زمان خودش را نشان دهد و من در این زمان تنها جوابی که به خودم می‌دهم، همین است که ما تا آخرین توان باید برای آنچه ساختیم بجنگیم و شاید گذر زمان، درست ترین عامل برای عیارسنجی فیلم باشد.

در این باره باران کوثری هم با اشاره به اینکه از موضع یک بازیگر به چنین شرایطی نگاه می‌کند، افزود: این ماجرا به عنوان بازیگر می‌تواند از یک جایی دلسردکننده و مایوس کننده باشد. چون فکر می‌کنی در فیلم‌هایی بازی می‌کنی که دغدغه‌مند هستند اما بعد می‌بینی این فیلم‌ها تحت هر فشاری کمتر دیده می‌شوند و سالن و فضای کمتری برای تبلیغ دارند. با این حال به نظرم چیزی که همچنان ما را، یعنی چه بازیگر چه تهیه‌کنندگان اندکی که هنوز به این سینما پایبند هستند و چه کارگردان‌ها، امیدوار نگه می‌دارد، این است که مردم از این فیلم‌ها استقبال می‌کنند و با اینکه ممکن است در حد فیلم‌های «حمایت شده» دیده نشوند، اما مردم تا جایی که ممکن بوده همیشه از این فیلم‌ها حمایت کرده‌اند.

البته فیلم «عرق سرد» ماجرای پیچیده‌تری هم دارد و آن این است که جدا از اکران در کنار فیلم‌های کمدی با تحریم حوزه هنری و نیز منع پخش تیزرهای تلویزیونی هم روبرو شده است.

بیرقی درباره اینکه آیا پیش از شروع اکران از این اتفاقات مطلع بوده است؟ گفت:‌ همه این‌ها مسائلی بود که ما در شروع اکران با آن‌ها مواجه شدیم و فروش فیلم را هم بسیار تحت تاثیر قرار دادند چون اصلا فکر نمی کردیم در مقایسه با دیگر فیلم‌های در حال اکران، فضا تا این حد نابرابر شود.

او افزود: حوزه هنری یک روز قبل از آغاز اکران و با وجود اینکه فیلم را دیده بود، اعلام کرد آن را در سالن‌های خود نمایش نخواهد داد. این مسئله به طور رسمی هم اعلام نشده و فقط به دفتر پخش پیغام داده شد. ما هم هر چه تلاش کردیم با آن‌ها جلسه بگذاریم، موفق نشدیم و حتی نتوانستیم تلفنی صحبت کنیم. درواقع آن‌ها فقط یک پیغام دادند و بعد تمام 97 سالنی را که برای «عرق سرد» داشتند، از ما گرفتند و حتی چند روز بعد از اکران که پردیس «هویزه» مشهد به حوزه هنری واگذار شد، اولین کاری که کردند پایین آوردن فیلم «عرق سرد» بود.

به این ترتیب الان فقط ۴۰ سینما در کشور داریم و از آن طرف با تبلیغات تلویزیونی هم مسئله داشتیم که سابقه نشان داده تصویر «باران» (کوثری) را پخش نمی‌کنند و یکی از کارهای جدیدشان هم این است که می‌گویند تیزری را به ما بدهید که تصویر باران کوثری در آن نباشد، در حالی که نمی‌دانم وقتی نقش اصلی یک فیلم باران کوثری است چطور باید چنین کاری کرد؟! ضمن اینکه من هم زیر بار چنین سفارشی نمی‌روم تا تیزری را بدون بازیگر اصلی آماده کنم. براین اساس در آستانه اکران، ۲ ابزار مهمی را  که می‌توانستند برای جذب مخاطب بیشتر کمک کنند از دست دادیم ولی مردم استقبال خوبی کردند و آمار روزانه رشد فروش را نشان می‌دهد.

 کوثری در این بخش درباره اینکه آیا تا به حال پیگیر شده چرا تلویزیون با پخش تصویرش مخالف است؟ گفت: از آنجایی که این موضوع برای من اهمیت نداشته و حتی اگر تلویزیون تمایلی به نشان دادن تصویر من داشته، من تمایلی نداشته‌ام، هیچ وقت پیگیری نکرده‌ام اما نکته مهم در این‌باره این است که اگر ما نمی‌توانیم با هم کار نکنیم چه ارتباطی به پخش تیزر تبلیغاتی یک فیلم دارد؟ چون با این کار حقی از من سلب نشده و نمی‌شود و این بازی بچه‌گانه‌ای است که حق تهیه‌کننده را سلب می‌کند. کلا شرایط طوری پیش می‌رود که فکر می‌کنم سینما مثل بچه‌ای است که پدر و مادرش یا نیستند یا زوری ندارند و هر سازمان و ارگان و نهادی بر آن قدرت‌نمایی می‌کند.

بیرقی در این بخش یادآور شد:‌ دو سال قبل که فیلم «من» را اکران کردم، شرایط خیلی بهتری وجود داشت و تبلیغات متفاوت‌تری هم داشتیم، اما الان هیچکدام را در اختیار نداریم  در حالی که «من» به لحاظ سلیقه مخاطب و جذب تماشاگر، فیلم خاص‌تری بود ولی استقبال خیلی خوبی از آن صورت گرفت. اما الان مردم به لحاظ اقتصادی خیلی در مضیقه هستند و سینما در اولویت زندگی شان نیست و این شرایط ما را هم سخت‌تر کرده است. هرچند در همین اوضاع هم حمایت تماشاگران را بزرگترین مزیت فیلم «عرق سرد» نسبت به دیگر فیلم‌هایی می‌دانم که روی پرده هستند.

او در ادامه درباره بیلبوردهای شهری هم گفت: هیچ بیلبورد تبلیغاتی هم در شهر نداریم چون آن هم هزینه‌های خود را دارد و جالب است که شهرداری آنطور که از بعضی فیلم‌ها حمایت می‌کند، «عرق سرد» را مورد حمایت قرار نداد. چنین تبلیغاتی نیازمند حمایت بخش خصوصی است و شرایط طوری نبوده که به فیلم ما همانند برخی فیلم‌های دولتی بیلبورد رایگان داده شود.

بازیگر «عرق سرد» هم در این باره اضافه کرد: اصولاً برای فیلم یا تئاتر زمانی می‌توانید بیلبورد در اختیار بگیرید که مطمئن باشید آن بیلبورد هزینه‌ها را برمی‌گرداند ولی واقعیت این است که الان متوجه شده‌ایم تعداد زیادی از مردم به بهانه تماشا کردن فیلم «عرق سرد» به یکی از پردیس‌ها می‌روند و می‌بیینند فیلم در آنجا نمایش داده نمی‌شود و به جایش فیلم دیگری را می‌بینند چون سخت است دوباره هزینه کنند و سراغ سینمایی دیگر بروند پس در این شرایط گرفتن بیلبورد اصلاً توجیه اقتصادی ندارد و این‌ها جدا از این است که؛ ما سینما «آزادی» را که برای مردم خیلی شناخته شده است و ستون مهمی برای فیلم بود، در اختیار نداریم. اما با این حال تبلیغات سینه به سینه مهم‌ترین عاملی بوده که فروش روزانه ما را افزایش داده است.

در ادامه نشست درباره واکنش‌ها و حمایت‌هایی که از سوی تیم‌های ورزشی بانوان یا تشکل‌های زنان صورت گرفته بحث شد که ضمن اشاره این دو هنرمند به محبوب بودن فیلم «عرق سرد» میان انجمن‌های زنان و تشکل‌ها و تیم‌های ورزشی، از تاثیراتی که این فیلم در مجلس داشته هم صحبت شد.

بیرقی دراین‌باره توضیح داد: درباره مجلس آخرین حرفی که به من گفته‌اند، این است که کمیسیون زنان در این باره طرحی را تقدیم مجلس کرده تا نخبگان زن بدون اذن همسر امکان خروج از کشور را داشته باشند و به نظرم آنچه در مجلس پیگیری می‌شود، اگر به اصلاح این قانون منجر شود برای من و تمام سازندگان «عرق سرد» کافی است.

این کارگردان جوان که پیش از این تجربه ساخت فیلم «من» را در کارنامه کاری خود دارد، به انگیزه خود از ساخت این فیلم اشاره کرد و گفت: سال۹۶، هشت زن ورزشکار برای شرکت در مسابقات بین‌المللی توسط همسران خود ممنوع‌الخروج شدند و من در  «عرق سرد» تلاش کردم بدون اینکه وارد زندگی آن‌ها شوم، اتفاق‌ها و سرفصل‌های مشترک را مثل پروسه جدایی، دادگاه و راضی کردن همسر برای سفر به تصویر بکشم و بقیه را با عنصر خیال پردازی خودم روایت کنم. انچه در این اتفاق برای مهم شد، این بود که از این زن‌ها با وجود مطرح بودن اسم و رسم‌شان، هیچ کس نه حرفی می‌زد و نه کارشان پیگیری می‌شد و برایم عجیب بود وقتی با این‌ها این طور برخورد می‌شود چه بر سر آن‌هایی می‌آید که ناشناخته هستند و اصلا نمی‌دانیم که هستند.

کوثری هم که علاوه بر فیلم‌هایی که برای بازی انتخاب کرده، همواره در برخی مسائل روز اجتماعی و سیاسی دغدغه‌ها و واکنش‌های خود را بروز داده است، در این باره اضافه کرد: نقشی که در «عرق سرد» داشتم جدا از فوق‌العاده بودن، به دغدغه‌های من هم خیلی نزدیک بود. اما دوست دارم بگویم پروسه‌ای که ما بازیگران و نیز سهیل در این مسیر گذراندیم مسئولانه بود و با وسواس زیادی به موضوع نگاه می‌کردیم  چون نمی‌خواستیم فیلم با یک موضوع ژورنالیستی، هیجانی شود و فقط یک تیتر جنجالی داشه باشد. خیلی تلاش کردیم درگیر جنجال‌ها نشویم و خودم هم سعی کردم به دور از شعارزدگی و به دور از قضاوت بازی کنم و اینکه در قالب مانیفست دادن نروم، چون تماشاگر هم راحت‌تر می‌تواند ارتباط برقرار کند؛ هرچند برخی سایت‌های که مواضعشان با من مشخص است نوشتند باران کوثری نقش عصیانگری را بازی کرده که مانیفست اجتماعی می‌دهد و حتی اگر این هم باشد، من پروایی ندارم که بگویم دوست دارم چنین نقشی را بازی کنم اما تمام تلاشم را کردم تا در فیلم به دور از این شعارها باشم.

وی با اشاره به اینکه «ما حتی سراغ شخصیت‌های اصلی نرفتیم چون شُبهه نزدیک شدن به آن‌ها را ایجاد می‌کرد و اینکه انگار داستان زندگی یکی از آن‌ها روایت می‌شود» درباره دغدغه‌هایی که برایش مهم بوده و این نقش را به آن بهانه بازی کرده است و اینکه چقدر نتیجه آن را موثر می‌داند؟ گفت: واقعیت این است که من راه حل دادن را وظیفه سینما نمی‌دانم و فکر می‌کنم صرف بیان یک موضوع آن هم موضوعی با این حساسیت که تا به امروز درباره آن حرفی زده نشده کافی است تا بگوییم وظیفه اجتماعی خود را به نحو احسن انجام داده‌ایم، البته این فیلم فراتر هم می‌توانست، برود چون تاثیر آن بر نمایندگان مجلس فعلا مشخص است ولی در کنار این‌ها اگر فقط 100 زن پس از دیدن این فیلم، یادشان بماند موقع عقد کردن با گرفتن یک امضا می‌توانند اجازه خروج از کشور یا مواردی مشابه را داشته باشند، برای ما کافی است.

این گفت‌وگو با بحث درباره برچسب‌های فمنیسیتی به فیلم و اینکه زنان مخاطب اصلی فیلم هستند یا مردان ادامه پیدا کرد و باران کوثری با رد فمینیستی بودن فیلم تاکید کرد که اگر اینطور هم بود پروایی در ایفای چنین نقشی نداشت.

این بازیگر گفت: اگر حرف زدن درباره حقوق اولیه یک انسان اسمش فمینیست بودن است، هیچ ابایی ندارم که بگویم فمینیستم یا در یک فیلم فمینیستی بازی کردم، اما نکته اینجاست که «عرق سرد» درباره حقوق اولیه یک انسان صحبت می‌کند و این اصلا به معنای فمنیستی نیست. ضمن اینکه تماشاگران زیادی هم هستند که با شخصیت مرد داستان همذات پندری می‌کنند چون تلاش شده قضاوتی در این فیلم وجود نداشته باشد.

بیرقی هم دراین باره بیان کرد:‌ اینکه مخاطب فیلم بیشتر مردان هستند یا زنان نسبی است ولی به جهت تاثیرگذاری، خودم بیشتر زنان را مخاطب اصلی فیلم می‌دانم و آن‌ها را دعوت به تماشای فیلم می‌کنم چون اگرچه مردهای بسیاری را دیدم که با دیدن فیلم منقلب شدند ولی زمینه آشنایی حقوقی و قانونی بیشتری برای زنان فراهم می‌کند. با این حال تاکید می‌کنم «عرق سرد» فیلم زنانه‌ای نیست یعنی جایگاه انسانی را تعریف کردیم و اصلاً به سمت جایگاه زنانه یا مردانه نرفتیم.

این فیلمساز جوان در پاسخ به اینکه آیا از ابتدا شخصیت مرد داستان خود را یک مجری تلویزیون انتخاب کرده بود و آیا این انتخاب به ماجراهای حاشیه‌ای برخی چهره‌های تلویزیونی هم برمی‌گردد؟ گفت: تمام آن حاشیه‌ها به طور کلی می‌توانست وجود داشته باشد ولی از همان اول یک مجری تلویزیونی برای این نقش در نظرم بود چون وقتی در رسانه کار می‌کنی یکسری محدودیت‌ها برایت پیش می‌آید، یعنی به همان اندازه که مشهور می‌شوی به محدودیت‌هایی هم دچار می‌شوی.علاوه براین، دو شخصیت اصلی فیلم باید هر دو افرادی مطرح می‌بودند تا بتوانند روبروی همدیگر قرار گیرند و این چالش و موقعیت دراماتیک بیشتری را به وجود می‌آورد.

کوثری و بیرقی در همین بخش از امیر جدیدی هم یاد کردند که با طی کردن پروسه‌ای سخت، نقشی متفاوت را بازی کرده است.

بیرقی در ادامه پس از اشاره به فیلم «من» که با بازی لیلا حاتمی به شکلی دیگر به زنان پرداخته بود و اینکه آیا به دنبال ساخت فیلم با همین روند است؟ یا اینکه ممکن است با جوی که برای فیلم‌های کمدی وجود دارد سراغ ساخت یک فیلم کمدی برود؟ گفت: نمی‌توانم از آینده چیز دقیقی بگویم چون آنچه از درونم شکل می‌گیرد را می سازم. البته احوالی که این روزها می‌بینم اینطور نیست که بگویم چون کمدی در بورس است، من هم کمدی بسازم. اصولا برای ساخت فیلم جریانی در من شکل می‌گیرد که از یک جرقه به یک ایده و بعد فیلمنامه تبدیل می‌شود. فیلمنامه‌های من معمولا با یک کاراکتر شروع می‌شوند و بعد داستان آن‌ها پرداخته می‌شود. الان هم در حال نوشتن فیلمنامه‌ای هستم که قهرمانش  یک زن مُسن است.

باران کوثری هم درباره تمایل خود به بازی در فیلم‌های کمدی گفت: من معمولا خودم را در بازی و برای پذیرش نقش محدود نمی کنم، بیشتر برای آنچه پیش آید تصمیم می‌گیرم. البته فیلم‌های کمدی خوبی تاکنون ساخته شده مثل «اجاره ‌نشین‌ها» و قطعا اگر از فیلم‌های کمدی استقبال شود همه خوشحال می‌شویم اما ماجرا این است که به هر قیمتی کمدی ساختن و اینکه ترجیح سینمادارها بر این باشد که هر نوع کمدی را نمایش دهند و آن‌ها همیشه در اولویت اکران باشند، اذیت‌کننده است. با این حال برای بازی در یک فیلم، نقش باید مرا جذب کند و خیلی خوب می‌دانم امکان بازی در فیلم‌هایی مثل «خون بازی»، «عرق سرد» یا «عصبانی نیستم» همیشه پیش نمی‌آید.

در بخش پایانی این مصاحبه حرف آخر کارگردان و بازیگر فیلم «عرق سرد» باز هم به وضعیت نابرابر اکران این فیلم با  دیگر فیلم‌های روی پرده برگشت.

بیرقی بیان کرد: می‌خواهم به حوزه هنری بگویم کاری که با فیلم «عرق سرد» کردند نابخشودنی است چون این فیلم تمام مراحل قانونی را طی کرده، یعنی پروانه ساخت گرفته و بر اساس آن ساخته شده است، بعد پروانه نمایش گرفته و تمام مسائل و اصلاحیه‌هایی که شورای پروانه نمایش مدنظر داشت را رعایت کرده و بعد راهی اکران شده است، اما یک روز مانده به اکران سراسری فیلم، وقتی یک سازمان پا پس می‌کشد و ۹۷ سالن خود را از فیلم دریغ می‌کند باعث می‌شود بخش اعظمی از سرمایه یک آدم به باد رود و این اصلا چیزی نیست که قابل جبران باشد.

او گفت: حوزه هنری بدون هیچ توضیحی با نسل جوانی که فیلم می سازد چنین کاری را کرد. در حالی که دو سال بود هیچ فیلمی را تحریم نمی‌کردند و با تغییر مدیریت، شعار تعامل با فیلمسازان را سر می‌دادند. حتی اگر قرار بود تحریم کنند هم به شکل دیگری تحریم می‌کردند مثلاً سانس های کمتری در اختیار فیلم قرار می‌دادند اما الان حتی حاضر نشدند سانس کمتری به فیلم «عرق سرد» بدهند یا گفت‌وگو کنند. در صورتی که من خودم پیشنهاد دادم اگر اصلاحیه‌ای دارند حاضرم آن را به شکل جدید در فیلم اعمال کنم ولی هیچ جوابی نگرفتم و تمام این‌ها نابخشودنی است چون حتی امکان گفت‌وگو با ما را هم فراهم نکردند.

فیلم «عرق سرد» الان خیلی تنهاست و وزارت ارشاد و شورای صنفی نمایش هم با او همراهی نمی‌کنند.

 

کوثری هم دراین باره بیان کرد: به نظرم با توجه به تمام اتفاقاتی که در حوزه فرهنگ و هنر و بویژه سینما، تئاتر و موسیقی (کنسرت) رخ داده، لازم است وزارت ارشاد یک حمایت اساسی از سینما و تئاتر و موسیقی داشته باشد چون در این حوزه‌ها به لحاظ قانونی، باید مجوز وزارت ارشاد کفایت کند ولی چرا هربار یکی می‌تواند حرفی بزند و جلوی برنامه‌ای گرفته شود؟ چرا حوزه هنری مانع می‌شود؟ یا چرا برنامه‌های هنری از جاهای دیگر تحت فشار قرار می‌گیرند؟ از جاهایی که حتی نمی‌توانند اسم آن‌ها را به ما بگویند. برای من سوال است تا چه زمانی قدرت یکسری آدم‌ها که هیچ ارتباطی به حوزه فرهنگ و هنر ندارند باید بالاتر از قدرت وزارت ارشاد قرار بگیرد؟ و تا کی باید  از طریق آن‌ها آسیب ببینیم؟

بیرقی و کوثری در پایان برای دعوت مردم به تماشای فیلمشان گفتند:‌ اگر مردم دوست دارند فیلمی که صادقانه ساخته شده و قصه‌ای صادقانه را هم تعریف می‌کند ببینند، «عرق سرد» را تماشا کنند.

باران کوثری هم مخاطبان خود را اینطور دعوت کرد: به آن‌هایی که تصمیم دارند سینما نروند نمی‌دانم چه بگویم چون فکر می‌کنم یا شرایط اقتصادی آن را ندارند یا حوصله‌اش را، که در هر دوصورت با این وضعیت سیاسی واقتصادی و اجتماعی به آن‌ها حق می‌دهم اما از آن‌هایی که دوست دارند فیلمی را ببینند دعوت می‌کنم «عرق سرد» را به عنوان یک فیلم کاملا مستقل ببینند؛ فیلمی که از لحظه ساخت با یک سرمایه شخصی و سختی زیاد کارش را شروع کرد تا به جشنواره فجر و اکران عمومی رسید و در تمام این مراحل حمایتی نداشته و کاملاً دلخوش به حمایت مردم بوده است.