پذیرش مرگ برجام به معنی تغییر بنیادین توازن قدرت در خاورمیانه است

دیدارنیوز - امیرعلی ابوالفتح در واکنش به اظهارات مقامات کاخ سفید در خصوص راه‌های پیش روی ایالات متحده در صورت عدم حصول توافق با ایران در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه در آستانه نشست ۸ آذر در وین قرار داریم، مطرح کردن این موضوع از سوی طرف آمریکایی مبنی براینکه اگر دیپلماسی شکست بخورد از دیگر گزینه‌ها بهره خواهیم گرفت با چه هدفی صورت می‌گیرد و واشنگتن تا چه زمانی به اقدامات دیپلماتیک در رابطه با تهران زمان خواهد داد، گفت:

سالیان طولانی است که آمریکایی‌ها از این ادبیات استفاده می‌کنند و جمله‌هایی مانند گزینه‌های دیگری هم داریم، همه گزینه‌ها روی میز است و ... را به کار می‌گیرند. این سخنان در جنگ تبلیغاتی زده می‌شود و نه تنها طرف آمریکایی بلکه ایران هم از این جملات استفاد می‌کند. با این حال باید بدانیم که گزینه‌های زیادی هم پیش روی دولت آمریکا نیست؛ چراکه تحریم‌ها به سرحد خود رسیده است و تقریبا تمام صنایع مهم تا اشخاص مهم را مورد تحریم قرار داده‌اند؛ پس در عرصه اقتصادی نمی‌توانند حرکت جدیدی انجام دهند مگر اینکه دلخوش به بازگشت تحریم‌های سازمان ملل باشند که آن هم فرآیند پیچیده‌ای است که اگر قابلیت اعمال داشت تا الان انجام داده بودند.

وی ادامه داد: بحث دیگر اعمال فشار‌های غیراقتصادی است که در این مورد هم اقدام نظامی اصلا محتمل نیست، اما شیوه‌های جدید جنگ‌های قرن بیست و یکمی که حملات سایبری، اقدامات خرابکاری، جنگ‌های تجاری، نیابتی و تشویق به شورش در دستور کار دولت آمریکا بوده، هست و در آینده هم خواهد بود و این موضوع خیلی هم به مذاکرات ارتباطی ندارد. از این جهت این صحبت‌های مقامات آمریکا صرفا برای فشار به طرف ایرانی است تا تحت فشار تن به خواست آن‌ها بدهد که تجربه نشان داده در این راهکار نیز موفق نخواهند بود.

وی افزود: زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، گروهی در آمریکا این تصور را داشتند که گذشت زمان به ضرر ایران خواهد بود و فشار حداکثری در نهایت باعث فروپاشی اقتصاد ایران خواهد شد، اما با گذشت زمان و منطبق شدن شرایط اقتصادی ایران با فشارها، آمریکایی‌ها در این زمینه به نتیجه مطلوب خود نرسیدند پس راهی جز درک مشترک با ایران برایشان نمانده است و باید بازی برد - برد و نه بازی برد- باخت را انتخاب کنند.

این تحلیل‌گر سیاست خارجی در پاسخ به این سوال که در دولت پیشین ایالات متحده ترامپ موفق به ایجاد اجماع علیه ایران نشد، اما به نظر می‌رسد بایدن می‌تواند این اجماع را ایجاد کند، آیا در این صورت امکان استفاده از مکانیسم ماشه علیه ایران وجود دارد، گفت: اروپا هم گزینه‌های زیادی ندارد و در نهایت یا باید با ایران به توافق برسند یا ایران با غنی‌سازی ۶۰ درصد را بپذیرند، هرچند که ایران همواره اعلام کرده که قصد ساخت سلاح اتمی را ندارد و رهبری برای آن حرمت شرعی قرار داده‌اند، ولی این‌ها برای کشور‌های غربی ملاک نیست و با توجه به میزان غنی‌سازی نتیجه‌گیری می‌کنند.

وی افزود: طرف اروپایی می‌داند که با نبود برجام نظارت‌های پادمانی هم وجود نخواهد داشت و ممکن است ایران در واکنش به تحریم‌های سازمان ملل از NPT خارج شود و این احتمال هم وجود دارد که ایران هم در حوزه غنی سازی به کار خود ادامه دهد و این دغدغه آنهاست، به همین دلیل امروز با غنی‌سازی ۶۰ درصد هم با اسنپ‌بک مواجه نیستیم، ما زمانی با غنی سازی ۳ درصد شش یا هفت مورد تحریم گرفته‌ایم، ولی امروز با غنی‌سازی ۶۰ درصد اتفاقی نیفتاده است چراکه راهی ندارند؛ از این جهت بعید می‌دانم اگر مذاکرات هم شکست بخورد اتفاقی رخ بدهد.

وی ادامه داد: امروز هیچ کدام از طرف‌های برجام حاضر به قبول نابودی برجام نیستند و نهایتا اگر یک دور مذاکرات به نتیجه نرسد دوباره تنفسی ایجاد شده و باز مذاکرات از سرگرفته می‌شود. در واقع پذیرش مرگ برجام به معنی تغییر بنیادین توازن قدرت در خاورمیانه است.

ابوالفتح همچنین در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به خواست دولت برای حصول توافق در کمترین زمان و همچنین اراده طرف غربی برای دستیابی به نتیجه‌ای ملموس امکان توافقی موقت میان طرفین وجود دارد یا خیر، گفت: باید ببینیم قرار است این توافق موقت چطور صورت بگیرد. در توافق ژنو مقرر شد ایران در همان نقطه‌ای که هست باقی بماند و طرف‌های مقابل هم تحریمی را اضافه نکنند و به تدریج طی چند ماه، ماهی ۷۰۰ میلیون دلار از منابع ایران آزاد شود. امروز، اما این بحث مطرح نیست و بحث بازگشت آمریکا به برجام است و این زمزمه وجود دارد، اما بعید است، مگر آمریکایی‌ها با توقف فعالیت‌های ایران در همین مرحله بخشی از تحریم‌ها را کم کنند وگرنه آزاد کردن منابع ایران بعید به نظر می‌رسد.

وی افزود: ایران به عقب برنمی‌گردد و در خوشبینانه‌ترین حالت توقف در همان نقطه را می‌توان در نظر گرفت که همین توقف هم یعنی ۲۷-۲۸ کیلو اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد، ۲۳۰-۲۴۰ کیلو اورانیوم ۲۰ درصد و ۲۰۰۰-۳۰۰۰ کیلو اورانیوم ۳ درصد در اختیار ایران خواهد بود که برای آمریکا قابل قبول نیست با این شرایط بخشی از تحریم‌ها را کاهش دهد.