سوانح جاده‌ای مشکلی ادامه‌دار است

دیدارنیوز ـ سوانح جاده ای هشتمین علت مرگ و میر در جهان و سومین علت در ایران است، در این میان باید به سه عامل بروز آن شامل انسان، جاده و وسیله نقلیه توجه جدی شود. 

برآیند آمار نشان می دهد که 90 درصد تلفات این سوانح در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و ایران به عنوان کشوری در حال توسعه، رتبه پنجم مرگ و میر ناشی از سوانح جاده ای را به خود اختصاص داده است. 

طبق گزارش های رسمی پلیس راهور و وزارت راه و شهرسازی، در ایران در هر 24 ساعت، به طور متوسط 42.8 نفر جان خود را در تصادفات جاده ای از دست می دهند.

به تاکید کارشناسان در کنار هزینه های اجتماعی که سوانح جاده ای به جامعه وارد می کند از هزینه های اقتصادی آن نمی توان چشم پوشی کرد، مرکز پژوهش های مجلس ارقام متفاوتی از میزان خسارت هایی که تصادفات جاده ای به اقتصاد ایران تحمیل کرده، ارایه کرده است که بر همین اساس؛ این رقم به طور تقریبی حدود هشت درصد از تولید ناخالص داخلی کشور است.

طبق گزارش این مرکز، میزان کشته ‌شدگان تصادف جاده ‌ای در دنیا به ازای هر 10 هزار خودرو سه نفر اما در ایران به ازای هر 10 هزار خودرو 3.7 نفر بوده است. 

یکی از عوامل بروز تصادفات رانندگی جاده است که باید به این مهم توجه اساسی کرد، در زمان حاضر در ایران 2 هزار و 401 کیلومتر آزاد راه، 16 هزار و 627 کیلومتر بزرگراه، 25هزار و 538 کیلومتر راه اصلی و 42 هزار و 601 کیلومتر راه فرعی وجود دارد. 

سهم استان اصفهان از این میزان 11 هزار و 500 کیلومتر راه، شامل 399 کیلومتر آزاد راه، یکهزار و 659 کیلومتر بزرگراه، 2 هزار و 791 کیلومتر راه همسنگ و 29 کیلومتر راه فرعی است. 

استان اصفهان به دلیل موقعیت خاص آن در مرکز و به عنوان چهار راه ترانزیت بار و مسافر کشور، رتبه اول حمل بار و رتبه سوم حمل مسافر را داراست. 

محورهای مهم و پر تردد استان از جمله اصفهان - مورچه خورت، ذوب آهن - اصفهان، نجف آباد - تیران، قم - کاشان، دلیجان - میمه و بلعکس است. 

برای این منظور راهکارهایی از جمله ایمن کردن راه های موجود کشور طبق استانداردهای جهانی، ایجاد و افزایش راه ها برابر نیاز روزافزون کشور به صورت استاندارد، گرفتن غرامت از راهسازان در تصادفات دخیل هستند و بازدید روزانه راه از سوی گشت های ایمنی راه و اصلاح نواقص و نقاط حادثه خیز به صورت روزمره می توان اتخاذ کرد. 

آمارهای ارسالی از مرکز مدیریت راه های استان اصفهان از تردد بیش از یک میلیون خودرو بطور متوسط و به صورت روزانه در جاده های استان اصفهان خبر می دهد. 

بیشترین تأثیر عوامل انسانی در بروز و شدت تصادف جاده ای به اعتقاد کارشناسان به نداشن مهارت لازم برای رانندگی، بی توجهی به مقررات رانندگی، خستگی و خواب آلودگی، استعمال مواد مخدر و مصرف مشروبات الکلی مربوط می شود. 

این عامل نیازمند راهکارهایی از جمله ایجاد بستر فرهنگ صحیح رانندگی برای نسل بعدی، آموزش صحیح قوانین به نسل حاضر، قدرتمند کردن پلیس در رابطه با اجرای دقیق قوانین و آموزش همگانی از سوی رسانه ها به صورت مداوم و پیگیری در همه رده هاست. 

با توجه به اینکه مهارت در رانندگی از جمله عوامل بسیار مهم در عرصه ترافیک است باید بر این نکته تاکید کرد که نبود مهارت راننده در کنترل وسیله نقلیه و عکس العمل های مناسب در هنگام برخورد با سوانح احتمالی منشاء بسیاری از تصادفات رانندگی در معابر است. 

بطوری که طبق آمار موجود عامل انسانی حدود 80 درصد از تصادفات جاده ای در کشور را رقم زده است. 

آموزش و کسب مهارت در رانندگی می بایست با کسب تجربیات لازم ابتدا از یادگیری مهارت های پایه ای شروع و بعد از کسب تبحر لازم در هر مرحله به مرحله بعدی یادگیری وارد شود. 

اکنون بیش از 41 هزار دستگاه خودرو با 48 هزار راننده در ناوگان حمل و نقل بار استان اصفهان فعالیت می کنند که نزدیک به 10 درصد از ناوگان حمل بار کشور را شامل می شود. 

459 شرکت حمل و نقل بار، 6 پایانه حمل بار، 26 پایانه حمل مسافر، هشت مرکز مکانیزه معاینه فنی و 43 مجتمع بین راهی در سطح استان اصفهان فعالیت می کنند. 

عامل سوم در تصادفات جاده ای در رابطه با وسیله نقلیه است که باید استانداردهای جهانی برای خودرو سازان تعیین و نظارت دقیق بر آن صورت گیرد. 

گرفتن غرامت از خودروسازان در تصادفاتی که خودرو در آن نقش دارد، سامان دادن خودروهای موجود و ناایمنی کشور به سمت ایمنی و ایجاد شرایط توسعه و رقابتی با خودروسازان جهانی در کشور برای ارتقاء ایمنی خودروها از دیگر راهکارهای رفع مشکلات مربوط به وسایل نقلیه است. 

بنا به اعلام پلیس راهور و شرکت های بیمه ای، بیشترین خودرو مورد استفاده در بین مردم برابر با آمارهای موجود و به گفته کارشناسان، انواع سواری پراید و پژو است که در این ‌بین خودرو پراید از ایمنی پایین‌تری برخوردار هست. 

تحلیل گران اجتماعی معتقدند که با توجه به اینکه نیمی از معادله کاهش سوانح ترافیکی سهم دولت و نیم دیگر مربوط به رانندگان است، نمی توان با نگاه تک بعدی و بدون توجه به تاثیر تلاش های همگانی و مشارکتی به این موضوع پرداخت. 

آنها بر این باورند که هیچ نهاد و سازمانی به تنهایی نمی تواند اقدام موثر و پایداری را در روند کاهشی سوانح انجام دهد زیرا 50 درصد کار مربوط به اقدامات دولت و حوزه های راهداری، سازمان های امدادی و پلیس است که باید با اقدامات سخت و نرم افزاری، ایمنی ترافیک را ارتقا دهند، و باقی آن نیز با تلاش و همت عمومی حاصل خواهد شد. 

یک کارشناس اجتماعی حوزه مسائل ترافیکی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با برشمردن عوامل موثر بر بروز تصادفات گفت: مدیریت تعطیلات، آموزش رانندگان، تقویت سامانه های هوشمند و ارائه خودروهای با کیفیت و ایمن به شهروندان از متغیرهای مهم کاهش سوانح ترافیکی است. 

رضا رضایی، نرخ حوادث ناشی از خستگی و خواب آلودگی در کشور را حدود 40 درصد ذکر کرد و گفت: برای کنترل این حوادث بخشی از اقدامات مربوط به زیرساخت ها از جمله احداث استراحتگاه هاست که رانندگان را ترغیب به توقف و استراحت کند و بخش دیگر مربوط به برنامه های فرهنگی و آموزشی است که رانندگان را آگاه کند تا قبل از سفر به اندازه کافی استراحت کنند و در طول سفر نیز توقف های لازم را انجام دهند.

هم اکنون 43 مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی مجهز به نمازخانه، سرویس بهداشتی، فروشگاه، رستوران، جایگاه سوخت شبانه روزی به مسافران جاده های استان اصفهان خدمت رسانی می کنند. 

این مجتمع های خدماتی رفاهی بین راهی ازجمله محورهای اصفهان - شیراز، اصفهان - مبارکه، شهرضا - سمیرم، اصفهان -تهران، اصفهان - الیگودرز و اصفهان – نایین و خور- جندق فعال هستند. 

همچنین 26 مجتمع خدماتی رفاهی بین راهی در جاده های این استان در دست ساخت و 30 مجتمع خدماتی رفاهی هم موافقت اصولی برای ساخت گرفته است. 

رضایی بخش سوم را شامل نظارت و کنترل پلیس برشمرد و افزود: در این راستا پلیس در حوزه معاینه فنی خودروها، نحوه رانندگی، کنترل ناوگان مسافربری و تشدید نظارت ها در راستای کاهش سوانح رانندگی اقدام می کند. 

این تحلیل گر مسائل اجتماعی و ترافیکی، سازماندهی تعطیلات رسمی را یکی از مشکلات در بحث بروز سوانح رانندگی عنوان کرد و گفت: مهمترین تعطیلات در ایران که بستر مسافرت ها را فراهم می آورد در دو مقطع عید نوروز و تابستان متمرکز شده است که انبوهی از سفرها در این ایام رخ می دهد. 

وی خاطرنشان کرد: در حالی که در سایر کشورها تعطیلات را در طول سال تقسیم می کنند و این روند امری ثابت نیز است، در این شرایط مردم با برنامه ریزی دقیق و اصولی سفرهای خود را در طول ایام سال توزیع می کنند. 

این کارشناس اجتماعی تاکید کرد: باید در تعطیلات کشور بازنگری شود، نه به این منظور که تعطیلات کم یا زیاد شود، بلکه باید نحوه توزیع تعطیلات مدیریت شود که این امر خود آثار مثبت اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی به همراه دارد. 

وی همچنین بهره گیری از سامانه های هوشمند و الکترونیکی در جاده ها را تاثیر گذار دانست و گفت: از بدیهیات جامعه ترافیکی امروز استفاده از سامانه های هوشمند و الکترونیکی است که هم اکنون وضعیت مناسبی در این حوزه نسبت به سال های قبل داریم.

به گزارش ایرنا، هم اکنون 2 هزار و 400 دوربین هوشمند ثبت تخلفات در جاده های پرتردد کشور نصب است. 

این کارشناس اجتماعی، یکی دیگر از مسائل مهم و اساسی در کاهش تصافات و تلفات ناشی از آن را ایمنی خودروها برشمرد و گفت: تئوری حاضر در شرکت های خودروسازی کشورهای پیشرفته این است که تصادفات کم نمی شود ما باید خودرویی بسازیم که در تصادفات سرنشینان آن مجروح نشوند و جان خود را از دست ندهند. 

**خواب آلودگی در صدر تصادفات مرگبار استان است 

رئیس پلیس راه استان اصفهان نیز دراین باره گفت: خواب آلودگی در صدر تصادفات مرگبار در جاده‌های استان اصفهان قرار دارد. 

سرهنگ حسین پورقیصری در گفت و گو با ایرنا، انحراف به چپ را دومین عامل تصادفات در راه های برون شهری استان اصفهان عنوان کرد. 

وی خاطرنشان کرد: مسافران باید تا جایی که امکان دارد از مسافرت شب هنگام خودداری کنند، زیرا بسیاری از تصادفات به علت خستگی و خواب آلودگی رخ می دهد و رانندگان اگر احساس خستگی کردند باید در حاشیه امن جاده توقف و هر دو ساعت، 15 دقیقه استراحت کنند. 

رئیس پلیس راه اصفهان، راه اندازی گشت های ویژه ثبت تخلفات رانندگی و افزایش دوربین های نظارت تصویری در بزرگراه های استان را از جمله اقدامات پلیس در نظارت، کنترل و در نتیجه کاهش حوادث ترافیکی در جاده های استان ذکر کرد. 

وی با اشاره به نصب 105 دوربین کنترل ثابت در جاده های اصفهان بیان کرد: 113 دوربین دستی و 110 دستگاه تردد شمار برای مدیریت ترافیک جاده‌های استان اصفهان نیز نصب شده است. 

رئیس پلیس راه استان اصفهان افزود: استقرار ایستگاه های امنیت و سلامت در زمان تعطیلات نوروزی با همکاری سایر نهاد ها در شعاع 30 تا 50 کیلومتری مرکز شهرها و قبل از نقاط حادثه خیز از دیگر تدابیر پلیس در این رابطه است. 

وی با بیان اینکه در استان اصفهان 109 نقطه حادثه خیر وجود دارد که به دلیل مشکلات اقتصادی رفع مشکل تمام این نقاط زمان‌بر خواهد بود، گفت: باید در تمام طول سال و نه تنها در ایام تعطیلات نوروز برای آن چاره ای اساسی اندیشیده شود. 

** شناسایی 109 نقطه حادثه خیز در اصفهان 

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل ونقل جاده‌ای اصفهان از شناسایی 109 نقطه حادثه خیز در این استان خبر داد و گفت: از این تعداد 67 نقطه مصوب کشوری را دریافت کرده و 13 نقطه تاکنون در اولویت ساماندهی قرار گرفت که تا پایان سال جاری انجام خواهد شد. 

فرزاد دادخواه با اشاره به عملیات اصلاح جاده‌های حادثه‌ خیز اصفهان با اعتبار بالغ بر 53 میلیارد ریال، افزود: چهار هزار کیلومتر از راه‌های استان برای ساماندهی علائم راه‌ها و استانداردسازی علائم موجود بررسی شده که عملیات حذف و اضافه تابلوهای راهنمایی و رانندگی در نیمه دوم سال امسال صورت می‌گیرد. 

دادخواه اظهار داشت: عملیات تعریض جاده و دوبانده‌سازی در محورهای نایین-انارک، سفیددشت - زرین‌شهر، تیران - سامان، علویجه، کاشان - برکان و داران - الیگودرز در حال اجراست. 

**خسارت‌هایی که جبران نخواهد شد 

برخی از خانواده‌های قربانیان سوانح جاده‌ای با گذشت سال‌ ها از دست دادن عزیزان‌ خود همچنان دچار تشویش و افسردگی هستند، خسارت هایی است که هیچ وقت جبران نخواهد شد. 

از سوی دیگر بنا به اعلام منابع رسمی همه ساله ٦٠٠ تا ٧٠٠ هزار نفر در تصادفات جاده‌ای دچار جراحات و حتی نقص عضو می‌شوند که آماری تأمل برانگیز است که گذشته از بالا بودن عدد و رقم در وهله نخست خسارت‌ های فراوانی به دولت و اقتصاد ملی و خانواده ‌های مصدومان وارد می‌کند. 

بر اساس آمار موجود در خوشبینانه ‌ترین برآورد، خسارتی که از این بخش به کشور وارد می‌شود بیش از 54 هزار میلیارد ریال است، هزینه‌ای که اگر در بخش صنعت، معدن، کشاورزی، عمرانی، بهداشت و درمان، آموزش، گردشگری یا هر بخش دیگری تزریق شود، می تواند تحول قابل ملاحظه‌ای در کشور به وجود آورد. 

بنابراین شاید مهمترین راهکار برای کاهش میزان و شدت سوانح جاده ای، افزایش شناخت و آگاهی افراد جامعه از پیامدها و ابعاد فاجعه آمیز حوادث رانندگی باشد.

کارشناسان امر تاکید دارند برای تحقق هر امری و رفع هر چالشی باید برنامه ریزی علمی و عملی را با انجام تحقیقات و پژوهش ها جدی گرفت و اعتبارات مربوط این بخش را برای فرهنگ سازی در جامعه هزینه کرد.

کاهش چالش های اجتماعی از جمله سوانح رانندگی در ایران را باید از نظام پایه آموزشی شروع کرد تا در برنامه ریزی میان مدت نتیجه گرفت. 

منبع: ایرنا/۱۲ مهر ۹۷