جواد امام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب می‌گوید سید محمد خاتمی به شدت برای کشور و وضعیت جمهوری اسلامی، آرمان‌های انقلاب و مردم نگران است.وی همچنین دولت ابراهیم رئیسی را دولت سوم محمود احمدی‌نژاد می‌داند و عقیده دارد تا به الان این دولت از معدل کافی برخوردار نیست و شعار‌هایی که داد با عملکردش بسیار فاصله دارد.
دیدارنیوز - در یک گفت‌وگوی تفضیلی با جواد امام به مسائلی همچون وقایع سال ۸۸ و حصر، محدودیت‌های سید محمد خاتمی، طیف‌های مختلف در میان اصلاح‌طلبان و همچین به بررسی هزینه‌های مقبره‌ی امام خمینی و حواشی آن و علمکرد دولت ابراهیم رئیسی پرداخته‌ایم که متن کامل آن در ادامه می‌آید:
انصاف نیوز: شما در مراسم آقای کرباسچی با حضور آقای مهدی کروبی دعوت شدید؟
جواد امام: نه دعوت نشده بودم. در آن جلسه باید آقای کرباسچی در ابتدا افرادی را انتخاب می‌کرد، بعد دیگران آن‌ها را تأیید کنند؛ ما نه جزو منتخبین آقای کرباسچی بودیم و نه مورد تائید سیستم امنیتی!
از فرایند شکل‌گیری آن جلسه خبری دارید؟
البته افرادی که در آن مجلس بودند، قبلاً هم در دیدار‌ها با آقای کروبی حضور داشتند. شنیدم افراد دیگری هم در لیست پیشنهادی بودند که با حضور بعضی از آن‌ها مخالفت شده بود.
برای دیدار با آقای موسوی و کروبی تلاشی کردید؟
تلاشی نکردم، اما به این بزرگواران علاقه‌مند و شایق به دیدارشان هستم.
زمانی که آقای موسوی و کروبی با افراد مختلف تماس می‌گرفتند، به شما زنگ نزدند؟
اتفاقاً یکی از دوستان چند روز قبل، نزد آقای کروبی بود، از آنجا تماس گرفت و گفت من پیش حاج‌آقا هستم و من و خانواده هم با ایشان حال و احوالی کردیم. امیدوار هستم این حصر برچیده شود تا به این شائبه‌هایی که مطرح می‌شود، دامن نزنند و آزادانه و از سر علاقه و عواطف آن‌ها را ببینیم. شرایط الان به‌گونه‌ای است که با حصر مواجه هستیم و از طرفی می‌گویند که حصر نیست. با نگاه‌های امنیتی و ابزار‌های نظارتی باید با ایشان ملاقاتی کنیم. دعا می‌کنیم زودتر این حصر جمع شود. آقای مهندس موسوی هم گفتند هر وقت حصر برداشته شد، خودم تصمیم می‌گیرم که با دوستان چگونه ارتباط برقرار کنم. آقای موسوی به‌جز دیدار با اعضای خانواده نپذیرفتند تا ملاقات‌های این سبکی داشته باشند.
تلفن‌های آقای موسوی قطع شد؟
نمی‌دانم، خبری از تلفن‌ها نیست.
با شما تماسی گرفتند؟
نه سعادت شنیدن صدای ایشان را نداشتم. احتمالاً شماره‌ی مرا نداشتند.
از آقای روحانی خبری دارید؟
نه خبری ندارم. ولیکن در همین مراسم آقای کرباسچی که فایلش پخش شد، آقای قوچانی گفت که با روحانی دیدار داشته است.
۱۲ سال از سال ۸۸ می‌گذرد، به نظر شما مهمترین حرف‌های آقای موسوی که امروز که هم می‌توان به آن پرداخت چه بود؟
بعد از حصر به غیر از حرف‌های زمان انتخابات ابهامات زیادی به وجود آمد که باید آزادنه درباره‌ی آن‌ها حرف زد. موضوع جدی و دغدغه‌ی آقای موسوی عدالت بوده که امروز هم با آن درگیر هستیم. عدالت با همه وجوه آن و با مفهوم گسترده‌ای که در تمام حوزه‌ها دارد؛ مثل عدالت آموزشی، جنسیتی و قومیتی. آقای مهندس موسوی به دنبال تحقق شایستگی‌ها و استحقاق‌ها که در معنای رعایت حقوق افراد و اعطای حق آنان بود که شاهد عدم تحقق آن یعنی همان پایمال‌کردن و تجاوز به حقوق دیگران هستیم. همچنین آقای موسوی موضوع مبارزه با عوام‌فریبی و دروغ و قانون‌شکنی را مطرح کردند و دغدغه‌ی جدی ایشان بود.
مثلا ببینید! امروزه جریانات سیاسی خیلی از هم فاصله گرفته‌اند. هیچ وجه اشتراکی ندارند و آن چیزی که گم شده، منافع ملی ما است. امروز همه به دنبال منافع یک جریان هستند و حکومت را برای حفظ یک جریان می‌خواهند. هنوز مسائلی در کشور ما گروگان اتفاقات سال ۸۸ است. اما نگذاشتند آزادانه درباره‌ی آن حرف بزنند. سال ۸۸ ظرفیتی برای تخلیه جامعه ایجاد کرد و بعد با آن اتفاقات ضربه سنگینی به کشور وارد شد. ما فرصت خوبی را از دست دادیم. آن رقابت و حضور مردم در صحنه را پس از سال ۸۸ دیگر شاهد نبودید. آیا می‌توانید، هیچ صحنه‌ای از امروز را با شب‌های آخر انتخابات سال ۸۸ مقایسه کنید؟ نه نمی‌توانید. آن موضوعاتی که سال ۸۸ مطرح می‌شد؛ مثل نگاه امنیتی و حضور نظامی‌ها در سیاست امروز هر چقدر پیش می‌رویم، پررنگ‌تر می‌شوند. واقعا دو انتخابات گذشته (۹۸ و۱۴۰۰) و میزان حذف نیرو‌های درون نظام و کاهش مشارکت مردم زیبنده این نظام است؟ نگاهی به حذف نیرو‌ها و انتصابات بیندازید حجم جابجایی‌ها تنه به تنه انقلاب ۵۷ می‌زند؛ واقعا این ره به کجا خواهد رفت؟
از آقای خاتمی چه خبر؟
حالشان خوب است. فعالیت اجتماعی و بیرونی ندارند.
دبی نمی‌توانند بروند؟
اگر می‌شد به دبی بروند، قطعاً کار‌هایی که آقای احمدی‌نژاد کرد، ایشان انجام نمی‌دادند. چون اصلاً آن کار‌ها را قبول ندارند، شخصیت ایشان متفاوت است.
چطور آقای احمدی‌نژاد به سفر استانی و خارج از کشور می‌رود، ولی برای آقای خاتمی محدودیت شدیدی در این زمینه وجود دارد؟
قطعاً محدودیت وجود دارد. این محدودیت‌ها فعالیت‌های روزانه‌ی ایشان را هم تحت تأثیر قرار داده است. رفتار و شخصیت آقای احمدی‌نژاد و نگاه حکومت به او هیچ وجه اشتراک و تناسبی با نگاه حکومت با آقای خاتمی و شخصیت ایشان ندارد. احمدی‌نژاد یک شخص است و تلاش می‌کند که دیده شود، اما آقای خاتمی شخص نیست، یک اندیشه است.
برای دیدار‌های عادی ایشان هم مشکلی وجود دارد؟
خیر. برای دیدار‌های عمومی مشکل دارند.
ممنوع المصاحبه هم هستند؟
اگر نظری داشته باشند از طریق رسانه (صفحه خودشان در فضای مجازی) منعکس می‌شود. فعالیت رسانه‌ای و فراگیری ندارند.
آخرین دیدار آقای خاتمی با رهبری چه زمانی بود؟
فکر کنم قبل از سال ۸۸ بوده است.
درخواستی برای دیدار با رهبری داشته‌اند؟
برای این دیدار باید شرایط و بستری فراهم باشد، فکر نکنم این شرایط تا امروز فراهم شده باشد.
نظر آقای خاتمی نسبت به وضعیت کشور و آینده چیست؟
آقای خاتمی به شدت برای کشور و وضعیت جمهوری اسلامی، آرمان‌های انقلاب و مردم نگران هستند. نگران قانون اساسی‌ای هستند که بخش‌های زیادی از آن نفی شده است. بیشترین دغدغه‌ی آقای خاتمی حفظ نظام، تمامیت ارضی و حقوق و کرامت مردم است. آقای خاتمی نگران وضع موجود است. بیش از اینکه بخواهند نگران جریان خاصی یا خودشان باشد، نگران آینده‌ی کشور است.
از طرف آقای رئیسی درخواستی برای دیدار با ایشان یا مشورتی داده نشده است؟
آقای خاتمی قطعا مضایقه نخواهند کرد، اگر آقای رئیسی بخواهد که دیگر نیاز به درخواست نیست. با ایشان ملاقات می‌کنند؛ اما تا آنجایی که بنده مطلعم ملاقاتی صورت نگرفته است.
اگر آقای رئیسی مشورتی بخواهد، آقای خاتمی این کار را می‌کند؟
قطعاً آنچه به نظر آقای خاتمی برسد، خواهند گفت البته امروز به جهت محدویت‌های تحمیل شده، ایشان دغدغه و نگرانی‌های خود را از طریق رسانه‌ها منعکس می‌کند.
آقای خاتمی از آقای نقدی و روزنامه کیهان شکایتی کرد، به کجا رسید؟
آقای خاتمی فقط باید از این‌ها به خدا شکایت کند. وگرنه قوه قضاییه تابه‌حال به هیچ کدام از این شکایت‌ها رسیدگی نکرده است. متاسفانه نسبت‌های دروغ و تهمت‌هایی که تاکنون به آقای خاتمی زده شده و وکلای ایشان شکایت کرده‌اند، اما متهمین مورد مواخذه قرار نگرفتند.
آقای تاجزاده در سال ۱۴۰۰ برای انتخابات ثبت‌نام کردند. چرا همه‌ی اصلاح طلبان از آقای تاجزاده حمایت نکردند؟
عده‌ای فکر می‌کردند، مواضع آقای تاجزاده رادیکال است؛ درصورتی‌که به نظر من برانداز‌ها با آقای تاجزاده موضع پیدا کردند. آقای تاجزاده یکی از کاندید‌های جبهه اصلاحات بود. زمانی می‌توانیم در این زمینه قضاوت کنیم که آقای تاجزاده را شورای نگهبان تأیید می‌کرد. آن زمان باید می‌دیدیم که جبهه اصلاحات چه رفتاری در برابر او پیدا می‌کرد. اینکه برخی معتقد بودند که ادبیات آقای تاجزاده فراگیری ندارد، این نظر بخشی از اصلاح‌طلبان است. اتفاقاً در این انتخابات اگر صحبت از اکثریت باشد، مردمی که شرکت نکردند اکثریت بودند که اساساً در انتخابات شرکت نکردند. تعداد قابل توجهی در انتخابات شرکت کردند و رأی سفید دادند. در طول این چهار دهه هیچ انتخاباتی را نداشتیم که شاهد این چنین مشارکت پایینی در آن بوده باشیم.
نظر شما نسبت به مشی سیاسی آقای تاجزاده چیست؟
آقای تاجزاده را به عنوان یک شخصیت فعال سیاسی شجاع و علاقه‌مند و وفادار به‌نظام و انقلاب می‌دانم. شاید برخی صراحت او را نپسندند. به نظرم آقای تاجزاده تلاش می‌کند به ایران ضربه نخورد و بخش جمهوریت نظام تقویت شود. امروز از خودگذشتگی می‌کند و باید حرکت‌های او به حرکت‌های جمعی تبدیل شود تا تأثیر بیشتری داشته باشد.
آقای تاجزاده گزینه‌ی مورد نظر اصلاح‌طلبان برای انتخابات بود؟
بله قطعا یکی از گزینه‌ها بود.
نظر شما نسبت به آقای کرباسچی چیست؟ انتقادی نسبت به او دارید؟ رفتار ایشان مورد تأیید اصلاح طلبان است؟
نمی‌توان کلی گفت. بسیاری رفتار من را هم نمی‌پسندند. آقای کرباسچی به نظر بنده بیشتر یک مدیر اجرایی موفق است تا یک شخصیت سیاسی! البته شاید اقتضای مجموعه کارگزاران است. همانطور که رفتار آقای عطریان‌فر و آقای مرعشی با آقای کرباسچی متفاوت دیده می‌شود. صرفا نظر آقای کرباسچی، ظاهرا بعضا نظر حزب کارگزاران نیست. قطعا شاید بعضا افرادی رفتار ایشان را تائید نمایند، ولی اینکه بگوییم رفتار ایشان مورد تائید اصلاح طلبان است، نمی‌شود اظهار نظر کلی کرد.
آقای کرباسچی چند وقت پیش‌گفته بودند، باید تعارف را با اصلاح‌طلبان کنار گذاشت و از آقای خاتمی عبور کنید. نظر شما درباره‌ی این اظهارات چیست؟
این نظرات شخصی آقای کرباسچی است و نباید به جریان تعمیم داد؛ اتفاقاً نظرات آقای مرعشی به‌عنوان سخنگوی حزب کارگزاران کاملاً بر خلاف نظر آقای کرباسچی است.
شنیده‌ها حاکی از این است که احتمال تغییر مدیریت حزب هم وجود دارد.
این‌ها بحث‌های داخلی حزب است، خبری ندارم.
آقای امام چند وقت پیش موضوع زیارت امام خمینی و هزینه‌ی حرم بازهم مطرح شد، شما تابه‌حال نگاه انتقادی به این موضوع نداشتید. چرا؟
چرا انتقاد کرده‌ام. هزینه‌هایی که شده و می‌شود را باید از هم تفکیک و دقیقا سرفصل‌های آن را مشخص کرد. همان زمانی که این حرم تکمیل شد، مصاحبه‌ای داشتم، جنس نقدی که من داشتم با نقدی که بعضی از دوستان دارند، متفاوت بود. همه ناظر ساخت این مرقد بودند، بیش از بیست سال ساخت آن طول کشید. والنهایه در دوران آقای روحانی تکمیل شد. همه‌ی دولت‌ها و ارکان حکومت در جریان ساخت این مجموعه بودند. اعتباراتی که در بودجه پیش‌بینی‌شد و در دولت‌ها تخصیص پیدا کرد. رهبری هرسال در آنجا حضور پیدا می‌کردند. این مجموعه مگر با تصمیم بیت امام ساخته شده است که فحش‌های آن را به یک نفر می‌دهند. مگر با اراده و تصویب حاج حسن آقا ساخته‌شده است؟
نظر آقای حسن خمینی دراین‌باره چیست؟
موسسه حفظ و نشر آثار امام رسالت‌هایی را برای معرفی امام و شناخت نسل امروز داشته است. او رسالت خود را به دلیل شرایطی که بعد از رحلت ایشان خصوصا از سال ۸۴ به بعد رقم خورده نتوانسته به درستی انجام دهد و الان فقط از امام مرقد او را می‌بینند. برخی مقبره‌ی امام را با مرحوم گاندی مقایسه می‌کنند. وقتی من به آرامگاه گاندی رفتم به دوستان گفتم ما در حق امام جفا کردیم. چون قبر گاندی در عین سادگی خیلی شکیل است. برای آن فکر شده و محوطه‌ای وسیعی به آن اختصاص‌یافته است. ولی چرا نمی‌گویند مقبره‌ی گاندی هم در اعداد معابد دیده شده و برای آن‌ها مقدس و مورد احترام است. امام را زیر این ستون‌ها و بتون‌ها دفن کردیم و دیده نمی‌شوند. چون سیاست این بوده، افرادی بعد از رحلت ایشان پرچم امام را به دست گرفتند که از مخالفین اندیشه ایشان بودند. یاران امام کجایند وصیت امام مورد عمل واقع شد و…
حاج حسن آقا دنبال این بودند در ساخت این حرم تجدیدنظر کنند؛ اما به ایشان گفتند شما کاری نداشته باشید و اجازه بدهید همین روند ادامه داشته باشد. ایشان را متهم به تجمل‌گرایی می‌کنند؟ کجاست این تجمل‌گرایی؟ جمارانی که در معرض همگان بوده و سکونتگاه امام و مرحوم حاج احمدآقاست؟ یا منزل شخصی ایشان در قم که اگر منزل خاصی بود، تاکنون به تصویر کشیده بودند. مرقد امام متعلق به حاج حسن آقاست یا یکی از اماکنی است که با اراده‌ی حکومت ساخته شده و در پروتکل‌های ملی دیده شده است و امروز به دلیل پیوستگی، ادامه دهنده و پاسدار راه و اندیشه‌ی آن حضرت مورد تعرض و نقد قرار گرفته است.
در یک مصاحبه‌ای خانم فائزه هاشمی می‌گفت، در جماران همان زمان هم باغ داشتند؟
با عرض پوزش، اما خانم فائزه هاشمی خلاف واقع گفته است. یک کلیپی را بعضی‌ها ساخته بودند که می‌گفتند امام در باغ خسروشاهی زندگی می‌کرده. آن باغ در دست حفاظت بوده. هیچ ربطی به آن قسمتی که امام در آن زندگی می‌کرد، نداشت. خوشبختانه حضرت آیت الله امام جمارانی درقید حیات هستند، انشاالله سایه‌شان سال‌های سال مستدام باشد. منزل محل سکونت امام منزل ایشان بوده و ایشان بهترین شاهدند و قطعاً سخنان خلافی که نسبت به امام داده شده را رد خواهند کرد. محل مورد نظر (باغ خسرو شاهی) الان آنجا سرای محله‌ی جماران است. اینکه شهرداری برای حفظ فضای سبز در آن محیط آنجا را خریداری کرده تا ساخت و سازی انجام نشود، می‌توان گفت ملک برای امام است؟ این بی‌انصافی است. کسانی به مرقد گیر می‌دهند، اما فحش آن را به امام می‌دهند. تصویری را القا می‌نمایند که انگار امام برای خودش این مرقد را ساخته است.
درباره‌ی زیارت‌نامه چطور؟
سی سال است که زیارت‌نامه توسط حضرت آیت الله العظمی آقای جوادی آملی نوشته شده است. این‌همه امام‌زاده داریم و کلی هم تولید کردیم. زیارت‌نامه هم مثل همان است، همه دارند. مگر غیر از این است که می‌خواهید به امام گیر بدهید. زیارت‌نامه‌ای که در مرقد با لوگوی دانشگاه تهران نصب بوده، مال امسال و پارسال است. اینکه صداوسیما به این موضوع اینگونه بپردازد، بی‌سابقه بوده است. اما اول راجع به زیارت‌نامه صحبت می‌کند و بعد صحبت از کاخ مرقد می‌کنند و آن هم به‌عنوان پژوهشگر شیعی، اما خوب است؛ یک پژوهشگر ابتدا به تاریخچه، مولف، سایر موارد و سابقه حداقل هزار ساله این موضوع در تاریخ شیعه و سایر امام زادگان می‌پرداخت و بعد نظرات و نقد‌های خود را مطرح می‌نمود، ولیکن از نظر اینجانب این ادبیات تخریبی بود نه ادبیات و نقد یک پژوهشگر. امروز هرکسی به امام حمله کند، نه تنها با او کاری ندارند، حتی او را تشویق می‌کنند. امروز نمی‌گذارند، در مرقد امام مراسم گرفت، حتی اگر مراسم هم بگیرید، نمی‌گذارند آن برنامه توسط رسانه‌های ملی پخش شود، مگر برنامه خاصی باشد. مراسم مسجد ارک و سخنرانی‌های اشخاصی، چون پناهیان برای صداوسیما اولویت دارد و اولویت آخرش آن هم از شبکه‌های فرعی، شاید مرقد امام است. حالا به نظر شما این نقد هدایت‌شده است یا خودجوش؟
حالا مرقد را کسی دیگری تصمیم گرفته است، اما موسسه حفظ آثار امام هزینه‌های زیادی دارد؛ مثلاً پایگاه خبری دارد. این‌ها که دیگر به سید حسن آقا مربوط است.
من نماینده‌ی حاج حسن آقا نیستم. موسسه‌های زیادی هستند که یک بخشی از آن مأموریت‌های ترویجی حکومت است، از جمله می‌توان به موسسه امام اشاره داشت. موسسات دیگری هم هستند که اعتبار می‌گیرند. ارقامی که مطرح است، باید دقیق گفته شود که شامل کدام فعالیت است. پژوهشکده آموزشی، موسسه تنظیم ونشر آثار و یا بخش عمده‌ی هزینه‌ی حرم که برای سالگرد و در اختیار نهاد‌های دیگر قرار می‌گیرد. در کجای دنیا کسی که بنیان‌گذار یک حرکتی باشد، بعد آن سیستم مسیر آن را ادامه نمی‌دهد و برای حفظ و ترویج آن هیچ اقدامی نمی‌کند. هیچ بنیاد مشابهی برای یک شخصیت ملی و بنیان‌گذار یک حکومت فارغ از جایگاه مذهبی ایشان برای حفظ آثار و نشر اندیشه‌های آن در دنیا وجود ندارد؟
اینکه امروز همه‌ی قوا، موسسه‌ها، سیستم‌های اداری و قضایی و شبکه‌های اطلاع‌رسانی همه در اختیار بیت رهبری هستند، بر کسی پوشیده نیست. اصلاً می‌توان تشکیلات نهاد و دفتر رهبری را با دفتر و بیت امام مقایسه کرد؟ اعتبارات بیت هم قابل‌مقایسه با امام نیست؛ اما چرا به امام می‌پردازید، ٍ مگر موسسه حفظ و نشر آثار رهبری علی رغم برخوردار بودن از تمامی امکانات کشور بودجه مستقل و مصوب ندارند؟ بنده حملات به بیت امام را سیاسی و جهت دار می‌دانم. مثلا موسسه امام خمینی متعلق به آقای مصباح یزدی است، یعنی موسسه‌ای که هیچ نسبتی با اندیشه امام ندارد، بعد برای آن اعتبار هم تخصیص می‌دهند، چرا منتقدین جرات پرداختن به آن را ندارند.
به کارنامه‌ی آقای رئیسی به عنوان رئیس دولت چه نمره‌ای می‌دهید؟
اولین پارامتر رئیس جمهور رأی اکثریت است. نمی‌توان دم از دموکراسی زد و شرایطی را فراهم کرد که حداقلی رأی دهند. دولتی که آقای رئیسی انتخاب کرده با آن شعار‌هایی که داده و مشکلاتی که جامعه با آن مواجه است، از معدل لازم برخوردار نیست؛ مثلاً تیم اقتصادی دولت ناهمگون است. با توجه به چینشی که در دولت رئیسی می‌بینیم؛ معدلی که می‌توان برای آن در نظر گرفت، در حقیقت دولت سوم آقای احمدی‌نژاد است. آن هم به مراتب ضعیف‌تر. آقای رئیسی هم فعلاً حرکت‌های شعاری و پوپولیستی انجام می‌دهد. اگرچه این دولت با شعار‌هایی که داد و سعی کرد امید را در جامعه افزایش دهد، بسیار فاصله دارد.
حجم شعار‌ها که خیلی بالا بود.
بله و هم اینکه حرکت‌های امروز آقای رئیسی خیلی ظاهری و شعاری است. هنوز هیچ حرکت جدی برای حل مشکلات مردم از ایشان ندیدیم. دعا می‌کنیم گشایشی ایجاد شود، ولی متاسفانه مردم در شرایط خیلی سختی هستند.
