مرگ‌های الکلی (فاجعه مصرف مشروبات الکلی میان گروه‌هایی از مردم)

دیدارنیوز ـ در این میان 16 نفر هم به طور کامل نابینا شده‌اند. حادثه تلخ مرگ‌ها و مسمومیت‌های جدید الکلی از روز 16 شهریور در هرمزگان با چهار کشته آغاز شد و در کمتر از سه روز تعداد کشته‌های بندرعباس و هرمزگان به 25 نفر رسید. طبق آنچه ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت دیروز اعلام کرده است کشته شده‌ها بیشتر از استان‌های البرز، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، خراسان شمالی و هرمزگان بوده‌اند. از این تعداد 42 نفر فوت شده یا به مرگ مغزی دچار شده‌اند و 93 درصد فوتی‌ها مرد بوده‌اند. جوان‌ترین فوتی به دلیل مصرف الکل یک دختر 19 ساله و مسن‌ترین فرد یک مرد 57 ساله بوده است. علاوه بر این 41 درصد از مسمومان در سنین 26 تا 35 سال بوده‌اند و از 460 مسموم 177 نفر بستری و 241 نفر هم مرخص شده‌اند. 42 نفر فوتی و مرگ مغزی و 170 نفر دیالیز شده‌اند. گفتنی است 16 نفر در این میان نابینا شده‌اند اما بزرگ‌ترین مشکلی که خانواده فوتی‌ها و مسموم شده‌ها دارند این است که نمی‌توانند به هیچ نهادی شکایت کنند چون نوشيدن مشروبات الکلی در ایران جرم است و مجازات دارد. این موضوع را فرید براتی سده، معاون پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی به« قانون» می‌گوید. او در ادامه با بیان اینکه افزایش مصرف الکل در کشور دور از انتظار نیست، گفت: « تعدادی از افرادی که مصرف کننده الکل‌های خارجی بودند به خاطر گرانی این الکل‌ها شروع به مصرف الکل‌های بی‌کیفیت و دست‌ساز کردند». او همچنین به این موضوع نیز اشاره می‌کند که قرار بود در نیمه دوم امسال حرکتی با عنوان «کارزاری برای مقابله با مصرف الکل» در کشور برگزار شود که به علت عدم تخصیص بودجه برگزاری این کارزار متوقف شد. براتی سده ادامه می دهد:« این درحالی است که در این شرایط لازم است مردم را از عوارض الکل و مسمومیت‌های ناشی از مصرف آن آگاه کرد. بر اساس سامانه رصد آسیب‌های اجتماعی که امسال توسط بهزیستی در کشور انجام شده، الکل، پس از سیگار بالاترین میزان مصرف را در کشور داشته است. همچنین، بر اساس این تحقیق، مصرف مشروبات الکلی در استان‌های فارس، گلستان، گیلان، هرمزگان و مازندران بیشتر از سایر مناطق است».

ایران رتبه 166 در مصرف الکل در جهان را دارد

سال گذشته انتشار خبری درمورد میزان مصرف الکل در ایران که از سوی سازمان بهداشت جهانی منتشر شد، جنجال زیادی به پا کرد. در گزارش سازمان بهداشت جهانی که به سال 94 مربوط می‌شد، آمده بود که ایران به‌لحاظ سرانه مصرف الکل (در سطح ملی)، رتبه ۱۶۶ را داراست اما اگر کسانی را که مطلقا مشروب نمی‌خورند از محاسبه کنار بگذاریم، سرانه مصرف الکل در ایران و بین کسانی که مشروب مصرف می‌کنند ۲۵ لیتر در سال است (مردان حدود ۲۷ و زنان حدود ۱۸) و به‌این‌ترتیب ایران در مقام ۱۹ جدول قرار می‌گیرد. در این رتبه‌بندی روسیه در مقام 30، آلمان ۸۳، بریتانیا ۹۵، آمریکا ۱۰۴، کانادا ۱۰۵، ایتالیا ۱۵۰ و عربستان ۱۸۴ قرار داشتند. در این رده‌بندی، بر اساس محاسبه مصرف الکل بین مصرف کنندگان مشروب تنظیم شده و بقیه جمعیت در آن دخالت داده نشده‌ است.

به این ترتیب طبق آمار سازمان جهانی سلامت، مشروب‌خوارهای ایرانی میزان مشروب بیشتری را به نسبت مشروب خوار‌های بریتانیایی، آمریکایی و روسی مصرف می‌کنند. همچنین ایرج حریرچی درباره مصرف مشروبات الکلی در جهان آمار جالبی را اعلام کرده است. او گفته آخرین گزارش‌ها در جهان حاکی از آن است که 57 درصد افراد بالای 15 سال دریک سال گذشته مصرف الکل نداشته‌اند. به عبارت دیگر 43 درصد افراد بالای 15 سال در جهان در یک سال گذشته حداقل یک بار مصرف الکل داشته‌اند. سرانه مصرف الکل در افراد بالای 15 سال از 5.5 لیتر در سال 2005 به 6.4 لیتر در سال 2010 افزایش یافته است و در سال 2016 سطح 6.4 لیتر مانده است. سرانه مصرف هم اکنون 32.8 گرم الکل خالص در روز است که بالاترین سرانه مصرف در کشورهای اروپایی است. حریرچی در ادامه صحبت هایش درباره شیوع مصرف الکل و تاثیر آن در مرگ و میر افراد گفت: مرگ بر اثر مصرف الکل بیش از مرگ و میر ناشی از بیماری‌های مهم و اصلی در جهان است. همچنین معاون کل وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: به دلیل برخی از محدودیت‌ها و ملاحظات فرهنگی، مصرف الکل در ایران نسبت به کشورهای جهان پایین‌تر است اما نسبت به میزان مصرف فرد، مصرف الکل از کشورهای دیگر در ایران بیشتر است. همچنین ایرج حریرچی درباره خرید و فروش شیشه‌های الکلی که با نام برند فروخته می‌شوند گفت:« سر دسته الکل‌های تقلبی الکل متلیک یا الکل چوب است که از مواد موجود در مواد اولیه مشروبات الکلی مثل چوب متصل به انگور، کشمش یا هسته آن‌ها ایجاد می‌شود، البته الکل متلیک را نمی‌توان از روی طعم و مزه تشخیص داد. این نوع از الکل بسیار خطرناک است و خطرات جانی مثل مرگ و نابینایی دارد. این مشروبات در کارگاه‌های زیرزمینی تولید می‌شود و به اسم مشروب‌های برند به فروش می‌رسد. متاسفانه در کشور شاهد همه‌گیری ناشی از مسمومیت با الکل‌های تقلبی هستیم. مسمومیت از طریق الکل متانول طی چند ساعت مصرف‌کننده را با عوارضی متعدد از جمله ناتوانی‌های جسمی و مرگ مواجه خواهد کرد».

برای رفتن به بیمارستان از نهادهای امنیتی نترسید

در حالی که مصرف کنندگان مشروبات الکلی از ترس پلیس و نهادهای امنیتی حاضر به مراجعه به بیمارستان نیستند، حریرچی مراجعه به پزشک را در هنگام مسمومیت بعد از مصرف الکل را واجب می داند و می گوید:« بعضی افراد به دلیل ترس یا بازخواست شدن از این کار پرهیز می‌کنند که باید به اطلاع برسانم در صورت مراجعه افراد به بیمارستان‌ها به دلیل مسمومیت از الکل‌های تقلبی هیچ‌گونه گزارشی به نهادهای امنیتی داده نمی‌شود و در واقع از ما درخواست هم نشده است». از آنجا که الکل از طریق معده و دهان بسیار سریع جذب می‌شود و قبل از جذب آن تظاهرات بالینی برای فرد ایجاد نمی‌شود، نمی تواندبه صورت عمدی استفراغ کند. حریرچی درباره عوارض بعد از مصرف الکل تقلبی می‌گوید:« در مجموع مصرف الکل متلیک باعث علايم شکمی، استفراغ، اختلال بینایی و اغما می‌شود. با توجه به اینکه مصرف‌کنندگان بیشتر از قشر جوان هستند این عوارض جامعه را برای مدت طولانی درگیر می‌کند. گفتنی است عوارض ناشی از مصرف الکل متلیک در 6 تا 24 ساعت خود را نشان می‌دهد اما علايم ناشی از الکل متلیک با چند ساعت تاخیر بروز پیدا می‌کند». در این مدتی که مرگ به علت مصرف مشروبات الکلی رو به افزایش می رود، مردم در شبکه های اجتماعی هشدارهایی درباره علايم مسمومیت‌هاي الکلی را به همدیگر می‌دهند اما باز هم تعداد کشته‌ها متوقف نمی‌شود. یکی از کاربران یکی از شبکه‌های اجتماعی که در بیمارستان کار می‌کند از مرگ پسرجوانی خبر می‌دهد که بعد از مراجعه به بیمارستان مصرف مشروبات الکلی را کتمان می کند و اقدامات لازم برای درمان او دیر اتفاق می افتد و پسر جوان فوت می کند. این در حالی است که دکتر «یسنا بهمنش» درباره شناسایی فرد مسموم شده به علت مصرف مشروبات الکلی به «قانون» می گوید: «شناسایی فرد مسموم از روی مشاهدات بالینی دارای اهمیت است و انجام اقدامات درمانی سریع، چه بسا می‌تواند جان فرد مسموم را نجات دهد. باید توجه کرد که در مسمومیت‌‌های خفیف تا متوسط، بیمار به صورت ناگهانی علایم اولیه مسمومیت را در عرض نیم تا چهار ساعت بروز می‌دهد. علايمی چون تهوع، استفراغ، دردشکمی، سردرد، گیجی و خواب‌آلودگی، عدم تعادل، از بین رفتن خویشتن‌داری، سردرد و اشکال در بینایی. معمولا بیماران در این مرحله به پزشک مراجعه نمی‌کنند.» این درحالی‌است که علایم مسمومیت حاد با متانول، ساعت‌ها بعد از مصرف یا تماس فرد با این ماده بروز می‌کند و می‌تواند منجر به از کار افتادن چندین ارگان بدن به طور همزمان شود. بهمنش در ادامه می گوید:« علايم اصلی مسمومیت پس از 6 تا ۲۴ ساعت آغاز می‌شود. این علایم می‌تواند به صورت افت فشار خون، تغییرات ریتم قلبی، تشنج، کما و التهاب پانکراس دیده شود. علاوه بر این مسمومیت با متانول در چشم منجر به بروز علایمی مانند گشاد شدن مردمک چشم و التهاب عصب بینایی خواهد شد که به شکل تاری دید، اختلال در شناسایی و تشخص رنگ‌ها، دید برفکی و حتی کوری کامل بروز پیدا می‌کند. محدود شدن زاویه دید، دیدن نقاط و لکه‌ها در پس چشم و کاهش بینایی منتهی به از بین رفتن بافت عصب بینایی و کوری دايمی خواهد شد. در اصل بعد از گذشت ۲۴ ساعت، وضعیت بالینی بیمار هر ساعت بدتر می‌شود. تشنج و اغما از دیگر علایم مسمومیت با متانول است که می‌تواند منتهی به مرگ شود».

منبع: قانون/۱۰ مهر ۹۷