اجرای طرح «نماد» برای توانمندسازی دانش‌آموزان در برابر آسیب‌های اجتماعی

دیدارنیوز - همزمان با چهلمین روز درگذشت ندا علیزاده، کودک 6 ساله افغان و همچنین دهمین روز درگذشت محمدحسین ازغدی، نشست کودک آزاری با رویکردی اجتماعی- فرهنگی و ارائه آمار میدانی در دانشکده ادبیات دانشگاه فردوسی و با همت معیت دانشجویی مردمی امام علی(ع) برگزار شد.

در این نشست، مژگان ساعدی با بیان اینکه، «طرح نماد، مخفف نظام مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان است»، گفت: در این طرح 9  دستگاه، ازجمله نیروی انتظامی، اداره کل تعاون، کارو رفاه اجتماعی، دادگستری، اداره کل بهزیستی، اداره کل کمیته امام خمینی(ره)، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مشهد، اداره کل تعاون و رفاه اجتماعی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره)، بنیاد برکت و اداره‌کل آموزش و پرورش استان وارد کار شدند.

وی افزود: در سال گذشته به صورت آزمایشی در استان خراسان و 5 استان دیگر این طرح اجرا شد و درسال جاری در تمام استان‌های کشور درحال انجام است. در هر استان 12 مدرسه، هر ناحیه 6 مدرسه و در سه مقطع ابتدایی دخترانه و پسرانه، و در متوسطه اول و دوم، تحت پوشش این طرح قرار گرفته است.

ساعدی اظهار کرد: سند ائتلاف ملی نماد را اگر در سایت آموزش وپرورش بزنید، نشان خواهد داد دو سال است که  در استان خراسان در حال اجرا است. اجرا شدن این طرح به صورت کامل در تمامی مدارس در سال97-98  هنوزدر وزارت و سازمان‌های مربوطه به صورت دقیق اعلام نشده است که در سال آتی به چه صورت اجرا خواهد شد. اصل برنامه ما با همکاری شورای مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر و یا در سطح بالاتر در حوزه ریاست جمهوری در رابطه با چیزی که شاید اول به چشم می‌خورد مانند اعتیاد بوده است. 

ساعدی با اشاره به اینکه این موضوعات در آموزش و پروش همیشه بوده و هست اما الان به صورت رسمی‌تر درحال اتفاق افتاادن است، ادامه داد: ما آموزش مهارت‌های زندگی مانند مهارت نه گفتن، مهارت جرئت آموزی، کنترل خود، خودآگاهی، خود مراقبتی و عزت نفس، تنظیم هیجان و مقابله با استرس و غیره را بر اساس نقطه برش‎ها در سطح استان آموزش می‌دهیم، ما تمام آسیب‌ها را درنظر می‌گیریم و تنها اعتیاد نیست.

رئیس اداره مراقبت در برابر آسیب‌های اجتماعی آموزش و پرورش بیان کرد: تنها بر روی اعتیاد تمرکز نمی‌کنیم و مواد مخدر یکی از مقوله‌ها و آسیب‌ها و رفتارهای پرخطر است که البته یکی از این آسیب‌ها کودک‌آزاری است.

وی ادامه داد: علاوه‌بر وظیفه ذاتی و سازمانی که آموزش و پرورش دارد، ما در استان خودمان حرکت‌ها ی بسیار تاثیرگذاری داریم، مانند همایش مادر و سلامت که با همکاری دادگستری در کمیته شناسایی و ساماندهی زنان و دختران آسیب دیده را داریم و کارهای مختلفی انجام می‌شود.

در بخش دیگری از این نشست، یک پژوهشگر و کارشناس ارشد مسائل اجتماعی بیان کرد: یکی از بهترین سازمان‌هایی که در این حوزه کار کرده است، جمعیت امام علی(ع)بوده است، سازمان‌های جدیدی در دنیای جدید تشکیل شده‌اند و به این فکر افتادند که باید این‌ها تفکیک بشوند و هر سازمانی مسئولیت یک بخش را به عده بگیرد و برای بهتر انجام شدن کارها تقسیمات صورت گرفته است مانند بهزیستی، نیروی انتظامی و... . اما این‌ها یادشان رفته‌ که چرا تفکیک و تخصصی شده‌اند و قرار بوده چه کاری را انجام دهند و چرا تخصصی جلو رفته‌اند.

همت‌آبادی با اشاره به اینکه این اتفاق در آموزش و پروش هم افتاده است، گفت: یعنی آموزش و پرورش ما در کلیت خویش و آن چیزی که مایه‌ تعلیم و تربیت است به خطا رفته زمانی که با مسئولان و یا مربیان آموزش و پروش مواجه می‌شوم و می‌گوییم کودک درمواجه با این آسیب‌ها باید چه کاری را انجام دهد،‌ انگار در حوزه‌ی وظایف آن‌ها نیست و گنجانده نشده است.

این پژوهشگر مسائل اجتماعی مطرح کرد: خشونت در مدرسه چگونه بازتولید می‌شود؟ بسیار ساده است. کودک‌هایی مثل ندا و نداها، یک دستورالعمل در تهران صادر می‌کنیم که در هر نقطه و در دورترین نقاط هم باید اجرایی شود. انواع کنترل‌ها انجام می‌شوند و به معلمان هم گفته می‌شود اگر این درس‌ها را درست انجام دهید این کودکان خوشبخت و موفق خواهند شد. اولین خشونتی که کودک با آن مواجه می‌شود،  تبعیض بین آنها و تمجید دانش آموزان جلوی دانش آموز دیگر است.

همت آبادی با بیان اینکه زمانیکه معلم می‌بیند دانش آموز دچار فقر و یا آسیبی است، فکر می‌کند باید فشار تحصیلی را بالا ببرد خاطرنشان کرد: معلم یادش می‌رود که مدرسه مأمن این کودک است و اگر نکته‌ مثبتی را در آن بچه دید درآغوش بگیرد و به کودک حس گرمی بدهد، کودکی که از زمان تولدش دیگر آغوش گرم مادرش را حس نکرده است. معلم فراموش کرده است چه چیزهایی غیر از درس دادن و فشار تحصیلی وجود دارد.

این کارشناس مسائل اجتماعی تاکید کرد: خودمراقبتی را به کل فراموش کرده‌ایم و این مسئله در فوت ندا کاملا مشخص است که برمی‌گردد به نبود خودمراقبتی در جامعه از اول ابتدایی تا دبیرستان که کودک رشد می‌کند، هیچ آموزشی نیست و فرقی هم نمی‌کند دانش آموز درنقاط برخوردار شهر به مدرسه می‌رود و یا کم برخوردار. این نظام تعلیم و تربیت در فلسفه‌ خودش مشکل دارد و تقسیم بندی دانش آموزان در مدارس مختلف به صورت سیستماتیک خشونتی را در دل این نظام نهادینه کرده است.

در بخش دیگری از این نشست، غلامحسین حقدادی، معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی، درخصوص فعالیت اورژانس اجتماعی و جامعه هدف آن تصریح کرد: 88 نوع جامعه هدف داریم که یکی از آن‌ها کودک آزاری است و بقیه آنها به آن ربط پیدا می‌کنند. در بسیاری از کشور‌های منطقه اورژانس اجتماعی وجود ندارد و به این گستردگی فعالیت نمی‌کند. در شرایط فعلی اورژانس اجتماعی حداقل در 95 درصد جمعیت استان حضور دارد و همه‌ی شهر‌های بالای ۵ هزار نفر اورژانس اجتماعی دارند.

معاون اجتماعی بهزیستی خراسان رضوی با بیان اینکه ما در استان خراسان ۱۰۷ مرکزخدمات رسانی به آسیب‌های اجتماعی داریم و براساس تخصص مرتبط و دستورالعمل هایی که در سطح کشور بر روی آن کار شده فعالیت ‌می‌‎کنند، ادامه داد:  اکثر افراد حاضر دراین مراکز روانشناس، مددکار و یا پرستار هستند.

حقدادی خاطر نشان کرد: قسمتی از کار ما به حوزه‌های دیگری مانند حوزه‌ قضایی برمی‌گردد و مجبوریم با مدلی پیش رویم که به صورت سیستماتیک عمل کنیم. تفاوت کارمند دولتی و جمعیت مردمی در همین چارچوب‌هاست و باید بسیار تلاش کنیم، در شرایطی وارد شویم که نه نیروی انتظامی، نه قوه قضاییه و نه دیگران خیلی به صحنه بیایند و بتوانیم، کار را حل کنیم.

وی در جواب سوال تاثیر منفی لباس‌های اورژانس اجتماعی و هراس افراد از آن گفت: از نظر ما عیب نیست که ما با لباس مخصوصی به مکان‌ها می‌رویم و این فرهنگی است که باید به ما اعتماد کنند، خیلی از افراد اورژانس اجتماعی را نمی‌شناسند و فرد فکر می‌کند که می‌خواهد دستگیر شود. ما اورژانس اجتماعی را خوب معرفی نکرده‌ایم که یکی از اشکالاتش است. 

معاون اجتماعی بهزیستی استان گفت: آمار بسیار زیادی به ما معرفی می‌شوند. تعداد موارد زیادی که وجود دارد باید براساس یک دستور عمل مشخص عمل کنیم.در روزنامه‌ها اعلام شد که تعداد کودک آزاری‌ها در استان در سال 96 حدود 1900 عدد بوده‌است. شرایطی که ما داریم بسیار متفاوت از شرایط سمن‌هاست.

حقدادی اظهار کرد: ما همیشه باید آماده باش باشیم و مانند یک اورژانس بیمارستانی عمل کنیم. ارتباط گسترده‌ای باید با تمام  سازمان‌ها اورژانسی  ازجمله 115، 110، 113 و ... داشته باشیم که بتوانیم آن‌ها را مدیریت کنیم و با توجه به تعداد بالای موارد باید براساس یک دستور عمل مشخص عمل کنیم. تماسی که با 123 انجام می‌شود، بلافاصله گزارش اولیه به کارشناس خط داده می‌شود و کارشناس خط پشت تلفن یک ارزیابی مشخص می‌کند و براساس آن تشخیص می‌دهد خطر در چه مرحله‌ای است.