بحران آب خوزستان را نمی توان با هندسه و ریاضی حل کرد!

دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: بحران یا تنش آبی که در خوزستان بروز کرده است، نیازمند بررسی کارشناسانه است و اگر این بحران درست و حسابی درمان نشود، چند وقت بعد مانند یک دمل چرکین دوباره سر باز می کند و به دنبال خود تنش های دیگری را به همراه خواهد داشت.

نکته قابل تامل در مساله خوزستان این است که بسیاری از مردم و حتی مسئولان برخورد احساسی با مشکل کردند و با ارائه راه حل‌های مقطعی سعی کردند، از منظر خودشان کمک و یاری دهنده کشاورزان و دامدارانی باشند و حیات و زندگی شان وابسته به کارون و کرخه و هورالعظیم است؛ اما دیدار برای برای اینکه این بحران را به درستی بررسی کرده باشد به سراغ متخصصان و کارشناسان آن رفته و در قدم اول با مهدی قمیشی رئیس دانشگاه علوم اب دانشگاه شهید چمران اهواز گفت‌و‌گو کردیم تا با شنیدن نقطه نظرات این کارشناس بحران به وجود آمده را تجزیه و تحلیل کنیم.

در ابتدای صحبت از دکتر مهدی قمیشی خواستیم که تنش آبی این روزهای خوزستان را از کمی عقب تر مرور کنیم که او هم این ایده را پسندید و وضعیت بوجود آمده را مربوط به نگاه دولتمردان و سیاست گذاران در سطح کلان به مقوله آب دانست.

او معتقد است: اشکال کلی قضیه درخوزستان این است نگاه به منابع آبی کشور نگاه درستی نبوده هم به آب‌های سطحی و هم به آب‌های زیر زمینی. یعنی وزارت نیرو به عنوان متولی و مسئول مدیریت آب تلاش کرده میزان آب موجود در کشور را برآورد کند سپس بخش های نیازمند آب را و حالا به این فکر کند که این منابع را چگونه تقسیم کند، این نگاه کاملا غلط است زیرا با هندسه و ریاضی نمی توانیم منابع آبی را مدیریت کنیم.

این استاد دانشگاه در ادامه صحبت هایش روی این موضوع تاکید داشت که هیچ جای دنیا اینگونه با منابع آبی خود برخورد نمی‌کنند یعنی نگاه مهندسی ندارند، زیرا آب یک مقوله اکولوژیک است نه چیز دیگری.

به گفته قمیشی هورالعظیم حقابه‌ای دارد که در خشکسالی ۱/۴ و در ترسالی ۱/۸ میلیارد متر مکعب است و از آنجایی که محیط تالاب زنده است و نمی‌توان یک دفعه این حقابه را وارد کنیم و بعد بگوییم نداریم باید میزان ورود آب مشخص باشد، چون اگر همه حقابه را یکجا بدهیم یا اصلا ندهیم حیات تالاب با خطر جدی مواجه می‌شود مثل همین اتفاقی که این روز‌ها شاهد آن هستیم.

با او درباره تعداد سد‌های خوزستان و سایر سد‌های کشور هم صحبت کردیم، او خاصه سد‌های خوزستان را مورد ارزیابی قرار داد و از سد‌های ساخته شده دفاع کرد و گفت: در سیل سال ۹۸ اگر سد کرخه نبود خیلی از شهر‌های خوزستان زیرآب می‌رفتند و هیچ کاری هم از دست کسی ساخته نبود و در همان زمان چیزی نزدیک به ۷ میلیارد متر مکعب یعنی یک و نیم برابر حجم سد، آب جمع شد که تا چند وقت وضعیت کارون و هورالعظیم در مورد تحقق حقابه خوب بود.

قمیشی ایراد کار را در جای دیگری می بینید، در نحوه اشتباه مدیریت سدها واستفاده نادرست از سرشاخه ها و از همه مهمتر تشویق مردمی که در کنار رودهای بزرگ زندکی می کنند به کشاورزی، در کشوری که خشک و نیمه خشک است این همه کشاورزی در جاهای مختلف معنا ندارد، اینها باید سال ها پیش مدیریت می شد، یک دوره متوجه شدند وضعیت منابع آبی خوب است و امید بستند به ترسالی و شروع کردن به کشاورزی و حالا که حیات کشاورز وابسته شده به این نوع زندگی خیلی راحت به او می گوییم آب نداریم. 

فیلم کامل این گفت و گو را در ادامه ببینید.