شیر میدان حُر اوایل خرداد تخریب شد. قرار بود اواسط خرداد شیر جدید رونمایی شود. بیش از یک‌ماه می‌گذرد و مدیران شهری اعلام کردند قالب‌گیر شیرهای جدید به کرونا مبتلا شده است.
دیدارنیوز ـ ماه پیش خبر رسید که یکی از شیرهای میدان حُر تخریب شده است و قرار بود که تا اواسط خرداد اثر جدید جایگزین نصب شود، اما به تیرماه رسیدیم و هنوز اثری از جایگزین شیر تخریب شده میدان حُر نیست.
مجسمه نصب شده در وسط میدان حُر با نام نبرد گرشاسب با اژد‌ها اثر غلامرضا رحیم‌زاده ارژنگ در آثار ملی ثبت شده است، اما شیرهای اطراف آن ثبت نشده‌اند. مجسمه اصلی سالم، اما یکی از شیرها به بهانه مرمت توسط شهرداری تخریب شد. در همان زمان شاپور دیوسالار معاون فرهنگی و طراحی شهری سازمان زیباسازی تهران در این باره گفت که این شیرها ثبت ملی نشدند و دو مجسمه فرعی توسط مرحوم غلامرضا ارژنگ ساخته نشده است و فقط شیر اصلی توسط استاد ارژنگ ساخته شده است.
جنس دو مجسمه شیری از فایبرگلاس است و از متریال ناپایدار به شمار می‌رود و در گذر زمان به علت برودت آب و هوایی دچار فرسودگی و شکستگی شد، به همین دلیل شهرداری تصمیم به مرمت و جایگزینی آن گرفته است.
قرار بود در اواسط خرداد شیر جدید نصب شود، اما هنوز خبری از نصب شیر جدید نیست و دوباره معاون فرهنگی سازمان زیباسازی در خصوص تأخیر در نصب شیر میدان حر، گفت: متأسفیم و عذرخواه هستیم. علت این تأخیر هم این است که قالبگیرکار به کرونا مبتلا شده و به همین جهت چند روزی در کار وقفه ایجاد شده است.
وی ادامه داد: ساخت پایه اثر و قالب‌گیری آن را جهت تسریع در تحویل پروژه به دو کارگاه متفاوت سپرده بودیم. ضمن اینکه تعداد افراد متخصص در قالب‌گیری چنین آثاری محدود است، به همین جهت قالب‌گیری شیر را به کارگاهی در کرج سپردیم که به انجام رسید، ولی قالب‌گیر پایه به علت ابتلا به کرونا موفق به تحویل کار در زمان تعیین‌شده نبود. احتمالاً کلیت کار بزودی به نتیجه برسد.
تخریب مجسمه‌های اطراف میدان حر حواشی زیادی به همراه داشت و حتی میراث فرهنگی در همان زمان هم اعلام کرد این کار بدون اطلاع و استعلام میراث انجام شده است. مرتضی ادیب‌زاده در این باره گفت: مجسمه میدان حُر در سال ۱۳۹۸ با شماره ۱۴۴۳ در فهرست آثار ملی ثبت شده است، بنابراین شهرداری هر اقدامی با هر عنوانی در محدوده میانی میدان انجام دهد، باید از اداره‌کل میراث فرهنگی استان تهران استعلام بگیرد.
وی در خصوص میزان تخریب و آسیب وارد شده به مجسمه‌های میدان حُر گفت: تخریب‌هایی صورت گرفته است.
اعضای شورای شهر تهران در خصوص تخریب شیر میدان حر واکنش نشان داده و خواستار پاسخگویی شهرداری شدند. حجت نظری عضو کمسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر در این باره گفت: تندیس نبرد گرشاسب با اژد‌ها در میدان حُر تهران در سال ۱۳۱۵ قرار گرفت و یکی از قدیمی‌ترین نماد‌های شهری تهران معاصر است.
به گفته نظری، این شیرها ده‌هاست که در اطراف میدان حُر قرار گرفته‌اند. پیکره نبرد گرشاسب ثبت ملی شده و محیط پیرامون آن نیز باید تابع مقررات مربوط به حریم آثار تاریخی باشد.
عضو شورای شهر تهران اضافه کرد: در راستای صیانت از هویت تاریخی شهر، موضوع بررسی می‌شود و نباید این شیرها تخریب می‌شد و تصمیم به مرمت این میدان نیز باید با حفظ اصل مجسمه‌ها انجام می‌شد و اگر کسی در این زمینه مقصر باشد برخورد صورت می‌گیرد.
البته مدیران شهرداری تأکید دارند که شیرهای اصلی میدان حر قدمت زیادی ندارند و به دلیل آسیب‌هایی که به آن‌ها وارد شده نیازمند مرمت بوده‌اند. برزین ضرغامی مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران در این باره گفت: مجسمه‌ها براساس همان شیرهای قدیمی از طریق تکنیک قالب‌گیری از جنس فایبرگلاس ساخته و داخل آن برای استحکام بیشتر با بتون پر شده بود و همین امر باعث شد بعد از هجده سال آسیب جدی ببینند به طوری که قابل مرمت نباشند.
وی تأکید کرد: مجسمه‌ها به گونه‌ای آسیب دیده بود و در شرایطی قرار داشت که سازمان ناگزیز به مرمت اساسی شد و به دلیل وسعت شکستگی و آسیب‌دیدگی، بررسی‌های لازم توسط یک تیم متخصص انجام شد، البته مشورت‌های مختلفی با افراد متخصص و هنرمندان مجسمه‌ساز مجرب صورت گرفت که نحوه این مرمت به بهترین شکل ممکن انجام شود.
مدیر عامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران به بازدید‌ها و کارشناسی‌های انجام شده این مجسمه‌ها اشاره کرد و گفت: طبق نظریه کارشناسی قرار شد که این چهار مجسمه از نوع تولید شود که در بدو امر، بازتولید یکی از آن‌ها شروع شد.
مدیر عامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران در خصوص تکنیک به کار رفته برای این مجسمه‌ها گفت:تکنیک همان قالب‌گیری است که در نیمه هشتاد برای ساخت مجدد شیرها استفاده شده بود. در تکنیک قالب گیری از روی نسخه اصلی برای ساخت مجسمه‌ها مورد تأکید کارشناسان و مجسمه‌سازان قرار گرفت، بنابراین مجدداً قالب‌گیری از روی یکی از این نسخه‌هایی که سلامت بیشتری داشت، توسط تیم مرمت کننده در دستورکار قرار گرفت.
به گفته ضرغامی، جنس مجسمه اصلی گرشاسب و اژد‌ها هم از بتون است. تصمیم گرفته شد که مجسمه‌های شیرها هم در تولید جدیدشان از بتون اجرا شوند تا علاوه بر ایجاد همگونی و هماهنگی بین مصالح مجسمه اصلی و مجسمه شیرها، طول عمر مجسمه شیرها هم افزایش پیدا کرده و در برابر فرسایش مقاومت‌تر شود.
براساس این گزارش، بیش از یک ماه است که شیر میدان حر تخریب شده است قرار بود ظرف یکی دو هفته شیر جدید جایگزین شود، ولی هنوز اقدامی رخ نداده و مدیران شهری این‌بار اعلام کردند که قالب‌گیر شیر به کرونا مبتلا شده است، حال باید دید که چه هنگام شیرها دوباره به میدان حر بازمی‌گردند.
