ایران و عربستان، آمریکا را از مذاکرات کنار گذاشته‌اند؟

دیدارنیوز ـ فرد کاپلان ستون نویس داستان‌های جنگ در اسلیت و مسئول و خبرنگار سابق دفتر نظامی مسکو و نیویورک در بوستون گلوب آمریکا، در تازه‌ترین تحلیل خود در وبگاه اسلیت فرانسه با عنوان «عربستان سعودی و ایران برای حل اختلافات خود با نادیده گرفتن امریکا آغاز کردند» نوشت:۱-به نظر می‌رسد که کشور امریکا تا این اندازه مهم نباشد که برای حل مشکلات خاورمیانه تصور شود.

کاپلان در ادامه می‌نویسد: برگزاری مذاکرات محرمانه مقامات سرویس امنیتی سعودی و ایران در ژانویه ۲۰۲۱ بدون دخالت امریکا برخی را وادار کرد تا برای کاهش نفوذ امریکا در خاورمیانه ابراز تاسف کنند.

این جلسات محرمانه نخستین بار ماه گذشته توسط فایننشال تایمز گزارش شد. این سایت خبری انگلیسی گزارش داده است که از ژانویه تاکنون پنج جلسه از این نوع برگزار شده است و برخی از آن‌ها مقاماتی از امارات متحده عربی، مصر و اردن را نیز گرد هم آورده بود تا درباره موضوعات مختلف از جنگ در یمن تا امنیت در سوریه و لبنان گفتگو کنند

اندکی پس از انتشار این اخبار محمد بن سلمان در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «ما به دنبال برقراری روابط خوب با ایران هستیم... ما در حال همکاری با شرکای خود در منطقه هستیم تا اختلافات خود را با آن کشور برطرف کنیم.» این هفته سخنگوی ارشد وزارت امور خارجه ایران گفت جمهوری اسلامی آماده است تا «در هر سطح و هر شکل» با عربستان سعودی گفتگو کند.

در حالی که مذاکرات در واقع نتایج ملموسی ندارند، اما تغییر سیاسی که شاهد آن هستیم، بسیار قابل توجه است. از نظر افکارعمومی این تغییر از آنجا ناشی می‌شود که اکنون پذیرفته شده است که امریکا در مرحله خروج از خاورمیانه است. بایدن تامین تسلیحات برای ارتش سعودی در جنگ با نیرو‌های مورد حمایت ایران در یمن را متوقف کرده است.

این تصمیم جو بایدن همچنین قطع ارتباط با سیاست‌های باراک اوباما نیزاست که از بسیاری جهات، سیاست خوش خدمتی واشنگتن در قبال منافع عربستان را تداوم بخشید. به عنوان مثال، برای کاهش نگرانی عربستان در مورد امضای توافق هسته‌ای ایران اوباما به ریاض اجازه داد از مهمات آمریکایی علیه نیرو‌های مورد حمایت دولت ایران استفاده کند.

در سال‌های اخیر ولیعهد سعودی و دیگر قدرت‌های سنی به دولت یهود نزدیکتر شده اند و آن را شریک خود در جنگ سرد با ایران یافته اند، حتی اگر مذاکرات بین عربستان و ایران سودمند باشد.

رئیس جمهور امریکا درباره ازسرگیری توافق هسته‌ای ایران به مشورت با سعودی‌ها و دیگر قدرت‌های سنی و همچنین اسرائیل ادامه خواهد داد. قدرت‌های سنی نیز مایلند که این مذاکرات به نتیجه برسد و منافع خود را با منافع غرب همگام می‌کنند. اما، مانند اکثر کشور‌های کره زمین، امریکا باید منافع و ارزش‌های خود را در اولویت قرار دهد - و هنگام تلاش برای حل و فصل اختلافات بین سایر کشور‌ها باید از به خطر انداختن این منافع و ارزش‌ها جلوگیری کند.

اجازه دادن به عربستان سعودی و ایران که خودشان شیوه عملی را بیابند، به معنای کاهش قدرت امریکا نیست، بلکه احتمالاً پایان منطقی برای هدر رفتن منابع امریکا تلقی خواهد شد.