رشد صعودی گل بازها

دیدارنیوز ـ «گل»، دومین ماده مخدر مصرفی در کشور است و حالا ١٣ درصد از معتادان کشور گل مصرف می‌کنند. این آمار مصرف این ماده را به جایی رسانده که پس از تریاک در رتبه دوم نشسته است. کار مصرف گل به جایی رسیده که روز گذشته مسئولان سازمان بهزیستی کشور مراسمی با عنوان کارزار رسانه‌ای پیشگیری از مصرف گل را که قرار است ۱۴ استان کشور را پوشش دهد در تهران برگزار کردند.

درهمین‌باره رئیس سازمان بهزیستی از برگزاری این کارزار در ۱۴ استان البرز، مازندران، قزوین، اصفهان، کرمانشاه، چهارمحال‌وبختیاری، آذربایجان‌غربی، خوزستان، گیلان، بوشهر، کرمان، یزد، گلستان و تهران خبر داد.

انوشیروان محسنی‌بندپی با اشاره به اینکه پیشگیری از وقوع و شیوع آسیب‌های اجتماعی به‌عنوان راهبرد اصلی در سرلوحه اقدامات سازمان بهزیستی قرار دارد و همچنین به‌لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه و اثربخش‌تر است، گفت: این طرح با همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد برگزار می‌شود و در جهت آگاه‌سازی و حساس‌سازی آحاد جامعه نسبت به سوءمصرف مواد، به‌خصوص موادی مانند گل و شیشه و ... است که امروزه در بین جوانان و نوجوانان شیوع پیدا می‌کند، در صورت مصرف گل عوارضی ایجاد می‌شود که خانواده‌ها باید آن را شناسایی و مداخله بهنگام داشته باشند، به‌طوری‌که گل بعد از تریاک دومین ماده مخدری است که شیوع بالایی در کشور ما دارد.

وی به عوارض مصرف گل اشاره کرد و گفت: مصرف گل باعث افسردگی، کاهش اقدامات حمایتی، عدم هوشیاری کامل، عدم تمرکز، خشکی دهان و دندان، تپش قلب، پرخاشگری و خشونت می‌شود.

به گفته وی: ۲۷ درصد جامعه کارگری به‌نوعی دچار مصرف مواد هستند که با شناسایی عوارض آن می‌توانیم در کاهش آن نقش مؤثری داشته باشیم و با اسم گل نباید خودمان را گول بزنیم، چراکه هویت و شخصیتمان دچار آسیب می‌شود.

علاوه‌براین، فاطمه عباسی، رئیس مرکز توسعه، پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی، نیز درباره این ماده گفت: «بر اساس آخرین شیوع‌شناسی مصرف مواد مخدر، ٨۴.۶ درصد از مصرف‌کنندگان مردان مجرد و با تحصیلات دیپلم و زیردیپلم و ١۵.۴ درصد از مصرف‌کنندگان نیز زنان هستند». وی با اشاره به اینکه ١۵ درصد از مصرف‌کنندگان «گل» دانشجویان هستند، اظهار کرد: «دانش‌آموزان نیز ٣.٧ درصد مصرف‌کنندگان این ماده مخدر بوده‌اند». رئیس مرکز توسعه، پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی علت دیگر توجه به پیشگیری از مصرف مواد مخدر گل و حشیش را دسترسی آسان به این مواد دانست و گفت: امکان کشت و تولید بذر حشیش و شاهدانه در محل‌های مناسب، حتی در باغچه خانه‌ها وجود دارد. عباسی در ادامه با تأکید بر اینکه برخی از جوانان فکر می‌کنند مصرف حشیش و گل اعتیادآور نیست، تصریح کرد: این تصور غلطی است، چراکه این دو ماده نه‌تن‌ها اعتیادآور هستند، بلکه عوارض جسمی و روحی نیز مانند توهم به‌همراه دارند. کسب لذت ناسالم از سوی جوانان نیز یکی دیگر از دلایل گرایش آنان به مصرف این مواد است.

ماجرای خطرناک‌شدن مصرف گل مربوط به امروز و دیروز نیست و مسئولان حوزه مواد مخدر کشور پیش از این هم هشدار داده بودند که مصرف گل به صورت خطرناکی در کشور روند افزایشی را طی می‌کند. سال گذشته نیز قائم‌مقام دبیرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده بود: امروز گل مصرف دوم جامعه معتادان ما را به خود اختصاص داده است. قبلا شیشه بود، اما اکنون جایگزینی گل با شیشه اتفاق افتاده است. از مرحله شیوع شیشه بین معتادان عبور کردیم و مردم متوجه خطرات شیشه شدند و همکاری اجتماعی خوبی در جهت کاهش مصرف شیشه در جامعه اتفاق افتاده است.

سؤال اینجاست که آیا می‌شود گفت، حالا آن دسته از مصرف‌کنندگانی که به سمت مصرف شیشه می‌رفتند، انتخاب دیگری به نام گل دارند؟ هومان نارنجی‌ها، درمانگر و متخصص اعتیاد، در گفت‌وگو با «شرق» در پاسخ به این سؤال می‌گوید: داستان گل و اعتیاد به آن با آن تصویری که از کارتن‌خوابی یک معتاد در ذهن دارید فرق می‌کند. داستان گل داستان این است که عده‌ای از جوانان و گروهی از معتادان مصرف‌کننده گل هستند و ما هیچ تغییر مصرف موادی را به سمت گل نداریم که شما بگویید مثلا مصرف‌کنندگان شیشه به سمت گل رفته باشند. کسی که hard drug یا مواد خطرناک مصرف می‌کند دیگر به گل برنمی‌گردد. گل برای فردی است که تازه می‌خواهد شروع کند. گل برای جوانی است که تازه بازی می‌کند و با ماجرای hard drug مثل شیشه و هروئین متفاوت است». نارنجی‌ها اضافه می‌کند: «مصرف گل در قشری وجود دارد که به قول معروف بازی‌بازی می‌کنند و این حوزه را تازه مزه‌مزه می‌کنند. درواقع مصرف گل از این جنس است، بالاخره ما با طیفی گسترده از مصرف‌کنندگان روبه‌رو هستیم.

عده‌ای مصرف‌کنندگان معتاد جدی هستند، عده‌ای هم طیف تازه‌کار هستند. یک‌سری هم بازی‌هایشان را کرده‌اند و کم‌کم به سمت مواد خطرناک‌تر می‌روند. گروهی از این مصرف‌کنندگان هم جوانان کم‌سن‌وسالی هستند که شروع به مصرف کرده و این بازی‌بازی‌هایشان با گل است که همان ۱۳ درصدی را که بهزیستی به آن‌ها اشاره کرده تشکیل می‌دهند». این متخصص اعتیاد در پاسخ به این سؤال که آیا می‌توان گفت: با افزایش مصرف گل، مصرف مواد خطرناک کاهش پیدا می‌کند، گفت: «جوان‌های ما در قدیم، در ابتدا با سیگار شروع می‌کردند و بعد می‌رفتند روی تریاک و از تریاک روی مواد پرخطرتر. اینکه ما فکر کنیم اگر گل نباشد، جوان ما مستقیم به سمت شیشه می‌رود، برداشت غلطی است؛ چرا‌که حساب harddrug از softdrug جداست؛ یعنی کسی که شیشه یا دیگر مواد پرخطر را استفاده می‌کند، حسابش از کسی که مواد ملایم‌تر استفاده می‌کند، جداست و این برداشت به قدری ساده‌انگارانه است که ما بگوییم اگر جوانی به الکل دسترسی نداشته باشد، هروئین مصرف می‌کند؛ اما یک واقعیت وجود دارد و آن این است که اگر گل باشد، گروهی از جامعه خریدار آن می‌شوند؛ چون شبیه به سیگار است، به آن‌ها لذت می‌دهد، انگ و ننگ زیادی ندارد، اخبار خوبی درباره‌اش خوانده‌اند و فکر می‌کنند اعتیادآور نیست و هزاران داستان تبلیغی دیگری که در گوششان رفته؛ بنابراین ما یک مرتبه با بازار جدیدی روبه‌رو هستیم که باعث می‌شود عده‌ای به این ماده جدید گرایش پیدا کنند. به‌همین‌دلیل باید قبول کرد که طیفی از جوانان به سمت این ماده سوق داده می‌شوند. او در ادامه افزود: «قبل از گل این حشیش بود که نقش امروز گل را بر عهده داشت. حشیش از زمان صفویه در ایران بوده است. حالا آن ماده سمی داخل حشیش جای خود را به یک ماده به ظاهر لوکس‌تر و باکلاس‌تر به نام گل داده؛ اما داستان در نهایت همان است». نارنجی‌ها تأکید کرد: «ردپای مصرف مواد در دنیا یک جور آغاز می‌شود؛ می‌گویند در دنیا گروهی، از مواد کم‌خطرتر شروع می‌کنند، تجربه به این شکل است که اول سراغ سیگار و الکل می‌روند، این مصرف متعلق به سن ۱۹‌سالگی است، بعد ماده‌ای به نام گل یا حشیش در دوران قدیم‌تر و بعضی‌ها هم تریاک استفاده می‌کنند.

چون تریاک هم یک ماده سنتی قدیمی در ایران محسوب می‌شود، طرف الکل می‌خورده، سیگار می‌کشیده و سپس به تریاک روی آورده. در ایران تریاک هم خیلی جزء مواد پرخطر قبول نمی‌شده؛ ولی درباره گل واقعا این باور وجود دارد که جزء مواد سبک محسوب می‌شود. به‌همین‌دلیل دروازه ورود آن‌ها به این شکل است و وقتی این بازی شروع می‌شود، کم‌کم به سمت بازی‌های پرخطرتر سوق داده می‌شوند، فرد بعد از گل سراغ تریاک و سپس شیشه می‌رود. یک عده هم از گل به ال‌اس‌دی یا همان اسید روی می‌آورند. بنابراین ما یک خطر درباره گل احساس می‌کنیم و آن خطر این است که اگر از گل که خودش به‌تن‌هایی که خطرات و عوارض خود را دارد، بگذریم، یک سکوی پرتاب به سمت مواد پرخطرتر است».

نارنجی‌ها در پایان خاطرنشان کرد: «ما کمتر مصرف‌کننده‌ای را داریم که روی گل باقی بماند. یا از روی گل به سمت مواد پرخطر عبور می‌کند یا به سلامت برمی‌گردد؛ اما آنچه در سال‌های اخیر مشاهده می‌کنیم، آن است که مسیر به سوی ادامه و عبور بیشتر است؛ یعنی می‌بینیم که کسانی که گل را شروع کرده‌اند، کارشان بیخ پیدا می‌کند. اشتباه شایع و رایجی وجود دارد که در ایران عده‌ای مسئله گل را با کشور‌های دیگر مقایسه می‌کنند؛ در‌حالی‌که زمینه‌های فرهنگی ما، جوان‌بودن کشور و نداشتن شادی در بین جوانان، مشکلات روحی و روانی که در بین مردم وجود دارد و... با آزادسازی یا در دسترس قرارگرفتن گل می‌تواند اتفاق فاجعه‌باری را رقم بزند؛ بنابراین اینکه ما اینجا را با آمستردام هلند یا فلوریدای آمریکا قیاس کنیم، اصلا قیاسی منطقی نیست و این عوامل زمینه‌ای می‌تواند برای ما یک هدایت نادرست باشد».

منبع: روزنامه شرق/۹ اردیبهشت ۹۷