از ناآگاهی مردم در مورد تراریخته‌ها سوء استفاده می‌کنند/ هدف بیوتکنولوژیست‌ها بهبود زندگی بشر است

 

اصفهانی: من قبل از اینکه سؤال شما را جواب دهم به کار‌هایی که ما انتهای پروژه تحقیقاتی انجام می‌دهیم اشاره می‌کنم که جواب سؤال شما هم هست. در مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی گیاهی، ما یک پروژه طولانی مدتی داریم که بر اساس یک مشکل یا نیاز شروع می‌شود. ما دنبال یک راه حل می‌گردیم. مثلاً ما در کشوری زندگی می‌کنیم که از نظر آب و هوایی خشک است و میزان بارندگی کم است. همه کسانی که در این کشور هستند می‌خواهند به وزارت کشاورزی کمک کنند تا میزان تولید محصول را بالا ببرند. زارع ممکن است با سیستم‌های آبیاری مناسب این کار را بکند که میزان هدر رفت آب را کم کند. اصلاح‌گر ممکن است بذر‌هایی را به بازار معرفی کند که می‌تواند در شرایط خشک و کم آب، بهتر رشد کنند و مهندس ژنتیک به دنبال یک پروتئینی می‌رود که اگر این در گیاه بیان شود باعث شود این گیاه نسبت به شرایط نامناسب، مقاومت پیدا کند؛ بنابراین سعی می‌کند ژنی را از یک موجود دیگر پیدا کند که این را داخل موجود کند و در یک جای مناسب از ژنوم موجود قرار دهد و آن گیاه به صورت درونی نسبت به موضوع مقاوم شود. حال یک پروژه طولانی است که ممکن است چند سال طول بکشد اما در انتهای هر پروژه مهندسی ژنتیک، یک بخشی است به اسم ریسک اسسمنت (Risk Assessment) که در این انتها سه کار باید انجام شود. ریسک اسسمنت یعنی ارزیابی احتمال خطر، این بدان معنی نیست که بیوتکنولوژی خطرناک است بلکه معنی‌اش این است که بیوتکنولوژیست‌ها در انتهای کارشان ارزیابی می‌کنند که این کارشان که با هدف بهبود زندگی بشر است و با هدف رفع یک مشکل یا نیاز است، خدایی نکرده باعث نشود که یک مشکل دیگری ایجاد شود. در همه صنوف و در همه تکنولوژی‌ها شما این را دارید. آیا در صنعت آبکاری یا نفت چنین کاری را می‌کنند؟ به هر حال خیلی صنایع هست که ما مشخصاً می‌دانیم که آلودگی‌های زیادی برای ما دارند و آلودگی‌هایشان هم مشخصاً اثبات شده است. در مورد آن می‌بینیم که هیچ واکنشی دیده نمی‌شود.

 

آیا این هجمه‌ای که علیه تراریخته است علیه کشیدن سیگار است؟ دوستانی دارم که طرفدار محیط‌زیست هستند. با هم بحث می‌کنیم و بعد از جلسه اولین کاری که می‌کنند سیگارشان را روشن می‌کنند. به آن‌ها می‌گویم شما که اینقدر نگران سلامتی دیگران و خودتان هستید پس این چیست؟ ما هر محصولی که وارد بازار می‌کنیم اول بررسی می‌کنیم روی محیط‌زیست تا اثر سوء و منفی نداشته باشد. دوم بر سلامت انسان اثر سوء و منفی نداشته باشد. سوم بر سلامت سایر موجودات که بیشتر جانواران در ذهن انسان می‌آید، اما ممکن است سایر گیاهان و تنوع زیستی هم شامل شود. البته این سه به هم پیوسته هستند. یعنی تقریباً همه این سه با هم می‌توانند در نظر گرفته شوند. برای این کار‌ها مثل کار‌هایی که در تولید یک دارو انجام می‌شود و به آن کلینیکال ترایال(Clinical trial) می‌گویند که مثلاً تشکیلات بین‌المللی و یا ملی معتبر انجام می‌دهد ـ مثلاً FTA آمریکا ـ اگر یک محصولی را تأیید کند در همه جای دنیا برایش بازار باز است. حتی در کشور ما اگر یک محصولی این مجوز را داشته باشد احتمالاً اینجا هیچ آزمایش خاصی رویش انجام نمی‌شود و این دارو در کشور هم مصرف می‌شود. یک سری قواعدی دارد. شاید این کار‌ها را نه محقق انجام دهد و نه کسانی که طرفدار محیط‌زیست هستند. یک سری افرادی که تخصص ایمنی زیستی یا بایوسیفتی دارند، این اشخاص باید از یک طرف شرایط را فراهم کنند که از تکنولوژی روز برای بهبود زندگی بشر استفاده کنند و درعین حال ایمن باشد. یعنی شما نمی‌توانید به این عنوان که شاید در آینده یک اتفاق عجیب و غریب بیفتد جمعیت بشر را از یک فناوری محروم کنید. چه بسا در مورد تراریخته الان اکثر صحبت‌هایی که می‌شود این است که می‌گویند ما نمی‌دانیم که چه اتفاقی می‌افتد. پس شما هیچ کاری نکنید. من هم می‌توانم به شما بگویم گوجه‌فرنگی نخورید، چون اگر ده سال گوجه‌فرنگی بخورید ممکن است تبعات عجیب و غریب و ناشناخته‌ای داشته باشد. اگر بادمجان میل کنید ممکن است ظرف بیست سال شما صدایتان از بین رود. اگر بشر بخواهد این گونه فکر کند هیچ وقت به هیچ چیز جدیدی دست پیدا نخواهد کرد و هیچ وقت هم پیشرفت نمی‌کند. خیلی از چیز‌هایی که اولین بار آمد اگر ما می‌خواستیم همینطور بایستیم که حال در آینده چه اتفاقی می‌افتد هیچ وقت نباید استفاده می‌کردیم.