پیام وزیر امور خارجه عمان به ایران شاید درباره توافق احتمالی بین ایران و انگلستان جهت حل مسئله کشتی‌ها و نفتکش‌ها باشد، زیرا در این کشور، دولت و وزیر امور خارجه جدیدی سر کار آمده است که تعهدات و گفته‌های مسئولین قبلی را با خود ندارند و می‌توانند سیاست جدیدی ارائه دهند که منجر به آزادی نفتکش ایرانی و انگلیسی شود. بدین معنا که وزیر خارجه عمان برای تشویق جهت مصالحه بین ایران و بریتانیا به کشور ما آمده است.
دیدارنیوز ـ عمان یک هفته پیش در بیانیه‌ای ضمن اشاره تلویحی به تحولات منطقه به ویژه حوادث خلیج فارس و تنگه هرمز اعلام کرده بود که «کشتیرانی آزاد و مسائل مربوط به آن را در تنگه هرمز پیگیری می‌کند» و از همه طرف‌ها خواست تا ضمن خویشتن داری، اختلافات را از طریق دیپلماتیک حل کنند. امروز «یوسف بن علوی» وزیر امورجه عمان در ایران است تا بار دیگر نشان دهد در امور میانجیگری در بین کشور‌های منطقه، دست اول را دارد.
عمان با وجود آنکه قدیمی‌ترین کشور مستقل جهان عرب و یکی از سنتی‌ترین کشور‌های منطقه خلیج فارس به حساب می‌آید و تا دهه ۱۹۷۰ جزو منزوی‌ترین کشور‌ها بود، اما امروز اهمیت آن برای تمامی کشور‌های منطقه و حتی کشور‌های خارج از آن که به نحوی به نفت و بازار‌های منطقه خلیج فارس وابستگی دارند، تردید ناپذیر است.
در خصوص مذاکرات هسته‌ای، عمان نقش میانجی و میزبانی «مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا» طی سال‌های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲ را بر عهده داشت که به گفته «علی‌اکبر صالحی» وزیر امور خارجه وقت و رئیس فعلی سازمان انرژی اتمی، زمینه مذاکرات منتهی به برجام را فراهم کرد. موضوع میانجیگری دوباره مسقط میان تهران و واشنگتن در تابستان سال گذشته و اوایل خروج آمریکا از برجام و در آستانه وضع مجدد تحریم‌های یک جانبه این کشور علیه ایران زمانی که بن علوی به آمریکا سفر کرده بود مطرح شد ولی شخص بن علوی مطرح کرد که ازهیچ کدام از طرف‌ها چنین درخواستی دریافت نکرده است.
یوسف بن علوی ۳۱ اردیبهشت ماه سال جاری نیز به ایران سفر و با «محمدجواد ظریف» دیدار و گفتگو کرده بود و سفر امروز او دومین حضور این دیپلمات کهنه کار عمانی در ایران طی کمتر از سه ماه و به فاصله اندکی پس از سفر نخست‌وزیر عراق است که از سوی منابع خبری منطقه و جهان «مهم» ارزیابی شده و یک بار دیگر به بحث میانجیگری این کشور میان ایران و غرب به ویژه آمریکا دامن زده است.
علی اصغر زرگر استاد دانشگاه و کارشناس روابط بین‌الملل در رابطه با معنای سفر وزیر خارجه عمان به ایران که در کمتر از سه ماه گذشته انجام شده است در گفتگو با دیدارنیوز گفت: سفر‌های دیپلماتیک لزوماً در مواقع بحران و خاص انجام نمی‌شود و برای مسائل خیلی جزئی‌تر هم بین دو کشور می‌تواند، صورت گیرد.
وی در ادامه ابراز کرد: عمان روابط صمیمانه و دوستانه‌ای با ایران دارد که همین روابط را با کشور‌های غربی نیز برقرار ساخته، بنابراین در سیاست خارجی به نوعی طرفدار صلح منطقه و آرامش محسوب می‌شود، به همین دلیل دولت‌های غربی و آمریکایی از آنجا که گرایش سیاسی دولت این کشور در سیاست خارجی مورد قبول ایران هم هست، از وزیر امور خارجه آن به عنوان یک واسطه یا کسی که پیام را به درستی بین طرفین رد و بدل می‌کند، بهره می‌برند.
این کارشناس روابط بین الملل دراین‌باره اظهار داشت: سفر وزیر خارجه عمان می‌تواند مستقل یا برای روابط دو جانبه باشد، اما با توجه به اوضاع منطقه، احتمالا حاوی پیامی از دیگر کشور‌ها است، البته وضعیت بحرانی مدت‌ها است که در منطقه وجود دارد، به این معنا که آمریکایی‌ها حضور نظامی دارند و مرتباً تهدید می‌کنند، اما موضوع داغ این روز‌ها یکی کشتی نفتکش انگلیسی است که توقیف شده و موضوع دیگرهم ائتلاف نظامی یا دریایی است که کشور‌های غربی و کشور‌هایی که در حوزه خلیج فارس قرار دارند در حال برقرار ساختن آن هستند که درواقع، یک نیروی دریایی محسوب خواهد شد تا به این وسیله از آمد و رفت کشتی‌ها در حوزه تنگه هرمز محافظت شود، در این‌باره باید تاکید کرد این کار غیرممکن است. دریای خلیج عمان و حوزه خلیج فارس و حتی تنگه هرمز به گونه‌ای نیست که با چند ناو امنیتش حفظ شود. با توجه به تسلطی که ایران و عمان برآن دارند بهترین گزینه برای حفظ امنیتش همین دو کشور هستند.
زرگر در ادامه بیان کرد: پیام وزیر امور خارجه عمان به ایران شاید درباره توافق احتمالی بین ایران و انگلستان جهت حل مسئله کشتی‌ها و نفتکش‌ها باشد زیرا در این کشور، دولت و وزیر امور خارجه جدیدی سر کار آمده است که تعهدات و گفته‌های قبلی با خود ندارند و می‌توانند سیاست جدیدی ارائه دهند که منجر به آزادی نفتکش ایرانی و انگلیسی شود. بدین معنا که وزیر خارجه عمان برای تشویق جهت مصالحه بین ایران و بریتانیا به کشور ما آمده است.
وی پیش بینی خود را درباره آینده این مصالحه چنین بیان کرد: ایران احتمالاً اعلام خواهد کرد در صورتی که امنیت کشتیرانی و صادرات نفت از حوزه تنگه هرمز در دریا‌ها با مسالمت انجام شود و مانعی نباشد، تضمین می‌کند تا امنیت را در حوزه خلیج‌فارس و تنگه هرمز حفظ کند، زیرا با توجه به اینکه آمریکایی‌ها خود را به طور رسمی از این کار کنار کشیدند و معتقدند حال که چینی‌ها و ژاپنی‌ها بیشترین نفع را از تنگه هرمز به دست می‌آورند و به امنیت آن برای تجارت خود نیاز دارند، باید این نیرو را فراهم سازند که با توجه به هزینه و وضعیت اروپا، ژاپن هم اعلام کرده، مشارکت نمی‌کند و همانطور که در بالا تاکید کردم، ائتلاف نظامی امکان‌پذیر نیست، بنابراین باید شرایط ایران نیز پذیرفته شود.
این کارشناس روابط بین‌الملل درباره احتمال میانجیگری بین ایران و آمریکا از سوی عمان افزود: این کار منتفی است و علت آن هم این است تا زمانی که آقای ترامپ یا دولت آمریکا امتیاز قابل توجهی که یک نوع حفظ آبرو و کرامت برای ایران باشد را مدنظر قرار ندهند، بعید به نظر می‌رسد کسی حاضر به مذاکره مستقیم و حتی غیر مستقیم با آمریکا باشد.
زرگر در این خصوص که یک بار نقش میانجیگری عمان بین ایران و آمریکا منتهی به برجام شد، اکنون می‌تواند تنش بین ایران و آمریکا را کاهش دهد، تصریح کرد: این امکان وجود دارد و در کنار این مسئله، موضوع دیگری هم مطرح است. اروپایی‌ها به خصوص فرانسوی‌ها به نوعی سیاست‌های کلی خود را از لحاظ استراتژیک، همانطور که دولت آلمان هم اعلام کرده، با استراتژی آمریکا برای مقابله با ایران و تحریم‌ها یک کاسه می‌کنند. در واقع این کشور‌ها با آمریکا در استراتژی، مخالفتی ندارند، تفاوت‌شان تاکتیک آن است، بنابراین نظر اروپایی‌ها بر این است که از جیب آمریکایی‌ها یک سری امتیازاتی به ایران داده شود. مثلاً دولت آمریکا را وادار و مجاب کنند که به مسئله صادرات نفت ایران رضایت دهد و معافیت‌هایی که دولت‌ها – مثل ژاپن و چین- قبلاً داشتند، برقرار شود. در برابر با این مسئله، اروپا هم تضمین دهد که از طریق اینستکس بتواند برای تجارت ایران گشایش‌هایی ایجاد کند.
