گرچه از بازداشتگاه کهریزک تنها اسمی باقی مانده و آدرسی از آن در دست نیست، اما به نظر می‌رسد کابوس این زندان، پایانی ندارد و روحش مدام در حال انتقال است. کشته شدن علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی ۲۱ ساله در درگیری با دو زندانی در زندان فشافویه به دلیل شباهت شرایط، مجددا خاطره کهریزک را زنده کرد.
دیدارنیوز ـ حوادث سال ۸۸ با نام زندان کهریزک و اتفاقات ناگوار آن که منجر به کشته شدن چندین نفر شد عجین شده است. اتفاقات آن سال این ندامتگاه، خاطره‌هایی را برای ایرانیان رقم زده که دردناک و فراموش نشدنی است. محسن روح‌الامینی، محمد کامرانی، امیر جوادی‌فر، رامین قهرمانی و احمد نجاتی کارگر، پنج معترضی بودند که به شکل دردآوری در این زندان کشته شدند و در برخی از اخبار نیز مرگ مشکوک رامین پوراندرجانی، پزشکی که دوران خدمت وظیفه خود را در این بازداشتگاه می‌گذراند، هم به اتفاقات روی داده در این زندان نسبت داده شد.
اتفاقات هولناک در زندان کهریزک به قدری ناراحت کننده بود که مقام معظم رهبری به دلیل «استاندارد نبودن این بازداشتگاه و نداشتن شرایط لازم برای حفظ حقوق بازداشت‌شدگان» دستور تعطیلی آن را صادر کردند و برهمین اساس، انتظار محاکمه آمران داستان کهریزک به وجود آمد.
بر اساس گزارش کمیته حقیقت‌یاب مجلس که دی ماه سال ۸۸ در صحن علنی قرائت شد، فرد آمر در انتقال بازداشت شدگان به کهریزک، «سعید مرتضوی» دادستان وقت تهران معرفی شد. براساس این گزارش، انتقال بازداشت‌شدگان به این زندان به دستور او صورت گرفته بود. گرچه مرتضوی در پاسخ به گزارش کمیته ویژه مجلس، جوابیه‌ای منتشر کرد و طی آن گزارش کمیته ویژه مجلس را «تبلیغاتی، سیاسی، تخریبی و ابهام‌آور» خواند، اما در نهایت پس از گذشت یک‌سال از حادثهٔ کهریزک، حکم تعلیق و عزل او صادر شد و دادگاه، او را با یک درجه تخفیف به ۲ سال حبس در ارتباط با اتهام معاونت در قتل محکوم کرد.
زندان کهریزک نخستین بار درسال ۱۳۸۰ میزبان معتادان و قاچاق فروشانی شد که در پروژه تخریب محله «خاک سفید» دستگیر و بلاتکلیف روانه این بازداشتگاه شده بودند. نیروی انتظامی تحت فرماندهی محمدباقرقالیباف نام این پروژه را «عملیات جزیره» گذاشته بود. کهریزک، ناظران را از آن جهت که زندانی بدون دیوار برای سلول‌هایش بود و زندانیان در قفس‌های بزرگ آهنی به سر می‌بردند که فاقد هر گونه سرویس بهداشتی یا حتی محل خواب برای زندانیان بود، به یاد تنبیهات قرون وسطایی می‌انداخت.
گرچه اکنون از بازداشتگاه کهریزک تنها اسمی باقی مانده و آدرسی از آن در دست نیست، اما به نظر می‌رسد کابوس این زندان، پایانی ندارد و روحش مدام در حال انتقال است. این روزها خبر کشته شدن علیرضا شیرمحمدعلی، زندانی ۲۱ ساله در درگیری با دو زندانی در زندان فشافویه به دلیل شباهت شرایط، مجددا خاطره کهریزک را زنده کرده است.
برای ساخت زندان فشافویه یا همان ندامتگاه مرکزی تهران بزرگ، ۱۵ سال وقت همراه با بودجه میلیارد تومانی صرف شده است. این زندان را از همان ابتدا اردوگاهی برای کوچ محکومان مواد مخدر نامیدند، اما بعد‌ها همه محکومان زندان‌های تهران اعم از مجرمان مواد مخدر، مجرمان اقتصادی، متهمان سیاسی و عقیدتی را هم به آنجا کوچاندند. نادر فتوره‌چی از روزنامه نگاران منتقد که یک شب را در قرنطینه این زندان گذرانده بود، با انتشار گزارشی، فشافویه را در مرکز توجهات قرار داد.
او در گزارش خود نوشت: «از انتقالم به فشافویه به شدت خشنودم. چون این شانس را به بنده داد که وضعیت قرنطینه «زندان موادی‌ها» را از نزدیک مشاهده کنم: «قرنطینه» زندان فشافویه، آنگونه که آنجا مصطلح بود «جهنم» است.»
پس از انتشار این گزارش سهیلا جلودارزاده، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید: «نمایندگان مجلس بار‌ها خواستار بازدید از زندان‌ها شده‌اند، اما هنوز جواب درستی دریافت نکرد‌ه‌اند و هنوز مجوزی برای آن‌ها صادر نشده است. او تأکید کرده که "با توجه به مسائل مطرح شده در روز‌های اخیر" شماری از نمایندگان مجلس به طور جد خواستار بازدید از زندان‌ها هستند.
این نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرگزاری ایلنا به وضعیت بازداشتگاه کهریزک در ده سال پیش اشاره کرده و گفته است: آن زمان وضعیت زندان‌ها مناسب نبود و بوی تعفن بسیار زیاد بود؛ همچنین وقتی از افرادی که آزاد می‌شدند، راجع به وضعیت زندان‌ها سوال می‌شد، صحبتی نمی‌کردند.»
طاهرخانی، نماینده تاکستان و عضو کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ایران هم در مصاحبه با خبرگزاری خانه ملت از وضعیت زندان فشافویه تهران انتقاد کرد و خواهان اقدام سازمان زندان‌ها در این زمینه شد.
در همین رابطه، حتی چهره‌های اصولگرای شناخته شده‌ای مانندعزت‌الله ضرغامی، رئیس پیشین سازمان صدا و سیما هم ساکت نماندند. وی در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: «وضعیت امنیت زندانیان در شان جمهوری اسلامی نیست.»
حجت الاسلام والمسلمین سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه نیز در گفتگوی تلویزیونی به مناسبت هفته قوه قضاییه، درباره این قتل موضع گرفت و اظهار داشت: «نسبت به این حادثه که حادثه بدی بود از طریق زندان و دادستانی تهران و دادستانی کل، اقدامی جهت بررسی موضوع انجام شد. این قضیه دو نکته دارد. سیر رسیدگی به پرونده انجام شد و به دادسرا رفت و کیفرخواست صادر شد تا قصاص انجام شود. قتلی رخ داده و هیاتی برای دلجویی خانواده مقتول اعزام کردم و بدانند ما هم مدعی خون فرزندشان هستیم؛ مسئولی که در این رابطه قصوری داشته، قطعاً برکنار می‌کنیم. حوادث در هر جای کشور ممکن است رخ دهد، اما موضوع پیشگیری مهم است. مسئله سوم این است چرا باید زمینه‌های وقوع این جرایم وجود داشته باشد.»
رئیسی در اردیبهشت سال جاری نیز در نشست روسای کل دادگستری‌ها بر حفظ کرامت تاکید کرده بود. او در این نشست بر ضرورت رعایت کرامت اصحاب دعوا از جمله مدعی و شاکی، متهم، محکوم، وکیل و افرادی که به عنوان خانواده متهم پیگیر پرونده هستند، تأکید و اعلام کرد: «برای نهادینه‌سازی این موضوع، از معاونت حقوقی قوه قضائیه خواسته‌ام که ظرف ۱۵ روز آینده، دستورالعمل «تکریم» را در چند فصل که مربوط به همه سطوح است، تدوین کنند و ان‌شاءالله ابلاغ خواهد شد.»
هرچند پس از این واقعه، مدیرکل زندان های استان تهران تغییر کرد اما براساس همین اظهار نظر رئیس قوه انتظار می‌رود که پایان تولید کهریزک‌ها کلید زده شود، زیرا با یک جابه جایی و بیان جملات، نه تنها داغدیده‌ها آرام نمی‌گیرند بلکه نمی‌توان برعدم تکرار چنین رخداد‌هایی امید بست و شاید تنها تولد آن‌ها برای زمان محدودی به تعویق افتد.
برای شروع، بهتر آن است تا سخن زندانیان جدی انگاشته شود و شاید اگر نامه سرگشاده علیرضا شیرمحمدعلی که سال گذشته درآن از "عدم امنیت جانی" و "شرایط غیر انسانی زندان فشافویه" انتقاد کرده بود، مورد توجه قرار می‌گرفت، اکنون با یک دنیا تاسف همراه نبودیم.
