در شبکه‌های مجازی شایعه‌ای دهان به دهان می‌چرخد که ستاد استهلال برای دو سه روز کار در طول سال بودجه‌ای ۱۴ ـ ۱۵ میلیاردی دریافت می‌کند. این در حالی است که در هیچ یک از منابع رسمی، ردیف بودجه‌ای به نام ستاد استهلال و یا نام‌های مشابه وجود ندارد.
دیدارنیوز ـ هاتف سپهر: فقط کافی است یک نفر شیر پاک خورده، شایعه‌ای بسازد و جماعتی که بعضا گمان می‌کنند از جمله افراد مطلع و فرهیخته جامعه محسوب می‌شوند شروع کنند به بازنشر آن خبر؛ بدون آنکه از صحت و سقم خبر مطلع باشند. از این جماعت انتظار نمی‌رود نسبت به اخبار، بررسی دقیق و کارشناسانه‌ای داشته باشند، اما امید می‌رود مختصر زحمتی به خود بدهند تا از میزان صحت یک خبر آگاه شوند.
امروزه افراد به صرف داشتن یک گوشی هوشمند در جایگاه یک خبرنگار، هر خزعبلات و لاطائلاتی که به ذهن مبارک‌شان می‌آید را به خورد خلق‌الله می‌دهند و پیرامون هر مسئله‌ای اظهار فضل می‌کنند. به گمانم کم‌کم این آرزو را باید به گور برد که فردی پیرامون مسئله‌ای بگوید اطلاع ندارم لذا اظهار نظر نمی‌کنم. همگان در هر موردی نظر می‌دهند و بعضا آن را وحی منزل تلقی می‌کنند. بحث حاضر پیرامون ستاد استهلال است و شایعاتی که دراین‌باره در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است.
بودجه ستاد استهلال
کافی است در توییتر و یا اینستاگرام، کلمات ستاد استهلال و یا بودجه استهلال را سرچ کنید. با انبوهی از مطالب در این‌باره مواجه می‌شوید و هر کسی تلنگری بدان زده و از زاویه‌ای بدان پرداخته، منتهی همگی در یک امر اشتراک نظر دارند و آن هم بودجه این ستاد است. همگان در قامت وجدان‌های بیدار جامعه، نسبت به بودجه کلانی که به این ستاد تخصیص یافته اظهار تأسف کرده و آن را مورد نکوهش قرار می‌دهند و البته هستند کسانی که از تعابیر بسیار تند و سخیف نیز استفاده می‌کنند.
صحبت از بودجه ۱۴ میلیاردی و یا طبق گفته بعضی دیگر ۱۵ میلیاردی برای ستاد استهلال است. می گویند ۱۵۰ گروه از تعدادی آخوند تشکیل شده که این‌ها دو روز در سال کار می‌کنند و برای تشخیص روز اول ماه رمضان و روز اول ماه شوال، یک بودجه ۱۴ ـ ۱۵ میلیاردی هم دریافت می‌کنند، البته این بودجه برای سال ۹۷ بوده و معلوم نیست با توجه به تورم موجود، بودجه سال ۹۸ چه مقدار شده است...
و هکذا از این قبیل حرف‌های بی‌پایه و اساس در شبکه‌های مجازی به وفور یافت می‌شود. اینکه آیا وجود چنین ستادی الزامی است یا خیر، اعضای این ستاد به صورت داوطلب و فی‌سبیل‌الله کار می‌کنند و یا دریافتی مشخصی دارند و عملکرد این ستاد مختص به این دو روز است و یا در طول سال فعالیت می‌کنند مباحثی است که قطعا جای کار دارد، اما مدنظر نوشته حاضر نیست.
اصل سخن این است که مبنای بودجه ۱۴ ـ ۱۵ میلیاردی که در شبکه‌های اجتماعی از آن دم زده می‌شود چیست؟ آیا به راستی ستاد استهلال دارای چنین بودجه‌ای است یا خیر؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد در هیچ‌یک از منابع رسمی، خبری مبنی بر اینکه ستاد استهلال دارای چنین بودجه‌ای است یافت نمی‌شود. جست‌وجوی کلمه استهلال در سایت ایران بودجه هم بی‌نتیجه است و مشخص است اعتباری با عنوان «ستاد استهلال» وجود ندارد. با مراجعه به پیوست‌های اعتبارات عمرانی و همین‌طور جلد اول و دوم پیوست اعتبارات جاری نیز هیچ بودجه‌ای در این‌باره وجود ندارد. به سخن دیگر اساسا در این اسناد، ردیفی وجود ندارد که نشان دهد در بودجه عمومی کشور برای ستاد استهلال یا سازمانی شبیه آن، اعتباری پیش‌بینی شده باشد.
اما با مراجعه به شبکه‌های اجتماعی در می‌یابیم در سال‌های گذشته این خبر دست به دست چرخیده است. از جمله عیسی سحرخیز در توئیتی به تاریخ ۱۵ بهمن ۹۶ نوشته است: «اختصاص ۱۴ میلیارد تومان بودجه، برای سالی یه بار از دریچه دوربین نگاه کردن به آسمان، کسی نیست بپرسه در عصری که موقعیت ماه در هر مکان از جهان را می‌شه از سال‌ها قبل پیش‌بینی کرد، پول ملت کجا‌ها خرج می‌شه؟»
شایعه‌سازی؛ نتیجه عدم شفافیت
قطعا ستادی وجود دارد که وظیفه دارد ابتدا و انتهای ماه‌های قمری را مشخص کند و تشخیص ابتدا و انتهای ماه قمری منحصر به ماه رمضان نیست و ستاد مزبور ابتدا و انتهای تمام ماه‌های سال را مشخص می‌سازد. این ستاد زیر نظر بیت رهبری است کما اینکه در پایگاه اطلاع رسانی دفتر رهبر جمهوری اسلامی ایران، صفحه گزارش‌های ماهانه ستاد استهلال از سال ۱۴۲۷ وجود دارد. رهبری نیز در ششم اردیبهشت ۱۳۶۹ در سخنانی بر ضرورت آن تأکید کرده و بیان داشته اند:
«من پارسال این نکته را گفتم و امسال هم بحمدالله تا حدود زیادی عمل شد؛ لیکن کافی نیست. ما دستگاهی لازم داریم، برای اینکه در همه ماه‌ها، آدم‌های متخصص، با دستگاه‌های فنی و چشم‌های مسلح، در مظان پیدا کردن هلال بروند، جستجو کنند و پیدا نمایند و به ما بگویند؛ ما هم به مردم بگوییم که اول ماه، کدام روز است».
ستاد استهلال، سال‌هاست که تشکیل شده است اما هنوز به صورت شفاف مشخص نیست اعضای ثابت و متغیر این ستاد چند نفر هستند. طبیعتا اعضای ثابت مبلغی را دریافت می‌کنند اما نسبت به اعضای متغیر نیز پرداختی صورت می‌گیرد و یا به صورت داوطلب همکاری می‌کنند. بودجه این ستاد به صورت دقیق چه میزان است و از کدام کانال تأمین می‌شود. سؤالاتی از این دست فراوان است و اگر همه چیز به صورت دقیق و شفاف مشخص بود جلوی بسیاری از شایعه‌ها و سخنانی که عمدتا مبنایی نیز ندارند گرفته می‌شد. انتظار می‌رود مقام‌های مسئول و مطلع نسبت به شفاف‌سازی این ستاد اقدام کنند و از سوی دیگر نمی‌توان پذیرفت هر کسی شایعه‌ای را در جامعه مطرح ساخت آن را بدون هیچ‌گونه سند و مدرکی بازنشر بدهیم.
گروه، اینم که منطقی نیست. پس درستش چیه