زیرساخت ایجاد شادی برای دانش‌آموزان

دیدارنیوز ـ  در پرتوی شادی است که انسان می‌تواند خویش را بسازد و خود را برای آینده و حضور موفق در محیط زندگی و اجتماع آماده کند. شادی و نشاط ماده اولیه تغییر جامعه و تحول و تکامل درونی انسان‌هاست. در محیط شاد، ذهن پویا، زبان گویا و استعداد شکوفا می‏‌شود. در مدرسه با نشاط و سر زنده، آموزش بهتر، پرورش موفق‌تر، یادگیری و یاددهی اثربخش‌تر، خلاقیت و نوآوری بیشتر و پیشرفت و همدلی مستمرخواهد بود.

با ایجاد نشاط‌ وشادی در مدارس میزان آسیب‌های اجتماعی در جامعه کاهش می‌یابد، چون در این صورت کودک‌یا نوجوان به‌عنوان آینده‌سازان کشور کم و کیف زندگی کردن را می‌آموزند و در صورت بروز هر گونه مشکل راه حل آن را پیدا می‌کنند. از سوی دیگر در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به عنوان چارچوب کلان نظام تعلیم و تربیت در مفاد مختلف خود به ایجاد شور و نشاط و ایجاد محیط و فضایی شاداب و با نشاط در مدارس تاکید فراوان دارد. یکی از تکالیفی که در سند تحول بنیادین و مبنای نظری به صراحت بیان شده است، «زمینه‌سازی برای ایجاد نشاط و شادابی در متربیان و تقویت سلامت آنها با لحاظ نمودن عناصر هنری در فضاهای تربیتی» و«حفظ زیبایی و نشاط انگیزی فضا و انطباق آن با رویکردهای ساحت‌‏های تربیتی» است. از سوی دیگر در شهریور سال‌جاری، احمد حاتمی، معاون سازمان نظام روان‌شناسی کشور از نیاز جدی ۱۰ درصد جمعیت دانش آموزان به خدمات روانشناختی خبر داد و گفت: ۱۲۴ هزار مدرسه در سراسر کشور فعال است، تعداد مشاوران مدارس تنها به ۲۵ هزار نفر می‌رسد.

ترویج شادی یکباره رخ نمی‌دهد

یک کارشناس آموزش و پرورش به «آرمان» می‌گوید: در مدارس کشور پویایی و نشاط لازم در بین دانش آموزان، آموزگاران و کادر آموزشی مشاهده نمی‌شود. هرچند باید گفت که فقط به صرف حرف‌زدن در این باره کاری انجام نمی‌شود. به باور بنده بخشی از حل مساله مطرح کردن آن است، اما یک مقام مسئول همچون وزیر آموزش و پرورش علاوه‌بر اینکه باید این مطالب را مطرح کند، می‌تواند درصدد رفع آنها بربیاید. مهدی بهلولی می‌افزاید: به باور بنده تاکنون برای ارتقای نشاط و شادی در مدارس کشور اقدام مناسب در دستور کار وزارت آموزش و پرورش قرار نگرفته است. برای مثال با ریشه‌یابی چرایی نبود نشاط در مدارس کشور، طبیعتا راهکارهای مناسبی از این مساله بروز کرده و نیازمند پیگیری است. برای مثال یکی از دلایلی که مدارس کشور مکان شادی نیستند، به دلیل تراکم دانش آموزان است. برای مثال در یک کلاس کوچک 40 دانش آموز حضور دارند، بی‌شک در این روند دانش آموزان و معلمان خسته می‌شوند. چندی قبل یکی از سرایدارهای مدرسه دولتی در منطقه 12 تهران از حضور 200 دانش آموز در یک مدرسه 200 متری خبر داد. در این شرایط برای هر دانش آموز یک متر فضا وجود دارد. همچنین او می‌گوید: برخی از دروس برای دانش‌آموزان چندان کارآ نیست و منجر به خستگی او می‌شود. همچنین اگر معلم خشنود و پویا نیست، بخشی از این مساله به نبود ثبات بین دخل و خرجش مربوط می‌شود. برای مثال چندی قبل یکی از معلمان می‌گفت که صبح‌ها در مدرسه تدریس کرده و عصرها به مسافرکشی می‌پردازد، طبیعتا این معلم خسته است و نمی‌تواند اجازه شادی و بروز نشاط را به دانش آموزان بدهد. این کارشناس آموزش و پرورش می‌افزاید: هم‌اکنون در فصل بودجه قرار داریم، برای تجهیز و نوسازی مدارس کشور 27 میلیارد تومان لحاظ شده است. این در حالی است که حدود یک سوم مدارس کشور نیازمند تخریب و بازسازی است. بهلولی لزوم نشاط در کودکان را مصرف ویتامین‌ها و مواد مغذی می‌داند و می‌افزاید: چند سال قبل در هفته یکبار در بین دانش آموزان در مدارس شیر توزیع می‌شد، اما هم اکنون دیگر توزیع نمی‌شود. در سال‌های اخیر برای توزیع شیر در مدارس بودجه اخذ می‌شود. هرچند عملا محقق نمی‌شود. در این وضعیت دانش آموز گرسنه است. از سوی دیگر روز به روز شرایط اقتصادی افراد در جامعه تنزل می‌یابد، در حالی که آموزش و پرورش خواستار هزینه کرد، برای تغذیه دانش آموزان نیست. به گفته او قبل از هر گونه اظهارنظر باید ریشه‌ها و دلایل نبود نشاط در مدارس مورد بررسی قرار بگیرد.

محتوای دروس باید تغییر کند

وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: امروز آغاز یک حرکت مبارک در نظام تعلیم و تربیت است؛ هرچند ممکن است، فعلا انعکاس لازم را نداشته باشد، اما سرآغاز یک تحول خوب و زیباست. سید محمد بطحایی با تشکر از متصدیان این طرح ادامه داد: مدارس چنانکه باید از نشاط و سرزندگی و اشتیاقی که شرط لازم برای یادگیری است، بی‌بهره هستند و بعضا به یک محیط خشک و خشن تبدیل‌ شده‌اند که دائما تمایلات بچه‌ها در رقابت‌های ایجاد شده، سرکوب می‌شوند و از میان جمع، یک نفر مدال پیروزی به گردن می‌اندازد و او نیز خودش در رقابتی دیگر سرکوب می‌شود. او از ضرورت شاداب سازی مدارس خبر داد و تصریح کرد: فاصله‌ای که بین ما و کشورهای توسعه ‌یافته وجود دارد، ناشی از عدم‌ تغییر روش‌های یادگیری است. وزیر آموزش و پرورش تغییرات در روش‌های یادگیری را ضروری دانست و گفت: لازمه هرگونه تحول، تغییر در نگرش‌هاست، البته باید سال‌ها طول بکشد، تا این تغییرات جواب دهد و اجرای چنین طرح‌هایی ایده یک وزیر نیست، بلکه طرحی است که دنیا سال‌ها به دنبال آن است و آن را اجرایی کرده است. وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: در محتوا نسبتا جلو هستیم، اما در روش‌ها شاید 70 سال عقب هستیم؛ شادی و نشاط شرط اصلی در پایداری و ماندگاری یادگیری است؛ بنابراین باید این شادی را در مدارس حاکم کنیم. بطحایی بیان کرد: در دهه‌های اخیر انرژی که صرف تغییرات ساختاری شد، اجازه ترمیم روش‌ها را به ما نداد، اما هرگاه دانش‌آموزان از تعطیلی مدرسه احساس ناراحتی کردند، آن زمان تحول مورد نظر انجام‌ شده است. او خاطرنشان کرد: بسیاری از کشورها که از لحاظ فرهنگی و تاریخی اصلا قابل قیاس با کشور ما نیستند، با اصلاح روش‌ها، محیطی شاداب و پر انرژی را در مدارس خود ایجاد کردند. وزیر آموزش و پرورش با بیان اینکه بر اساس علم روانشناسی رنگ‌ها، استفاده از رنگ‌های مناسب و فضای آموزشی در یادگیری مناسب و موثر است، گفت: چگالی درس‌ها مهم است و محتوا نیز باید تغییر کند و در برخی موارد هم کاهش یابد. او ادامه داد: موفقیت این طرح در گروی امکانات و اعتبارات نیست، بلکه موفقیت آن در گروی باور مجریان این طرح است که باید با تمام وجود این پروژه را باور کنند. بطحایی افزود: این طرح باید کاملا به‌ صورت اختیاری و با درخواست مدیر مدرسه اجرا شود و کلاس بازی باید در مکانی باشد که والدین بتوانند از پشت شیشه، بازی فرزندان خودشان را مشاهده کنند. همچنین مسئول مستقیم این طرح باید با تمام انرژی برای اجرای این طرح تلاش کند. بنابراین این طرح امانتی است که رابطان و مسئولان آن باید با جدیت آن را اجرا کنند. او گفت: امیدوارم با همکاری اولیا و مدیران مدارس هزار مدرسه مجری آزمایشی این طرح به‌خوبی آن را اجرایی کنند.

منبع: آرمان/۳۰ دی ۹۷